Nederlandse militairen hebben dit weekend op zowel vliegbasis Eindhoven als Eindhoven Airport geprobeerd om niet geïdentificeerde overvliegende drones neer te halen, hoogstwaarschijnlijk tevergeefs. Demissionair minister van Defensie Ruben Brekelmans (VVD) gaf woensdagavond tijdens een debat met de Tweede Kamer nieuwe details over de incidenten van afgelopen weekend.
Afgelopen vrijdagavond werden er ook al onbekende drones gedetecteerd boven vliegbasis Volkel – een zwaar bewaakte luchtmachtbasis waar ook Amerikaanse kernwapens worden gestationeerd. Defensie probeerde daarop de drones uit de lucht te halen. Op zaterdagavond waren er drone-meldingen boven zowel Volkel als Eindhoven, waar ook een belangrijke luchtmachtbasis is. Op beide locaties is tevergeefs geprobeerd de drones te onderscheppen.
Uit de beantwoording van vragen door Brekelmans blijkt dat er sprake was van coördinatie bij de overvluchten. Zo werden vrijdagavond twee „waves” van onbekende drones waargenomen boven vliegbasis Volkel. Ook op zaterdagavond was er boven Eindhoven en Volkel sprake van meerdere drones, die op verschillende momenten overvlogen. Op beide plekken vlogen de drones slechts korte tijd boven de bases.
Lees ook
Drones ‘verjaagd’ boven Vliegbasis Volkel en Eindhoven Airport
‘Vier knallen’
Minister Brekelmans was weinig scheutig met informatie over hoe de drones zijn waargenomen en hoe precies geprobeerd is om ze uit te schakelen – om een eventuele tegenstander niet wijzer te maken dan nodig. Afgelopen maandag meldde het ministerie van Defensie in een Kamerbrief dat er zowel „elektronische” als „kinetische middelen” zijn ingezet – er is met andere woorden geprobeerd de drones te verstoren en te beschieten. Een omwonende van vliegbasis Volkel zei tegen het Eindhovens Dagblad „vier knallen” te hebben gehoord.
De Nederlandse krijgsmacht beschikt over counter drone-systemen. Zo werd in 2023 het ReDrone-systeem van de Israëlische firma Elbit Systems aangeschaft, waarmee drones kunnen worden gedetecteerd en gestoord, waardoor ze onbestuurbaar worden. Tijdens de NAVO-top in Den Haag afgelopen zomer en bij de EU-top in Kopenhagen dit najaar zijn die systemen ingezet. Ook op Eindhoven en Volkel staan inmiddels systemen opgesteld. „Het is niet zo dat wij daar niets hebben staan”, zei Brekelmans.
Waarom dit niet heeft geleid tot succesvolle interceptie werd uit Brekelmans’ antwoorden niet duidelijk. Zowel justitie als de veiligheidsdiensten AIVD en MIVD doen onderzoek naar de incidenten.
Investeringen
Het ministerie van Defensie wil de investeringen in couter-drone systemen versnellen, en heeft daarom een aanpassing van de begroting ingediend, waar de vaste Kamercommissie van Defensie woensdag mee instemde. Daarbij gaat het niet alleen om de bewaking van strategische objecten, maar vooral ook om de verdediging van eenheden in het veld. Zo wil staatssecretaris van Defensie Gijs Tuinman (BBB) extra snelvuurkanonnen van het type Skyranger 30 aanschaffen, die drones tot op vijf kilometer afstand kunnen neerschieten.
Defensie investeert bovendien in radars van het Nederlandse bedrijf Robin Radar Systems, die ook kleine hobbydrones kunnen waarnemen. Met de aanschaf is een bedrag van tussen de 1 en 2,5 miljard euro gemoeid. De herkomst van al het materieel blijft gedeeltelijk geheim – mogelijk omdat het afkomstig is uit Israël. Ondanks aandringen van Kamerlid Kati Piri (GroenLinks-PvdA) wilde minister Brekelmans daarover geen nadere informatie geven.
Lees ook
Drones boven de vliegvelden. Waren het tieners of was het Moskou?
Geef cadeau
Deel
Mail de redactie
NIEUW: Geef dit artikel cadeau
Als NRC-abonnee kun je elke maand 10 artikelen cadeau geven aan iemand zonder NRC-abonnement. De ontvanger kan het artikel direct lezen, zonder betaalmuur.
Waarom je NRC kan vertrouwen