Toen Marguerite Bérard in april de rol van bestuursvoorzitter bij ABN Amro overnam van Robert Swaak, wilde iedereen weten: wat gaat ze met de Nederlandse bank doen? En steeds was het antwoord: wacht tot onze investeerdersdag in november, dan gaat de Française haar plannen voor de bank presenteren.

Deze dinsdag was het zover en Bérard blijkt flink aan de knoppen te draaien bij de bank. In een telefonische toelichting noemt ze het tegenover NRC een „gedurfd, voorspelbaar plan om ABN Amro in de komende jaren te laten groeien”. Wie worden er geraakt − in negatieve en positieve zin?

Personeel

ABN Amro wil namelijk kosten gaan besparen en dat heeft consequenties voor het aantal banen bij de bank. Waar de bank inclusief overnames in 2024 27.500 voltijdsbanen kende, moeten dat er in 2028 5.200 minder worden.

Dit jaar schrapte de bank al duizend banen, dus er zijn er nog 4.200 te gaan. ABN Amro denkt dat dat voor de helft kan zonder gedwongen ontslagen, door bijvoorbeeld pensionering of als iemand uit zichzelf een andere baan vindt. Voor de overige personeelsleden die moeten omzien naar een andere baan is recent het van de bank verlengd, waarin afspraken zijn gemaakt met de vakbonden over de (financiële) gevolgen van een ontslag.

De banen verdwijnen volgens de bestuursvoorzitter bij alle onderdelen van de bank. Bérard in de vroege ochtend over de telefoon tegen NRC: „Dit is een bankbrede inspanning, maar het zal het meeste gaan om centrale functies en ondersteunend personeel. Zodat we onze middelen meer kunnen inzetten op commercieel personeel.” Dit geldt onder meer voor de hypotheekdivisie en onderpandfinanciering aan bedrijven.

Anders dan veel andere bedrijven die schrijven over banenreducties, schrijft ABN Amro de reorganisatie niet volledig toe aan de opkomst van kunstmatige intelligentie. Bérard: „We hebben bijvoorbeeld een chatbot, Lenny, die helpt om bij een leenaanvraag documenten te verzamelen en gegevens vooraf in te vullen. Dat bespaart onze mensen 30 procent van de tijd.”

Vandaag heeft Bérard alleen tijd voor haar aandeelhouders. Dat zegt wel iets over deze strategie

Harma Pethke
bestuurder vakbond De Unie

Het personeel van ABN Amro kreeg het nieuws, tot verbazing van vakbond De Unie, deze dinsdag niet in een persoonlijke boodschap van Bérard. Die volgt pas woensdag. Bestuurder Harma Pethke: „Vandaag heeft Bérard alleen tijd voor haar aandeelhouders. Dat zegt wel iets over deze strategie.” Volgens haar is het nieuws ingeslagen als een bom. „Het zijn echt heel erg veel banen. Er breekt een periode van grote onrust aan. Personeel klaagt al over hogere werkdruk en het ziekteverzuim is een extra reden van zorg.” De Unie vindt het wel goed dat de bank het „goede” sociaal plan heeft verlengd.

Investeerders

Dinsdagmiddag is er zo’n twee uur uitgetrokken voor de officiële presentatie van de nieuwe strategie − aan een select groepje investeerders in levenden lijve, en via een livestream aan de rest van de wereld. In 77 slides doen de bestuurders van de bank, na een openingswoord van de , uit de doeken wat de bank van plan is.

Zo moet de kosten-inkomstenratio lager worden dan 55 procent. Dat betekent dat voor elke euro inkomsten de bank minder dan 55 cent aan kosten hoeft te maken. Afgelopen kwartaal was de kosten-inkomstenratio van de bank 64,9 procent. De bank maakte verder bekend het rendement op eigen vermogen, mede door de lagere kosten, te willen verhogen naar ten minste 12 procent. Die ratio lag de afgelopen twaalf maanden altijd onder de 10 procent. 

Bérard: „De nieuwe strategie zal ervoor zorgen dat ABN Amro groeit en winstgevender wordt. [..] over de genoemde jaren zo’n 7,5 miljard euro aan aandeelhouders gaat geven, in de vorm van dividend en aandeleninkoopprogramma’s.

Beleggers reageerden positief op de plannen van ABN Amro. Het aandeel noteerde direct na opening van de beurs 3,7 procent hoger, waarna de winst doorsteeg naar boven de 5 procent.

Een belangrijke ontvanger van die beleggersdouceurtjes is overigens de Nederlandse staat. Die had net na de zomer 30,5 procent van de aandelen in de bank in handen, maar is dat aan het afbouwen tot 20 procent. Daarbij helpt dat het aandeel van de bank dit jaar bijna is verdubbeld in waarde: van bijna 15 euro begin januari naar ruim 28 euro nu.

