Ajax staat slechts zesde in de Eredivisie en is het lelijke eendje van de Champions League. Het tij moet snel worden gekeerd, anders is er nu al sprake van een verloren seizoen. Aan de hand van een nieuwe technisch directeur en trainer hopen de Amsterdammers op beterschap, maar het is duidelijk dat structurele veranderingen noodzakelijk zijn. VoetbalPrimeur zet de belangrijkste dossiers uiteen die Ajax moet oplossen om weer een rol van betekenis te kunnen spelen in Nederland en daarbuiten.
Ajax moet sterke ‘voetbalas’ neerzetten
Met commissaris Danny Blind en technisch directeur Alex Kroes staan twee cruciale pionnen in de organisatie met één been buiten de deur. Vooral de opvolger van die laatste kan Ajax beter vandaag dan morgen aanstellen, want januari staat voor de deur. De winterse transferperiode geeft Ajax de mogelijkheid om het één en ander recht te zetten in de selectieopbouw. Maar dan moet er dus wel iemand zijn die daarin het voortouw kan nemen.
Zo zal de nieuwe technisch directeur – Jordi Cruijff geldt als belangrijke kandidaat – de belangrijkste stem hebben in de aanstelling van een trainer. Dat duo moet, samen met directeur voetbal Marijn Beuker, een duidelijke koers gaan varen, waarbij de juiste spelers worden gezocht. De vergelijking met de tandem Marc Overmars en Erik ten Hag is altijd snel gemaakt. Na flink wat misperen op beide posities moet de volgende keuze van Ajax in ieder geval raak zijn. Er is geen tijd te verliezen.
© Pro ShotsTraag Ajax: structuur moet op de schop
In vergelijking met Ajax zijn concurrenten PSV en Feyenoord een oase van rust op bestuurlijk vlak. Bij geen enkele club oefent de zogeheten vijfde colonne zoveel macht uit, zonder daar aansprakelijk voor te zijn. De vereniging en de bestuursraad leunen graag tegen het beleid aan, maar het doet Ajax allesbehalve goed. Besluitvorming verloopt traag doordat zoveel mensen hun zegje willen doen óf nieuws lekt uit vanwege de vele verschillende belangen.
Onder meer Kroes beklaagde zich hierover. De bestuursstructuur bij Ajax móét eenvoudiger. Te veel mensen hebben iets in de melk te brokkelen, terwijl ze daar geen verantwoording voor hoeven af te leggen. Intern lijkt dit besef er – in ieder geval in bepaalde geledingen – te zijn. Je kunt het met het beleid eens zijn of niet, maar het is cruciaal dat Ajax sneller een klap op zaken kan geven en een duidelijke richting inslaat.
De directie bepaalt, de rvc controleert: zo zou het moeten zijn. Van koers veranderen zal wel een flinke opgave zijn, op dit moment heeft Ajax meer weg van een log containerschip dan een luxe jacht.
© Pro ShotsNiet Ajax-DNA, maar kwaliteit moet leidend zijn voor nieuwe trainer
Heeft Ajax er wel alles aan gedaan om Francesco Farioli aan boord te houden? De club lijkt onvoldoende beseft te hebben dat het goud in handen had met de Italiaanse trainer. Zo klonk van hogerhand sterk de wens om aanvallender te gaan spelen, terwijl de voorwaarden daar niet voor gecreëerd konden worden. Farioli trok zijn conclusies en tekende bij FC Porto, waar hij fantastisch is begonnen.
Bij de Nederlandse recordkampioen werd daarna ingezet op ‘Ajax-DNA’. De keuze voor John Heitinga en Marcel Keizer pakte echter faliekant verkeerd uit en wierp de club ver terug. Het toont nog maar eens aan: niet Ajax-DNA, wat dat ook mag zijn, maar kwaliteit moet leidend zijn. Dat geldt in de zoektocht naar een nieuwe trainer, maar eigenlijk op alle leidinggevende posities.
