NOS Nieuws•vandaag, 22:49

  • Miral de Bruijne

    correspondent Spanje en Portugal

  • Miral de Bruijne

    correspondent Spanje en Portugal

Oud-koning Juan Carlos van Spanje heeft zich in een onverwachte videoboodschap tot het Spaanse volk gericht. Zijn woorden waren vooral bedoeld voor jonge Spanjaarden. De video wordt door velen niet goed ontvangen.

Dat de 87-jarige Juan Carlos, die in 2014 aftrad, juist nu met de video komt, is niet toevallig, want woensdag worden zijn memoires in Spanje gepubliceerd.

“Ik heb een korte boodschap voor jonge Spanjaarden”, zo begint Juan Carlos zijn video. “En vooral voor degenen die de geschiedenis van Spanje niet kennen.” In nog geen anderhalve minuut praat hij over “de voorbeeldige transitie” die het land na de dood van dictator Franco heeft doorgemaakt van dictatuur naar democratie.

Hij zegt dat de monarchie daar een essentiële rol in heeft gespeeld. De oud-koning sluit af met de vraag om zijn zoon, koning Felipe, te steunen. “In deze moeilijke taak om alle Spanjaarden te verenigen en ervoor te zorgen dat Spanje een belangrijke rol in de wereld blijft spelen.”

Het uitbrengen van zijn memoires was al een opvallende zet: het is niet heel gebruikelijk dat een voormalige koning zoiets doet. Vorige maand kwam het boek genaamd Reconciliación, oftewel Verzoening, al uit in Frankrijk.

De publicatie in Spanje werd uitgesteld. Het zou te gevoelig zou het boek tijdens de herdenking van vijftig jaar democratie en monarchie uit te brengen, vooral omdat dit samenviel met de vijftigste sterfdag (20 november) van Franco.

Ballingschap

Juan Carlos woont sinds zijn aftreden in 2014 in ballingschap in de Verenigde Arabische Emiraten. Na een buitenechtelijke relatie en corruptieschandalen werd hij aangespoord om op te stappen. Al die tijd heeft hij weinig van zich laten horen. Maar dit jaar besloot hij memoires uit te brengen en nu komt hij dus met deze video.

Het koningshuis liet vorige maand weten niet te reageren op het boek. Maar Spaanse media citeren nu wel uit een reactie op de videoboodschap. Het Zarzuelapaleis was niet van te voren op de hoogte van de publicatie van de video, die wordt gezien als “noch gepast en noch noodzakelijk”. Ook zegt het koningshuis niet helemaal te begrijpen wat de bedoeling ervan is.

De reactie is uitzonderlijk: normaal gesproken reageert het hof nooit op activiteiten van de oud-koning.

Kritiek op koningspaar

In zijn memoires uit Juan Carlos onder meer kritiek op zijn zoon koning Felipe en diens vrouw koningin Letizia. De kans is dus groot dat ze voor vandaag al ontstemd waren en dat zal door deze videoboodschap zeker niet beter geworden zijn.

Ook veel Spaanse burgers snappen niet wat de oud-koning wil bereiken. Voor- en tegenstanders van de monarchie uiten kritiek. De video wordt zelfpromotie genoemd en er wordt gezegd dat hij alleen maar schade toebrengt aan koning Felipe VI.