Twee dagen na het doven van de laatste vlammen wordt langzaamaan duidelijk dat de brand in de zeven woontorens van Wang Fuk Court in het district Tai Po in Hongkong niet zo rampzalig had hoeven uitpakken als de beheerder van het complex en de aannemer die een renovatie van de flats uitvoerde, zich aan de regels hadden gehouden.
Direct na de brand ging veel aandacht uit naar de steigers van bamboe die, zoals in Hongkong veel wordt gedaan, om de flats waren gezet. Maar inmiddels is duidelijk dat met name het gebruikte plastic veiligheidsnet en de piepschuimen platen waarmee de ramen van de appartementen werden afgedekt, hebben gezorgd voor de snelle verspreiding van de brand. Bovendien bleek vrijdag dat de brandalarmen in alle acht woontorens van Wang Fuk Court niet goed werkten.
De Hongkongse brandweer stelde het officiële dodental zondag bij naar 146. In vier van de zeven getroffen woontorens zou de zoektocht naar slachtoffers zijn afgerond. Tientallen mensen worden nog vermist, en zeker 79 gewonden liggen in ziekenhuizen, sommigen in kritieke toestand.
Politieagenten droegen zondag stoffelijke overschotten van slachtoffers uit het wooncomplex Wang Fuk Court in Hong Kong
Foto Tyrone Siu/Reuters
Zoom in
De autoriteiten hebben in het onderzoek naar de ramp inmiddels elf mensen gearresteerd, onder meer op verdenking van doodslag, grove nalatigheid en mogelijke corruptie. Het bedrijf dat de verbouwing uitvoerde, was al vaker gestraft voor overtredingen van de veiligheidsregels.
Lees ook
Onveilig bouwmateriaal zorgde voor een verwoestend inferno
Ook de Hongkongse autoriteiten krijgen steeds meer kritiek, met name vanwege het gebrekkige toezicht op de bouwveiligheid rond het wooncomplex. Bewoners hadden al meermaals aan de bel getrokken over de onveilige bouwnetten.
Ook zijn er vragen over de aanbesteding van de renovatie. Bewoners vonden de gekozen aannemer te duur, maar hun bezwaren werden genegeerd. Een van de verantwoordelijke districtbestuurders zou tegelijk adviseur zijn geweest van het gekozen bouwbedrijf.
De zwartgeblakerde woontorens van Wang Fuk Court op zondag. Het vuur is in alle torens gedoofd, maar in de appartementen liggen vermoedelijk nog stoffelijke overschotten van tientallen vermiste bewoners.
Foto Maxim Shemetov/Reuters
Zoom in
‘Relschoppers’
Op zulke kritiek zit het stadbestuur, dat de laatste jaren onder steeds nauwer toezicht van Beijing is komen te staan, niet te wachten. Net als in China zelf zijn de autoriteiten beducht voor protesten die na een ramp als deze kunnen uitbreken, en die zich dan soms verbreden tot algemeen ongenoegen over de overheid.
Volgens de Beijing-gezinde krant Wen Wei Po zouden zich onder helpende vrijwilligers ‘relschoppers’ bevinden
Het hoofd van de afdeling Nationale Veiligheid van de Hongkongse politie Steve Li Kwai-wah zou vrijdag al een bezoek hebben gebracht aan het rampterrein om een einde te maken aan een menselijke keten van vrijwilligers, die goederen doorgaven voor de hulpverlening. Volgens de Beijing-gezinde krant Wen Wei Po bevonden zich daaronder „relschoppers”.
Zaterdag waarschuwde het Chinese Bureau voor de Bescherming van de Nationale Veiligheid in Hongkong een verklaring voor „anti-Chinese elementen” die op zoek zijn naar een gelegenheid om „chaos te veroorzaken”. Die „misbruiken de pijn van de slachtoffers om hun politieke doelen te bereiken”, en „de donkerste momenten van het zwarte geweld” te doen herleven – een verwijzing naar de felle protesten tegen het gezag van Beijing in 2019 en 2020.
Lees ook
Hongkong ging ‘van chaos naar orde’, zo heet het nu in het Museum van Geschiedenis
Inderdaad werd dezelfde dag student Miles Kwan (24) gearresteerd op verdenking van „opruiing”, een vergrijp waarop onder de Hongkongse veiligheidswetgeving gevangenisstraf staat. Hij had het initiatief genomen voor een petitie die onder meer opriep tot een onafhankelijk onderzoek, en het ter verantwoording roepen van het stadsbestuur. Dit weekend deelde hij in de buurt van Wang Fuk Court pamfletten uit.
Massale rouw
Op internet is Kwans petitie verwijderd, maar iemand die zegt oud-bewoner van Tai Po te zijn, heeft de tekst opnieuw online geplaatst. „Als de overheid werkelijk […] het vertrouwen wil herstellen, moet het echte verantwoordelijkheid nemen in plaats van elk incident te wijten aan zogenaamde „zwarte rellen” […]”, schrijft deze ‘Snow Falcon’. „Anders riskeert ze het beeld te versterken dat alleen voorvechters van Hongkongse onafhankelijkheid de rechten van de burgers kunnen beschermen.”
Hongkongers staan dit weekend in lange rijen om bloemen te leggen bij een spontaan ontstane gedenkplaats in een plantsoen vlak bij de getroffen flats.
Foto Lam Yik/Reuters
Zoom in
Rouwenden wonen zaterdag een islamitische gebedsbijeenkomst bij, georganiseerd door de Indonesische gemeenschap in Hongkong voor de slachtoffers in Wang Fuk Court.
Foto Amr Alfiky/Reuters
Zoom in
De autoriteiten laten dan wel geen protesten toe, voor massale publieke rouw is nog wel ruimte. In een plantsoen niet ver van de geblakerde resten van de woontorens is een bloemenzee ontstaan. Hongkongers staan in een lange rij te wachten om hun medeleven te betuigen met de slachtoffers van de ramp.
Ook daar sijpelt wel degelijk kritiek door: „Dit is niet gewoon een ongeluk, dit is de rotte vrucht van een onrechtvaardig systeem”, citeert persbureau AFP een anoniem briefje tussen de boeketten.
Met medewerking van Tabitha Speelman in Beijing.
Geef cadeau
Deel
Mail de redactie
NIEUW: Geef dit artikel cadeau
Als NRC-abonnee kun je elke maand 10 artikelen cadeau geven aan iemand zonder NRC-abonnement. De ontvanger kan het artikel direct lezen, zonder betaalmuur.
Waarom je NRC kan vertrouwen