© Pro ShotsDoorselecteren: Ajax zoekt balans en kwaliteit in de selectie
Ajax hoopte afgelopen zomer een volgende stap te zetten in de wederopbouw van de selectie. De Amsterdammers verdienden tachtig miljoen euro en gaven vijftig miljoen uit. Met terugwerkende kracht ogen bepaalde keuzes ongelukkig. Zo werd twee miljoen betaald voor de talentvolle keeper Joeri Heerkens, maar bleek de drie miljoen kostende controleur Chema Andres te duur. De Spanjaard maakt nu furore bij VfB Stuttgart. Ook besloot Ajax niet voor Luciano Valente te gaan, maar de flink duurdere Oscar Gloukh.
Gezien de financiële mogelijkheden vallen er vraagtekens te plaatsen bij de transferkeuzes van Ajax. Ondertussen ontbeert de selectie op flink wat posities balans en kwaliteit. Een ‘zes’ is noodzakelijkerwijs het topdoelwit voor januari, maar ook versterking op de backposities lijkt geen overbodige luxe. Owen Wijndal is immers de enige natuurlijke linksback, terwijl rechtsbacks Anton Gaaei en Lucas Rosa niet overtuigen. En er zijn meer posities waar een impuls niet misstaat.
De kwaliteit en balans ontbreekt in de selectie van Ajax. Dat geldt ook voor de selectieopbouw. Beoogde leiders als Davy Klaassen, Steven Berghuis en Kenneth Taylor hebben in het veld de handen vol aan zichzelf, als die eerste twee al spelen. Het gemis van een leider valt op nu Jordan Henderson er niet meer is om de troepen aan te sturen. De nieuwe technische leiding heeft al met al flink wat werk te verzetten: meer kwaliteit, meer balans en leiders binnen de lijnen. Dat terwijl het budget gering is.
© Pro ShotsAZ als voorbeeld: Ajax moet gerichter scouten
Gaaei en Rosa zijn misschien wel tekenend voor het beleid van Ajax. De Deen en de Braziliaan zouden bij een andere club zomaar kunnen floreren, maar in de speelwijze van de Amsterdammers komen ze niet uit de verf. De leiding en scouting van Ajax hadden dit ook kunnen inschatten, zeker gezien hun beperkte kwaliteiten aan de bal. Het roept de vraag op in hoeverre de club werkt met spelersprofielen voor posities.
Wellicht kan Ajax een voorbeeld nemen aan provinciegenoot AZ. De Alkmaarders hebben een duidelijke speelwijze en slagen er met een veel beperkter budget keer op keer in om daar de juiste spelers bij te zoeken. Het is een situatie waar ze in Amsterdam ook weer naartoe moeten.
De jeugd heeft de toekomst: meer oog voor talent
Rayane Bounida gaf dinsdagavond zijn visitekaartje af in de Champions League. De Belg was tijdens zijn basisdebuut zelfs de smaakmaker van Ajax tegen Benfica. Toegegeven, de frêle spelmaker is duidelijk verder in zijn ontwikkeling dan enkele andere grote talenten van Jong Ajax, maar het is veelzeggend dat hij meteen zo makkelijk meedraaide.
Mede door een overvloed aan middenvelders komt zelfs Jorthy Mokio dit seizoen weinig aan bod in het eerste elftal. Ajax doet er goed aan om meer perspectief te creëren voor bovengenoemde talenten. Als zij kansen krijgen en zich kunnen tonen straalt dat ook weer af op andere jongelingen zoals Gerald Alders, Aaron Bouwman, Jinairo Johnson en Sean Steur.
© Pro ShotsConclusie
Te lang is Ajax al een kapseizend schip, waardoor het een sportieve achterstand op de belangrijkste rivalen PSV en Feyenoord heeft opgelopen. De 36-voudig landskampioen moet de cruciale posities snel doch zorgvuldig invullen. Directeur voetbal Marijn Beuker en de nieuwe technisch directeur – misschien wel Jordi Cruijff – moeten vervolgens de ruimte krijgen om hun beleid uit te rollen over de club.
Dat niet Ajax-DNA, maar kwaliteit voorop moet staan heeft het verschil tussen Farioli en Heitinga wel uitgewezen. Aan de hand van een duidelijke structuur onder de nieuwe trainer, een uitgekiende scouting en de doorbraak van jonge talenten moet er vervolgens weer waarde op het veld worden gecreëerd. Het zijn de snelste wegen naar financieel en sportief herstel.