Op de dag dat defensieminister Ruben Brekelmans aankondigde dat Nederland nog eens 250 miljoen euro extra uittrekt om in Amerika wapens te kopen voor Oekraïne, vertrekt de Amerikaanse onderhandelaar en vriend van Trump Steve Witkoff naar Rusland voor onderhandelingen. Over die onderhandelingen en de betrokkenen bestaan veel vraagtekens. “Ik zou er wat voor geven als we ons oor te luisteren kunnen leggen”, zegt Ruslanddeskundige Helga Salemon.

Samenvatting

  • Amerikaanse speciaal gezant Steve Witkoff en Jared Kushner voeren in Moskou onderhandelingen met Rusland over het omstreden 28-puntenplan van Trump, terwijl de precieze inhoud en doelen onduidelijk blijven.

  • Kirill Dmitriëv, vertrouweling van Poetin en voormalig investeringsbankier, zit aan tafel namens Rusland; hij heeft nauwe banden met het Midden-Oosten en de Trump-familie.

  • Europese inlichtingendiensten melden commerciële en economische deals tussen Trump en Rusland, waaronder het winnen van aardmetalen in het Noordpoolgebied, wat Oekraïne mogelijk benadeelt.

  • Rusland en de VS lijken vooral economische belangen na te streven; Salemon benadrukt dat de onderhandelingen een mix van zakelijke deals en politieke machtsspelletjes zijn, met onduidelijke gevolgen voor Oekraïne.

Speciaal gezant Witkoff reist af naar Rusland om te praten over het omstreden 28-puntenplan van de Amerikaanse president Donald Trump. Witkoff, die Poetin dit jaar meermaals heeft ontmoet, was zondag bij de onderhandelingen over dat plan in de staat Florida op zijn eigen golfbaan. Amerikaanse topfunctionarissen spraken daar een Oekraïense delegatie. De Amerikaanse buitenlandminister Marco Rubio noemde de onderhandelingen na afloop “zeer productief”.

Over de gast

Helga Salemon

Helga Salemon

Ruslanddeskundige

Helga Salemon is een Nederlands Ruslanddeskundige. Ze is een veelgevraagd spreker over het thema Rusland en de voormalige Sovjet-Unie.

Dinsdag spreekt Witkoff opnieuw met Poetin, meldt het Kremlin. Hij gaat samen met zakenman Jared Kushner, de schoonzoon van Trump en man van Ivanka Trump. Zijn naam dook onlangs op in een rapport dat een Europese inlichtingendienst heeft gedeeld met hooggeplaatste veiligheidsfunctionarissen in Europa, meldde The Wall Street Journal. Om welke Europese inlichtingendienst het gaat, wordt niet gezegd.

Volgens de krant kregen de veiligheidsfunctionarissen een bruine envelop met daarin de details van commerciële en economische plannen die de regering-Trump in het grootste geheim aan het bekokstoven is met Rusland, zoals het winnen van aardmetalen in het Noordpoolgebied. In dat rapport zou ook een andere prominente naam vallen, Kirill Dmitriëv, een vertrouweling van Poetin en onderhandelaar namens de Russen.

Volgens Ruslanddeskundige Helga Salemon schreven Russische onderzoeksjournalisten hier al langer over. Nu een Europese inlichtingendienst het heeft gemeld, is het ook hier in het nieuws. “Het lijkt erop dat de Europese diensten in actie komen tegen het plan van Trump, wat Oekraïne voor de bus lijkt te gooien”, zegt ze in het radioprogramma Sven op 1. “Het krijgt nu aandacht.”

Kirill Dmitriëv

Wie wil begrijpen wat er aan de hand is, moet de poppetjes aan tafel kennen, zegt Salemon. Wie is bijvoorbeeld Kirill Dmitriëv, geboren in Kiev, met wie Witkoff en Kushner vandaag aan tafel zitten? “Het is ongetwijfeld een intelligente man, maar als je hem ziet lijkt het een heel onopvallend persoon. Hij praat ook een beetje slissend. Echt iemand waar je geen aandacht aan zou besteden.”

