Dat meldt The Wall Street Journal op basis van gesprekken met Amerikaanse officials. Poetin belde met Trump op 16 oktober, waarna de Amerikaanse president definitief besloot Oekraïne niet de vurig gewenste raketten te leveren.
Gelekt gesprek Witkoff
De timing daarvan was opvallend: de volgende dag bracht de Oekraïense president Zelensky het Witte Huis, in een ultieme poging Trump te verleiden juist wél de Tomahawks beschikbaar te stellen.
Nu blijkt dat Trumps vredesgezant Steve Witkoff er twee dagen eerder, op 14 oktober, bij de Russen op aandrong dat Poetin kort voor Zelensky’s bezoek moest bellen met Trump. Persbureau Bloomberg heeft audio van een gesprek gepubliceerd tussen Witkoff en Poetins vertrouweling Yuri Ushakov. Witkoff geeft daarin volgens Bloomberg advies over hoe Poetin Trump het beste kan overtuigen.
“Je moet benadrukken dat je de president feliciteert met zijn prestatie… dat je hem respecteert als een man van vrede. Ik denk dat het daarna een heel goed gesprek wordt”, zou Witkoff hebben gezegd, verwijzend naar de vredesdeal voor Gaza. Daarna wijst hij op het aanstaande bezoek van Zelensky en adviseert dat Poetin en Trump ‘indien mogelijk’ voor die tijd met elkaar moeten bellen.
Dat gesprek kwam er, en tijdens hun belletje waarschuwde Poetin Trump voor ‘escalatie van de oorlog’, als Oekraïne over de Tomahawks kon beschikken. Ook zou het de relatie tussen de VS en Rusland ‘op scherp’ zetten.
450 kilo explosieven
Dat lijkt te hebben geholpen. In de weken ervoor leek Trump juist meer op de hand van Oekraïne te zijn. Zo sprak hij meermaals zijn irritatie uit over de Russische weigering de oorlog te stoppen. Maar op 17 oktober, tijdens Zelensky’s bezoek aan het Witte Huis, werd duidelijk dat de Tomahawks toch niet zijn kant op zouden komen.
Over de Tomahawks is al maanden veel te doen. Begin oktober leek het er nog op dat Amerika van plan was ze aan Oekraïne te leveren. Dat zou belangrijk zijn, legde defensiespecialist Patrick Bolder toen al uit, omdat deze raketten 450 kilo aan explosieven kunnen dragen, en een bereik hebben tot 2500 kilometer. “Dat kan de slagkracht van Oekraïne flink vergroten, waardoor ze Poetin echt wel pijn kunnen doen”, zei Bolder toen.
In die eerste week van oktober dreigde Poetin al publiekelijk met ‘grote gevolgen’.
In een reactie op het gelekte gesprek van Witkoff heeft Trump vooralsnog laconiek gereageerd. Witkoff heeft volgens hem ‘standaard onderhandelingen’ gevoerd. Hij noemde Witkoff een ‘dealmaker’ die het vredesplan ‘verkoopt’ aan Rusland en Oekraïne.
Witkoff weer naar Moskou
Op dit moment praten gezanten van de VS en Rusland over een vredesplan van 28 punten. Dat plan zou volgens de EU en Oekraïne vooral de Russische wensen weerspiegelen. Ook zeiden enkele Amerikaanse senatoren dat Rusland een dikke vinger in de pap had gehad bij het opstellen van het plan. Er staan ook punten in die voor Oekraïne onverteerbaar zijn, zoals het opgeven van grondgebied in de oostelijke regio Donbas.
De EU en Zelensky wijzen erop dat Witkoff dit jaar al meerdere keren in Rusland is geweest om met Poetin over de vrede te praten, en nog niet één keer in Kyiv.
Volgende week reist Witkoff opnieuw naar Moskou voor een gesprek met Poetin.
Oekraïners hebben weinig vertrouwen in een deal die goed voor het land is. Reacties zie je in deze video: