Criminelen bellen niet met hun eigen nummer

“Criminelen bellen nooit met hun eigen telefoonnummer”, vertelt Verlaan. “Ze gebruiken een ander 06-nummer zodat jij sneller opneemt.” Hiervoor maken ze gebruiken van spoofing: een techniek waarbij een oplichter een ander nummer laat verschijnen op jouw scherm dan het nummer waarmee hij werkelijk belt. “Zo kunnen ze bellen met het nummer van je beste vriend, de Belastingdienst of zelfs jouw eigen bank.” Spoofing is het vervalsen van kenmerken met als doel tijdelijk een valse identiteit aan te nemen. “Dit maakt het extra geloofwaardig.”

Kunnen ze jou hacken door te bellen?

“Cybercriminelen kunnen je telefoon niet hacken via een simpel telefoontje”, zegt Verlaan. Dus goed nieuws: opnemen op zichzelf kan geen kwaad. Je hoeft dus niet bang te zijn dat je meteen opgelicht wordt. “Je kunt gewoon opnemen en je voornaam zeggen”, zegt Verlaan. “Ze kunnen je stem niet zomaar klonen. Dat is met AI nog te ingewikkeld. Over een paar jaar misschien wel, maar nu nog niet.” Het gevaar zit ‘m vooral in wat ze tijdens het gesprek proberen te bereiken.

Zo proberen ze je bang te maken

Volgens Verlaan gebruiken cybercriminelen bijna altijd een urgent, dreigend verhaal. Denk aan: ‘We zien een verdachte transactie van 5.000 euro. Uw rekening is niet meer veilig, we kunnen dit voor u blokkeren.’ “Door mensen bang te maken en tegelijkertijd hulp aan te bieden, hopen ze dat je zonder na te denken gegevens geeft”, legt hij uit.

Maar hoe houd je dan wél een veilig telefoongesprek? Dit is volgens Verlaan slim om te doen:

“Hang op en bel zélf naar het officiële nummer. Dat is de beste controle die je kunt doen.” – techjournalist Daniël Verlaan.

1. Bel altijd zelf terug

Krijg je iemand aan de lijn die zegt van de bank, overheid of fraudeafdeling te zijn?
“Vraag naar de naam en de afdeling van de persoon die jouw belt”, adviseert Verlaan. “Hang op en bel zélf naar het officiële nummer. Vertel door wie je gebeld bent en of deze persoon aanwezig is. Je hoort vanzelf of deze persoon er daadwerkelijk werkzaam is. Dat is de beste controle die je kunt doen.”

2. Spreek een codewoord af

Spreek met vrienden of familie eventueel een codewoord af. Dit is vooral handig in situaties waarin een bekende zogenaamd in nood belt, of Whatsappt. 

3. Alarmbellen bij geldverzoeken

“Het is niet normaal dat iemand plots honderden euro’s nodig heeft. Een Tikkie voor een lunch is normaal, maar 500 of 1000 euro? Daarop moet je áltijd alert zijn.” Vooral bij ouders en studerende kinderen gaat het geregeld mis. Ouders willen hun kind graag helpen en trappen er daardoor sneller in.

4. Check het nummer als je twijfelt

Websites als wieheeftmijgebeld.nl kunnen aangeven of een nummer vaker voorkomt bij meldingen van oplichting. Maar wees je er van bewust dat het niet altijd zegt wie er écht achter zit. Veel nummers zijn willekeurig gekozen of gespoofd.

5. Laat ze een bericht sturen

Verlaan: “In mijn voicemail zeg ik dat mensen die mij bellen, een berichtje mogen sturen op het moment dat ik niet opneem. Als iemand mij écht nodig heeft, appen ze wel.”

Een onbekend (06-)nummer is dus niet per definitie gevaarlijk. Maar blijf alert wel alert, adviseert Verlaan. Vooral bij verzoeken om geld of de vraag naar persoonlijke informatie.