De gemeente Amsterdam gaat haar aanpak van integriteitsschendingen en sociale onveiligheid verbeteren, maar dat doet ze niet aan de hand van een onlangs gepubliceerd rapport van de lokale ombudsman Munish Ramlal.
Dat is de kern van de formele reactie van de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema en wethouder Hester van Buren (personeel en organisatie, PvdA) op het rapport Melden met vertrouwen dat de ombudsman van de Metropool Amsterdam eerder deze maand openbaar maakte. Uit onderzoek van NRC bleek dat de gemeente en de ombudsman al maanden in de clinch lagen over dit „onderzoek uit eigen beweging” dat in april 2024 werd geopend. De onvrede klinkt luid door in de brief die de burgemeester en de wethouder donderdag naar de gemeenteraad stuurden.
Lees ook
Amsterdam: toch geen extern onderzoek naar rapportage ombudsman
Het stadsbestuur heeft „fundamentele kritiek op het onderzoek” en vindt „de bevindingen en hierop gebaseerde conclusies niet betrouwbaar en onvoldoende representatief” om de verwijten van de ombudsman aan het adres van het gemeentelijke Bureau Integriteit te rechtvaardigen. In de brief worden enkele eerder opgeworpen kritiekpunten herhaald.
Zo zou de ombudsman zijn conclusies hebben getrokken op basis van individuele casuïstiek. „Zijn onderzoek gaat m.a.w. alleen over ongetoetste ervaringen”. Ook wordt gesteld: „Mondeling gaf de ombudsman aan dat slechts driekwart van de gesproken personen daadwerkelijk zelf ‘zaken gedaan’ had met Bureau Integriteit. Die bewering heeft ombudsman Ramlal eerder in NRC weersproken.
Aanbevelingen
Van de drie aanbevelingen van de ombudsman neemt de gemeente er één over – en dat is er een die het stadsbestuur al jaren geleden aan de raad had beloofd: ernst maken met een externe Commissie-Integriteit. Tegenover NRC liet het gemeentebestuur eerder deze maand weten dat die commissie in juli volgend jaar aan het werk zou gaan. In de brief staat dat de commissie in januari zal „starten met werkzaamheden”. De namen van de daarin opgenomen deskundigen worden voor het eind van het jaar bekendgemaakt.
De andere aanbevelingen hadden als kern: laat meldingen van sociaal ongewenst gedrag liever toetsen door een extern meldpunt om „de schijn van partijdigheid” te voorkomen, zoals de ombudsman schrijft. Het gemeentebestuur zegt dat externe deskundigen alleen maar tot langere doorlooptijden van de afhandeling van meldingen zou leiden.
Het stadsbestuur vindt „de bevindingen en hierop gebaseerde conclusies niet betrouwbaar en onvoldoende representatief”
Dat de afhandeling van meldingen bij Bureau Integriteit nu te langzaam verloopt, erkennen de burgemeester en wethouder. Evenals het feit dat de gemeentelijke organisatie nog tekortschiet bij het handhaven van gelijkwaardigheid als norm. „Bepaalde aannames, vooroordelen, patronen en gedrag, die gelijkwaardigheid en veiligheid in de weg zitten, zijn dieper ingesleten in onze organisatie dan ons lief is en we misschien tot voor kort dachten.” Het stadbestuur „waakt ervoor valse verwachtingen te wekken”: structurele verbetering kost tijd, schrijven de burgemeester en wethouder.
Grote twijfels
In een vergadering met leden van de raadscommissie Algemene Zaken bleek dat burgemeester Halsema al in oktober aan het presidium van de gemeenteraad had geschreven dat „wij grote twijfels hebben over toekomstige samenwerking met de ombudsman”. De in haar ogen ondeugdelijke werkwijze van de ombudsman bij het onderzoek naar Bureau Integriteit paste volgens haar in een patroon, waarbij ze ook enkele eerdere onderzoeken diskwalificeerde.
Ombudsman Ramlal heeft na de publicatie van zijn rapport en de uithaal van de burgemeester tegenover de raadscommissie een radiostilte betracht. Hij zal volgende week samen met de burgemeester de raadscommissie Algemene Zaken te woord staan over het rapport en de voorgeschiedenis.
Lees ook
Ombudsman Amsterdam krijgt hulp van collega’s uit andere grote steden bij conflict met burgemeester
Geef cadeau
Deel
Mail de redactie
NIEUW: Geef dit artikel cadeau
Als NRC-abonnee kun je elke maand 10 artikelen cadeau geven aan iemand zonder NRC-abonnement. De ontvanger kan het artikel direct lezen, zonder betaalmuur.
Waarom je NRC kan vertrouwen