Dmitriëv kent Amerika goed: hij studeerde er aan Stanford en Harvard en ging later werken voor de invloedrijke bank Goldman Sachs in New York. “Daar heeft hij al een aardig netwerkje opgebouwd. Dmitriëv heeft een onschuldig uiterlijk, maar dat is hij allerminst. Het is iemand die in het duistere web zit van Poetin en ontzettend veel werk gedaan heeft.”

Rond 2010 werd Dmitriëv de baas van het Russische investeringsfonds. “Het is een fonds waarmee Rusland probeert geld te verdienen in het buitenland en waarin buitenlandse partijen mogen investeren voor gezamenlijke projecten. Saoedi-Arabië is bijvoorbeeld een deelnemer in dat fonds. Je ziet met dat fonds duidelijk de banden met het Midden-Oosten.”

Wil je dit verhaal goed begrijpen? Luister naar dit gesprek in Sven op 1.

Om deze content te bekijken dien je akkoord te gaan met sociale media cookies.

Rond 2012 kwam Dmitriëv in contact met George Nader, een Libanees-Amerikaanse zakenman in New York. “Hij was informeel adviseur van zowel de sjeiks van de Verenigde Arabische Emiraten als van Saoedi-Arabië. Hij kwam met een Saoedische prins naar Moskou en toen heeft Poetin tegen Dmitriëv gezegd: ga jij maar met hem onderhandelen. Zo is daar een band ontstaan.”

Dmitriëv en Nader hielden contact. Salemon: “Nader is net als Dmitriëv een schimmig figuur in de schaduw, die contact heeft met de Trump-familie. De schoonzoon van Trump, Jared Kushner, kreeg op die manier een investeringsfonds dat in Saoedi-Arabië investeert.”

Band met familie-Trump

Aan de vooravond van de eerste verkiezingsoverwinning van Trump in 2016 vroeg Dmitriëv aan Nader of hij hem in contact kon brengen met de Trump-familie. “In eerste instantie ging dat niet, waarna Dmitriëv zei dat hij met Kushner in contact wilde komen. Dat is gelukt.”

Nader werd even later veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf voor pedofilie, maar kwam na vijf jaar op vrije voeten omdat hij meewerkte aan het Mueller-rapport over Russische inmenging bij de Amerikaanse verkiezingen in 2016. In dat rapport zijn appjes te lezen die Dmitriëv en Nader uitwisselden.

Dat we nu pas horen over de banden tussen Dmitriëv en de Trump-familie heeft volgens Salemon te maken met “machtspelletjes van geheime diensten” op de achtergrond. Ze vraagt zich af waarom de Russische buitenlandminister Sergej Lavrov niet aan tafel zit met Witkoff en Kushner, maar Dmitriëv.

‘In welke soap zijn we beland?’

Over de onderhandelingen vandaag en morgen in Moskou zegt ze: “Het is het Amerikaanse zakenteam Midden-Oosten/Rusland dat naar Rusland gaat. Overigens vonden de vorige onderhandelingen plaats op de golfclub van Witkoff in Miami. Je vraagt je werkelijk af: in welke soap zijn we beland?”

“De golfvriend annex onroerend goed-ondernemer die ook belang heeft in het Midden-Oosten, gaat met de schoonzoon van Trump, die een investeringsfonds heeft in Saoedi-Arabië, naar Moskou om met Poetin te praten over een rechtvaardig akkoord voor Oekraïne. Het klinkt niet geloofwaardig. Het ruikt naar zaken.”

Helga Salemon

Ruslanddeskundige

“Het is het Amerikaanse zakenteam Midden-Oosten/Rusland dat naar Rusland gaat. Je vraagt je af: in welke soap zijn we beland?”

Het zou de Amerikanen en Russen dus vooral te doen zijn om de aardmetalen in het Noordpoolgebied. “Rusland zet in op economische deals met Trump. Ze hebben een dik dossier van hem en weten dat hij gevoelig is voor economische deals. Dat was vanaf het begin de inschatting geweest. Toch zijn de onderhandelingen wat anders verlopen. Dankzij buitenlandminister Marco Rubio ging Trump toch niet zo makkelijk mee met de Russen als ze hadden gedacht. Vandaar dat dit al een jaar duurt.”

Zeker weten doet Salemon het niet. “Ik zou er wat voor geven als we ons oor te luisteren kunnen leggen”, zegt ze over de gesprekken. “We weten het niet.”