Dinsdag was in de rechtbank in Amsterdam de eerste openbare zitting in de strafzaak over de schokkende moord op de 17-jarige Lisa uit Abcoude en een gewelddadige verkrachting van een 30-jarige vrouw enkele dagen eerder. Ze werd meerdere keren hard in haar gezicht geslagen en liep onder meer een gebroken onderkaak op.
Chris Jude, een donkere en redelijk breedgeschouderde man, kwam rond 10.00 uur bedeesd de zittingszaal inlopen. Die zat bomvol met nabestaanden, pers en belangstellenden.
Verdachte moord Lisa (17) uit Abcoude voor de rechter, maar identiteit is nog steeds onzeker: deze gevolgen heeft dat voor zijn mogelijke straf en uitzetting
De rechter zei aan het begin van de zitting dat hij begrijpt dat het een beladen en emotionele dag is voor de familie. De ouders van Lisa en andere familieleden woonden de zitting bij.
De tiener fietste in de vroege uurtjes van 20 augustus na een avondje stappen in het centrum van Amsterdam naar huis in Abcoude. Bij de Holterbergweg in Duivendrecht werd ze door iemand de sloot in gefietst. De dader ging er vandoor. Ze belde direct 112 en tijdens dat gesprek werd ze opnieuw aangevallen. „Nee, help me”, hoorde de centralist haar roepen. De hulpdiensten kwamen te laat. Rond 04.15 uur vond de politie haar lichaam. Een stukje verderop werden onder meer pasjes van Lisa en haar vader en de grijze capuchontrui van de verdachte gevonden. Op die trui zat behalve DNA van de verdachte, ook DNA van het slachtoffer dat hij eerder verkrachtte.
Opvallende zwarte fiets met witte voorvork
Het was vooral een opvallende fiets – zwart met een witte voorvork, duidelijk zichtbaar op camerabeelden – die volgens het Openbaar Ministerie naar de verdachte leidde. De fiets stond bij de nabijgelegen COA-locatie waar Chris Jude op dat moment verbleef. Zijn DNA zat op het handvat. De afgelegde route en daarna zijn aankomst staan allemaal op beeld, vertelde de officier van justitie. Ook is te zien dat de man zich na aankomst ’s nachts bij een buitenkraantje lijkt te wassen. Niet alleen zijn gezicht en handen, maar ook zijn benen en schoenen.
Een dag later werd Chris Jude in zijn kamer met nummer 120 aangehouden. Aanvankelijk nog op verdenking van de gewelddadige verkrachting, maar al snel is die uitgebreid met de moordverdenking. In een locker op zijn kamer werd een mes gevonden waar het DNA van Lisa op zat, vertelde de officier tijdens de zitting. In een emmer zat zijn kleding.
Nigeria is om hulp gevraagd
De identiteit van de verdachte staat nog altijd niet vast omdat hij geen papieren (meer) heeft. Zijn naam, geboortedatum en -plaats zijn onbekend. Het OM heeft rechtshulpverzoeken uitgezet in Nigeria.
Het Parool schreef vorige week dat de man de voornamen Chris en Jude kreeg toen hij jong was: de ene in een weeshuis in Nigeria, de tweede in een opvanghuis in Tunesië onderweg naar Europa. Volgens zijn advocaat noemt hij zich liever niet zo, het doet hem denken aan de vervelende tijd. Liever gebruikt hij de naam ’Desmond’.
De strafzaak is nog niet inhoudelijk besproken, het gaat om een zogeheten pro-formazitting. Chris Jude zal waarschijnlijk begin volgend jaar worden opgenomen in het Pieter Baan Centrum. Volgens zijn advocaat kampt hij met forse psychische problemen. De verdachte zei tegen de politie dat hij al sinds zijn jeugd stemmen – en soms gillen – hoort in zijn hoofd. Die stemmen zouden hem soms opdrachten geven. Naderhand zou hij zich niets herinneren.
