Lidstaten van de Europese Unie zijn verplicht om een huwelijk tussen twee EU-burgers van hetzelfde geslacht te erkennen, als dat huwelijk wettig is gesloten in een ander land van de Europese Unie.
Dat blijkt dinsdag uit een uitspraak van het Hof van Justitie van de EU in Luxemburg. Het gaat om een zaak van twee Poolse mannen – een van hen heeft ook de Duitse nationaliteit – die in 2018 in Duitsland zijn getrouwd. Toen zij naar Polen verhuisden, wilden ze hun Duitse huwelijksakte laten overschrijven naar de Poolse burgerlijke stand, zodat hun huwelijk ook in Polen zou worden erkend. Omdat het Poolse recht geen huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht toestaat, werd hun verzoek geweigerd. Het stel vocht die weigering aan, waarna de hoogste Poolse bestuursrechter een uitspraak vroeg van het Hof van Justitie.
Volgens het Hof is de weigering om een elders in de EU gesloten huwelijk te erkennen in strijd met het Unierecht, omdat zo’n weigering een schending is van zowel het recht op vrij verkeer en verblijf als het recht op eerbiediging van het privéleven en het familie- en gezinsleven. EU-burgers moeten moeten vrij kunnen reizen en hebben ook bij terugkeer naar de lidstaat waar ze vandaan komen recht op een normaal gezinsleven. Als zij elders in de EU een gezinsleven opbouwen, bijvoorbeeld door daar te trouwen, moeten zij dat leven bij terugkeer naar hun land van herkomst kunnen voortzetten. Gehuwden mogen niet worden gedwongen om in hun land van herkomst als alleenstaanden te leven.
Niet in nationaal recht
Dit betekent niet, benadrukt het Hof, dat lidstaten gedwongen zijn om het huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht in hun nationale recht op te nemen. Ook mogen lidstaten zelf bepalen op welke manier zo’n huwelijk wordt erkend. Daarbij geldt wel dat er geen onderscheid mag worden gemaakt tussen huwelijken tussen mensen van verschillend geslacht en mensen van hetzelfde geslacht; de wijze van erkennen geldt voor alle huwelijken. In Polen is overschrijving naar het register van de burgerlijke stand de enige manier om een elders gesloten huwelijk te erkennen, dus moet Polen dit huwelijk op deze wijze erkennen.
Erkenning van het huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht is een gevoelig politiek thema in Polen. In de periode dat de nationaal-conservatieve partij PiS aan de macht was (2015-2023) waren lhbti’ers het mikpunt van politieke aanvallen. Diverse pogingen om meer rechten voor lhbti’ers vast te leggen strandden. Er dienden ook meerdere zaken bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg. De regering van de centrumrechtse premier Donald Tusk kwam vorige maand met een wet die stellen van hetzelfde geslacht een vergelijkbare juridische status geeft als stellen van verschillend geslacht. De wet moet nog worden getekend door PiS-president Karol Nawrocki – die de wet mogelijk zal vetoën. Ruim 60 procent van de Polen steunt een formele status voor relaties tussen mensen van hetzelfde geslacht, blijkt uit een recente opiniepeiling.
Geef cadeau
Deel
Mail de redactie
NIEUW: Geef dit artikel cadeau
Als NRC-abonnee kun je elke maand 10 artikelen cadeau geven aan iemand zonder NRC-abonnement. De ontvanger kan het artikel direct lezen, zonder betaalmuur.
The Trust Project |
Waarom je NRC kan vertrouwen