Door: Daniël Theelen

De Staat ligt al langer in de clinch met de aandeelhouders van de NAM: Shell en ExxonMobil. De pijn zit hem in de kosten die de Staat kwijt is aan het herstel en de versterking van Groningen na jarenlange gaswinning.

Wie draait op voor de kosten?
Duizenden huishoudens in onze provincie hebben te maken (gehad) met schades aan hun huizen als gevolg van het oppompen van gas. Daarnaast wordt aan Groningers een immateriële schadevergoeding uitgekeerd voor het mentale leed en worden duizenden huizen in Groningen aardbevingsbestendig gemaakt. 

De twee partijen zijn het er niet over eens wie voor de kosten moet opdraaien. De Staat vindt dat de NAM (deels) verantwoordelijk is voor de kosten. De aardoliemaatschappij heeft immers decennialang miljarden verdiend met de gaswinning.

Aandeelhouders Shell en ExxonMobil zijn het daar niet helemaal mee eens. Zij vinden dat de overheid een te groot aandeel van hen vraagt en zijn het ook niet eens met de veiligheidsvoorwaarden die de Staat stelt aan de nog te versterken – of versterkte – huizen. 

1,35 miljard euro
De twee multinationals besloten tot een gang naar de arbiter, een soort rechter. De Staat heeft in een ‘voorlopige voorziening’ gelijk gekregen: de overheid mag de NAM heffingen opleggen om op te draaien voor de kosten die in dit geval in 2024 zijn gemaakt. In een voorlopige voorziening doet de arbiter een tijdelijke uitspraak waaraan partijen zich moeten houden, totdat het definitieve vonnis is geveld.

Het gaat om een bedrag van 1,35 miljard euro dat de NAM nu moet afdragen aan de Staat. In totaal betaalt de overheid zelf zo’n driekwart van alle gemaakte kosten voor schadeherstel en de versterkingsoperatie.

‘Niet vooruitlopen op volgende uitspraken’
Eddie van Marum, de demissionair staatssecretaris ‘Herstel Groningen’, is blij dat de arbiter hem voorlopig gelijk geeft: ‘Aangezien het tussentijdse vonnissen zijn, kunnen we niet vooruitlopen op volgende uitspraken en de uiteindelijke totaalvonnissen. Voor het kabinet staat buiten kijf dat de schadeafhandeling en versterkingsoperatie in Groningen onverminderd doorgaan.’

De NAM heeft nog niet gereageerd op de uitspraak.

Lees ook:
– Conflict tussen Staat en NAM loopt hoog op: ‘550 miljoen euro niet betaald’