Dit moet je in huis hebben voor noodsituaties: tips van Ot van Daalen

Vroeger was Van Daalen naar eigen zeggen ’obsessief’ bezig met voorbereiden op een ramp. „De rubber boot en de vuursteentjes heb ik inmiddels de deur uitgedaan. Je hebt eerder oordopjes nodig als je met snurkers in een gymzaal wordt opgevangen”, relativeert hij nu.

Van Daalen, rechter-plaatsvervanger, advocaat en journalist, besloot zijn angsten om te zetten naar onderzoeken en schreef een boek voor mensen die ’net zo nieuwsgierig zijn als hij naar de infrastructuur en de veiligheid van ons land’.  Of dat nou gaat over elektriciteit, water, of het internet.  

„Ik wil anderen meegeven wat je wél zelf in de hand hebt”

„Ik had altijd angstbeelden van rampscenario’s in mijn hoofd. Ik heb er, met alle kennis van nu, bewondering voor dat veel wel goed gaat in ons land. Zo wordt de hoogte van het water in kanalen en grachten in Nederland tot op de centimeter nauwkeurig geregeld. Ik heb er rust in mijn hoofd door gekregen. Ik wil dat anderen ook laten zien. En meegeven wat je wél zelf in de hand hebt.”

Van Daalen: „Je kunt je ook goed voorbereiden als je niet veel geld hebt.”  © eigen foto

Zijn boek ’Voorbereid’ is onderverdeeld in zeven hoofdstukken, waarbij Van Daalen inzicht geeft in de werking en samenhang van stroom, water, internet tot en met een eventuele oorlog. Een ramp hoeft volgens de auteur niet opzettelijk te gebeuren. Hij noemt recente voorbeelden, zoals de black-out in Spanje en Portugal afgelopen voorjaar en de overstroming in Limburg in 2021, na zware regenval. Maar ook storingen zoals deze maand bij Cloudfare, gewoon door een verkeerde configuratie.  

„Het heeft zoveel impact als we even geen elektriciteit of internet hebben, of er water staat in onze huizen, al is het maar 30 centimeter.”  Het is een van de redenen dat Van Daalen bezig is met een groep vrijwilligers in Amsterdam om een alternatief communicatienetwerk te onderhouden, voor als het internet uitvalt. „Alleen om berichten te zenden en te ontvangen. Communicatie is toch het belangrijkst.”

„Als er echt iets gebeurt, is de schaamte dat je niets geregeld hebt en moet aankloppen bij anderen, veel groter”

Van Daalen: „Ik snap heel goed dat het merendeel van de Nederlanders nog geen noodpakket in huis heeft. Alsof je door te preppen geen vertrouwen hebt in de overheid of de wereld om je heen. Ik schaamde me voor hamstergedrag en kocht niet al die flessen water in een keer. Maar als er echt iets gebeurt, is de schaamte dat je niets geregeld hebt en bij anderen moet aankloppen, veel groter.”

Denk creatief

Je kunt je afvragen na het lezen van Voorbereid: zijn een peilstok en zandzak echt nodig? En hoe kom je daaraan? „Ik heb het allemaal niet verzonnen”, lacht Van Daalen. „De deskundigen in Limburg hebben na de overstromingen in Valkenburg  precies in kaart gebracht waar behoefte aan was. En denk creatief: heb je geen zandzak, haal bij de supermarkt een zak tuinaarde om je wc mee af te dichten als het rioolwater je huis dreigt in te stromen.”

Van Daalen: „Voelt het gek om je voor te bereiden? Je kon je voor 2020 ook niet voorstellen dat er een avondklok zou komen vanwege een virus die de wereld in zijn greep had?”

Zorg dat je dit in huis hebt

Deze vijf zaken moeten we volgens de expert minimaal in huis hebben:

1.      Noodradio

2.      Power bank

3.      Kaarsen

4.      Aansteker

5.      Water (9 liter per persoon)

Voel je dan nog onvoorbereid? Sla eten in dat lang goed blijft, cash geld (70 per persoon), een zaklamp, batterijen, extra medicijnen en een campingbrander. „Het mooie is”, zegt Van Daalen, „je kunt je ook voorbereiden als je niet veel geld hebt.”

Zonnepanelen en elektrische auto

Er zijn ook zaken die je wellicht al hebt en waar je prima gebruik van kunt maken als het nodig is. Van Daalen noemt zonnepanelen en een elektrische auto. „Wil je tijdens een black-out je zonnepanelen gebruiken, dan moet je je systeem wel zo installeren dat je het hele interne elektriciteitsnetwerk koppelt aan je zonnepaneelsysteem, en niet rechtstreeks aan het net. Of neem een zonnepaneelsysteem dat een apart stopcontact heeft.”

„Een elektrische auto kan, als deze een stopcontact heeft, als batterij werken: je kunt er je koelkast, lampen en airco op laten draaien.”

Buurtborrel

Volgens de auteur zijn de effecten van de meeste rampen lokaal van aard, bijvoorbeeld als het water hoog staat. „Je zult het dan moeten oplossen met jouw buren. Maar hoe goed ken je ze? Niet verkeerd om een keer een buurtborrel te organiseren.”

„Je zou een coördinator kunnen aanwijzen en een calamiteitenteam samenstellen”, tipt Van Daalen. „Een speciale whatsapp groep aanmaken. Maar ook bedenken welke buren geen WhatsApp hebben en samen kwetsbare mensen en dieren in de buurt in kaart brengen.”