De verdachte zegt ook niet te weten hoe het mes dat in zijn locker werd gevonden daar terecht is gekomen. Volgens zijn advocaat heeft Chris Jude de verdenkingen tegen hem niet ontkend maar ook niet bekend. ,,Hij heeft een open houding en zal antwoord geven waar hij kan.”
De volgende zitting is op 11 februari. Het gaat dan wederom om een voorbereidende zitting.
‘Chris Jude’ blijft achter de tralies, beslist de rechtbank. Op 11 februari om 13.30 is de volgende – nog niet inhoudelijke – zitting.
Van Reydt zegt dat er een verzoek zal komen om een onderzoek naar de eventuele minderjarigheid van de verdachte in te stellen, als informatie die mogelijk uit Nigeria komt daartoe aanleiding geeft.
Van Reydt hekelt de opmerkingen van de minister van justitie Van Weel die de verdachte tot 2 keer toe een “monster” noemde. Hij wijst erop dat een verdachte als onschuldig moet worden gezien zolang de rechtbank niet anders beslist.
Volgens Van Reydt kan niet worden uitgesloten dat ‘Chris Jude’ minderjarig is. De advocaat zegt dat strafzaken “vanuit het hoofd en niet vanuit het hart” moeten worden behandeld.
Volgens de advocaat wil de verdachte openheid van zaken geven. Hij zwijgt alleen als hij geen antwoorden kan geven omdat hij dingen niet meer weet.
Volgens zijn advocaat werd hij wakker in het AZC. Hij was moe, zijn kleding zat in een emmer en hij vond een mes in zijn locker waarvan hij niet weet hoe het daar terecht was gekomen.
Soms geven die stemmen hem opdrachten. Als hij weer tot zichzelf komt kan hij zich niks herinneren van wat die stemmen hebben gezegd en wat hij heeft gedaan, zegt zijn advocaat.
Volgens Van Reydt noemt de verdachte zich niet graag Chris Jude, omdat dat hem herinnert aan zijn tijd in weeshuizen. Hij noemt zichzelf liever Desmond. Volgens zijn advocaat hoort hij al jaren stemmen, gillen in zijn hoofd.
Uiteindelijk belandde hij ook in een weeshuis in Tunesië. Daar kreeg hij de naam Jude en een geboortedatum. Uiteindelijk belandde hij op Lampedusa, zwierf hij door Italië en belandde hij vervolgens via meerdere landen in Nederland.
Waar en wanneer ‘Chris Jude’ is geboren, is onduidelijk, zegt zijn advocaat. Hij kreeg de naam ‘Chris’ in een weeshuis in Benin City, zegt Van Reydt. De verdachte werd meermalen overgeplaatst naar meerdere weeshuizen in Nigeria.
De focus van de verdediging ligt op de persoon van de verdachte, zegt de advocaat. Zijn identiteit, herkomst, verleden en niet in de laatste plaats zijn geestestoestand.
“Partijdige bijstand aan een verdachte is onontbeerlijk in een zaak die zo in de belangstelling staat”, zegt de advocaat. En voordat u over het woord partijdig valt; dat zijn advocaten in strafzaken altijd. Dat hoort bij hun werk.
Advocaat Emile van Reydt zegt dat de feiten waarvan de verdachte wordt verdacht hebben geleid tot “onbeschrijflijk leed. We voelen diep medeleven met de nabestaanden en het slachtoffer.” Maar als advocaat is hij ook verplicht om de verdachte zo goed mogelijk bij te staan.
Wat het Openbaar Ministerie betreft blijft de verdachte achter de tralies. Er is sprake van vluchtgevaar, zijn handelen is volgens de OvJ alleen gestopt omdat hij werd aangehouden. En het gaat om gruwelijke feiten.
Dat mes maakte deel uit van een messenset die de verdachte kort ervoor had gekocht bij de Action, zegt de OvJ.