ANPKippen van een pluimveehouder worden binnengehouden vanwege de vogelgriep

NOS Nieuws•vandaag, 18:43

Het lijkt wel vaste prik in de herfst, de nieuwsberichten over vogelgriep. Vandaag blijken er weer besmettingen te zijn op pluimveebedrijven in Limburg en Overijssel. Hoe kan dat terwijl er al ruim een maand een landelijke ophokplicht is?

Volgens Thijs Kuiken, viroloog van het Erasmus MC in Rotterdam, zouden er zonder een ophokplicht nóg meer besmettingen zijn. Het binnenhouden van de kippen beschermt niet honderd procent. “Deze variant van het virus is als het ware uit onze vingers geglipt en blijft circuleren onder wilde vogels en dat kunnen we niet beheersen.”

Door luchtventilatoren in de stallen kunnen veertjes binnenwaaien van wilde vogels of via een lek in het dak kan regenwater binnendruppelen waar wilde vogels in gepoept hebben. Het virus verspreidt zich dan onder de grote groep kippen in de stal. “Als het eenmaal binnen is, komt het eigenlijk in een gespreid bed en kan het razendsnel rondgaan.”

Daarnaast is er ook nog een menselijke oorzaak voor de besmettingen in de stal, vertelt Kuiken. Uit onderzoek van de Wageningen Universiteit waarbij camera’s werden opgehangen bij pluimveebedrijven kwam naar voren dat de naleving van de bioveiligheidsmaatregelen, zoals laarzen desinfecteren, beter kan op veel bedrijven.

Vaccinatie

Het wachten is op een vaccinatie tegen vogelgriep. Er worden al proeven gedaan op een leghennenbedrijf in Nederland. Die hebben tot nu toe positieve resultaten, maar het inenten van kippen is nog niet landelijk ingevoerd. Volgens het ministerie van Landbouw kan dat ook niet sneller gebeuren “Toepassing ervan mag alleen onder strikte voorwaarden uit de Europese verordening. Zolang er geen officieel vaccinatieprogramma is, is het in Nederland verboden om vaccins tegen vogelgriep toe te passen”, aldus het ministerie.

Groot onderdeel van het probleem is volgens Kuiken de schaal waarop pluimvee gehouden wordt in Nederland. “We hebben in Nederland vijf keer meer kippen per hectare landbouwgrond dan in de rest van Europa. 84 miljoen kippen en ander pluimvee. Dat moet zeker veranderen als we het besmettingsrisico willen verlagen”, zegt Thijs Kuiken.

Experts hebben in 2021 al een rapport gestuurd naar de Tweede Kamer met aanbevelingen. “Mondjesmaat is daar wel iets mee gedaan maar men heeft bijvoorbeeld niet de dichtheid van pluimveebedrijven verminderd en men heeft niet gestreefd naar de afwezigheid van bedrijven in waterrijke gebieden, want daar vinden de meeste besmettingen plaats.”

Risico’s vogelgriep

Vogelgriep is een besmettelijke virusziekte die voor veel verschillende soorten vogelsoorten gevaarlijk is. Vooral pluimvee, water- en loopvogels lopen het risico. Wilde vogels kunnen besmet worden met vogelgriep, maar vertonen de symptomen van het virus niet altijd. Zij kunnen het virus wel verspreiden door bijvoorbeeld vogelpoep. Dieren die besmet zijn met de vogelgriep worden ziek en gaan vaak dood.

Kippen die het virus hebben, tonen volgens de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) onder meer sloom gedrag. Ook eten en drinken ze minder en krijgen ze ademhalingsproblemen. Uiteindelijk kunnen ze doodgaan.

Mensen kunnen ook met de vogelgriep besmet raken als ze volgens het RIVM veel werken met (besmette) vogels. Zij kunnen milde klachten krijgen door de ziekte, waaronder koorts, hoofdpijn, spierpijn en hoesten.

“Onlangs is door een internationale commissie het risico op een pandemie verhoogd van laag naar matig”, zegt viroloog Kuiken. “Dat komt omdat het virus zich zo verspreid heeft onder verschillende soorten vogels over de hele wereld en ook onder melkkoeien in de Verenigde Staten, waar het nu al een jaar circuleert.”