Klanten

Groeien zal ABN Amro moeten doen door meer klanten te trekken of door klanten meer diensten te laten afnemen. Wie hoort over minder personeel en meer naar aandeelhouders, zal wellicht denken dat dat juist ten koste kan gaan van klanten − zowel bedrijven als consumenten. Bérard wil daar niets van weten: „Wij hebben dit plan gemaakt met al onze belanghebbenden in gedachten, en dus ook onze klanten.”

Bérard haalt het voorbeeld aan van een recente financieringsdeal van netbeheerder Tennet in Duitsland. „Die is cruciaal voor de energietransitie en onafhankelijkheid van Europa. Wij waren als enige Nederlandse bank bij die deal betrokken.” Op diezelfde manier wil de bank meer klanten met „onze expertise en naadloze service” van dienst zijn „met de premium touch waar we om bekend staan”. ABN denkt

De meeste klanten van ABN zijn gewoon consument, en die kennen de bank vooral nog van hun bankpas en soms zelfs alleen de app. Wat gaan zij merken? De bank is van plan om meer budget uit te trekken voor de ontwikkeling van de app. Waar nu 15 procent van het technologiebudget naar ontwikkeling gaat en 85 procent naar ‘onderhoud’ van bestaande systemen, moet die verhouding in 2028 40/60 worden. Dat moet voor een „naadloze klantreis” zorgen, aldus Bérard. De investeringen gaan ook naar de ontwikkeling van de online merken van de bank, zoals onderlinge betaalapp Tikkie, de nieuwe scholierenbank BUUT, beleggingsapp BUX en mkb-leningverstrekker New10.

ABN Amro heeft afgelopen jaren al flink gesneden in het vestigingennetwerk. Ruim tien jaar geleden had de bank verdeeld over Nederland nog driehonderd filialen, nu zijn dat er 26. „We zijn niet van plan om dit aantal te verminderen”, zegt Bérard. „We hebben onlangs zelfs een nieuwe geopend in Eindhoven.”

Klimaat

Opvallend aan over de vernieuwde strategie is dat er geen woord over klimaatverandering werd gerept. Bérard biedt daar excuses over aan: „In een persbericht van twee pagina’s kunnen we niet alles delen over wat we met de bank willen doen. Maar er staan wel heel toegewijde, onderbouwde initiatieven op het gebied van duurzaamheid in ons plan.”

Recent maakte de bank al bekend dat het de duurzaamheidstrategie aanpast, naar ‘minder algemene rapporten’ schrijven en meer ‘dichtbij de klant’. Door bijvoorbeeld hypotheekklanten actiever te bewegen om hun huis te verduurzamen en daar dan rentekorting voor te bieden. Het duurzaamheidsteam van de bank wordt verkleind van 400 naar 330 banen. Hoofdeconoom Sandra Phlippen gaat dit team als chief sustainability officer leiden.

In de Engelstalige presentatie voor aandeelhouders wordt duurzaamheid echter als ‘enabler’ omschreven, Daarmee lijkt duurzaamheid niet echt een hoofdpunt.

Volgens Bérard is de bank wel degelijk „volledig” toegewijd aan haar duurzaamheidsstrategie. „Dit is iets waar we ons aan verbonden hebben, en we veranderen daarin niet van koers. Dit is te belangrijk voor de samenleving als geheel en voor de planeet.” Op de vraag of er vanuit aandeelhouders geen druk wordt gezet om minder aan klimaat te doen – vooral Amerikaanse investeerders zetten daar nu president Donald Trump aan de macht is bij beursgenoteerde bedrijven op in – geeft Bérard geen direct bevestigend of ontkennend antwoord: „Wat voor mij telt, is dat wij erom geven.”

Wat voor mij telt, is dat wij om het klimaat geven

Marguerite Bérard
topvrouw ABN Amro

Opvallend is wel dat ABN Amro niet langer expliciet zegt te streven naar maximaal 1,5 graden opwarming van de aarde. De bank schrijft nu dat het klimaatplan is geüpdatet, waardoor het streven nu „ruim onder de 2 graden” is geworden. Dat lijkt op elkaar, maar is wel net anders, merkte ook Milieudefensie op.

Een woordvoerder van ABN Amro legt uit: „Helaas is wereldwijd 1,5 graden opwarming al geslecht. Daarmee is dat geen realistisch scenario meer. We willen streven naar doelen die we haalbaar achten. Wij blijven committed aan [het klimaatakkoord van] Parijs, dat uitgaat van ‘‘-stijging.”

Milieudefensie vindt dat de bank hiermee „klimaat buiten de deur zet”. Directeur Donald Pols: „Het is ronduit teleurstellend dat ABN Amro aangeeft niet meer te geloven in de 1,5 graden.” Volgens Pols is dat doel nog wel haalbaar „maar alleen als alle grote bedrijven, inclusief hun financiers, keihard inzetten op absolute emissiereductie.”

Geef cadeau

Deel

Mail de redactie

NIEUW: Geef dit artikel cadeau
Als NRC-abonnee kun je elke maand 10 artikelen cadeau geven aan iemand zonder NRC-abonnement. De ontvanger kan het artikel direct lezen, zonder betaalmuur.

The Trust Project | 
Waarom je NRC kan vertrouwen