Zwitserland ziet af van het originele plan om 36 F-35’s te kopen. Dat komt door een miscommunicatie met de Verenigde Staten.

Het Zwitserse Federale Departement van Defensie, Burgerbescherming en Sport (DDPS) had een budget van iets meer dan zeven miljard dollar uitgetrokken voor de aankoop van 36 F-35 jachtvliegtuigen. Nu blijkt dat het budget wordt overschreden, omdat Zwitserland en de Verenigde Staten andere visies hebben op wat ‘fixed price’ betekent. Volgens de VS betekent het dat Zwitserland dezelfde prijs betaalt voor de F-35 als het Pentagon. Maar Zwitserse functionarissen dachten dat het ging over het bedrag van de oorspronkelijke aanbesteding. Dat zorgt ervoor dat het debat over het Zwitserse Air 2030-programma is opgelaaid.

Daarnaast hebben de Verenigde Staten recent hun tarieven op Zwitserse export verhoogd met 39 procent. Daardoor zijn er nu drie kampen in Zwitserland: een groep die volledig wil afzien van de F-35, een groep die er zelfs nog meer wil kopen om de luchtmacht te versterken, en een groep die ervoor kiest om een compromis te sluiten en zo binnen het budget te blijven.

Minister van Defensie Martin Pfister stelt voor om in de bestelling te knippen. Dat zou betekenen dat Zwitserland niet 36, maar ‘slechts’ dertig F-35’s wil kopen. Zo wordt voldaan aan het Air 2030-programma, maar blijft het land wel binnen het originele budget. Volgens nieuwsmedium Blick is dit aantal nog niet helemaal definitief. Zij melden dat Zwitserland in de toekomst misschien nog tien extra F-35 jachtvliegtuigen bestelt, als de financiering uiteindelijk rondkomt.

Duitse F-35

Onze oosterburen doen minder moeilijk over de aankoop van de F-35. Duitsland heeft er al 35 besteld, maar wil er nog eens vijftien extra aanschaffen. Dat zou ze in totaal 2,5 miljard euro kosten. Met de aanschaf van deze jachtvliegtuigen moeten de verouderde Tornado’s vervangen worden. De keuze van de Duitsers voor de F-35 als vervanger van de Tornado, vloeit vooral voort uit de nuclaire taak van de Tornado. De F-35 is een van de weinige vliegtuigtypen die gecertificeerd is voor het meenemen van Amerikaanse kernbommen.

Zakmes

Voor de Zwitsers ligt dat duidelijk anders. De hoofdtaak van de straaljagers van de Zwitserse luchtmacht is luchtverdediging: het beschermen van het Zwitserse luchtruim tegen indringers. Nu wordt dit uitgevoerd met de Boeing F/A-18C Hornet, die dus vervangen gaat worden door de F-35. De keuze voor de F-35 is niet echt logisch, omdat de F-35 veel meer in zijn mars heeft dan alleen luchtverdediging. Met de stealth eigenschappen en vele sensoren, kan het ook veel “offensieve” taken uitvoeren zoals bombarderen van gronddoelen, uitschakelen van vijandelijke luchtverdediging en elektronische oorlogsvoering. Geen oorlogshandelingen die je snel van een neutraal land als Zwitserland mag verwachten. De aanschaf van de F-35 voor de Zwitserse luchtmacht is dan ook alsof je een groot en duur Zwitsers zakmes koopt, omdat je elke dag in de trein een appeltje wilt kunnen schillen.