Van 16.30 uur tot 21.30 uur, vorige week donderdag, zit demissionair premier Dick Schoof in een Tweede Kamerdebat over de oorlog in Oekraïne. En dat gaat helemaal anders dan bij Mark Rutte, toen die demissionair premier was en op een donderdagavond in maart 2024 ook een debat had over Oekraïne. Rutte was geen VVD-leider meer, het kon zijn laatste debat zijn en de Kamerleden hadden veel vragen voor de ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie. Niet één voor Rutte. Alleen FVD’er Thierry Baudet was bij de interruptiemicrofoon iets tegen hem komen zeggen.
Schoof krijgt de ene vraag na de andere. Al zou je aan de toon waarop Kamerleden hem soms aanspreken misschien kunnen horen dat hij voor hen ook niet meer voluit meetelt. „Even ademen”, zegt Jesse Klaver van GroenLinks-PvdA tegen Schoof, die zich opwindt over het verwijt dat hij denkt te krijgen: dat het kabinet te weinig doet voor Oekraïne. Volgens Klaver heeft „helemaal niemand” dat gezegd en is het juist heel goed dat dit jaar al geld is uitgegeven voor Oekraïne dat was bedoeld voor 2026. „Mijn zoon zou zeggen”, zegt Klaver, „Je krijgt een sticker.”
Net ervoor had Schoof gezegd dat Nederland „een klein jaar” nodig heeft gehad „om vol op dreef te komen” met de hulp aan Oekraïne en hij bedoelt zo goed als zeker het vorige kabinet. Maar Kati Piri van GroenLinks-PvdA denkt dat hij het over zijn eigen kabinet heeft, dat al na elf maanden en één dag viel. Ze lacht hardop. Schoof stopt met praten, hij kijkt haar geïrriteerd aan.
Een PVV’er houdt zijn maidenspeech, de premier komt hem niet feliciteren
Toch heeft hij het aan Kati Piri te danken dat hij bij het debat is. Of misschien aan mij, onbedoeld. Dinsdagochtend had ik op de agenda van de Tweede Kamer gezien dat er een debat zou zijn over Oekraïne, en ik had Laurens Dassen van Volt erover geappt: was dat met Schoof? Nee, zei hij. Kati Piri, die het debat had aangevraagd, had daarbij alleen gevraagd om de ministers van Defensie en Buitenlandse Zaken. Ik vroeg me af waarom en appte Piri. Wat ik toen nog niet wist: Dassen appte haar ook. Piri liet aan mij weten dat ze ’s middags, in de grote zaal, alsnog zou vragen of Schoof erbij kon zijn.
En ja, zei ze later, dat kwam door Dassen. „Anders had ik er waarschijnlijk niet aan gedacht.”
In het debat over Oekraïne houdt Sebastiaan Stöteler, vicefractievoorzitter van de PVV, zijn maidenspeech: hij staat voor het eerst achter de katheder. Na zo’n optreden is er altijd een pauze, andere Kamerleden kunnen hun nieuwe collega feliciteren en ook de ministers of staatssecretarissen met wie het debat is, komen zo’n Kamerlid een hand geven.
Geert Wilders staat vooraan, hij heeft bloemen voor Stöteler. Maar Schoof, die in mei 2024 door Wilders was gevraagd om premier te worden, lijkt aan de PVV geen boodschap meer te hebben. Of zou hij op zijn beurt de Kamerleden niet meer zo belangrijk vinden? Hij loopt de zaal uit.
Sebastiaan Stöteler is de enige die het hele debat naar Schoof luistert, de anderen zitten vooral op hun telefoon. In de gang zegt hij later: „Ik vind het lullig om iemand niet aan te kijken als hij spreekt.” Dat Schoof na de maidenspeech was weggegaan, was Stöteler niet opgevallen.
Geeft niks, zegt hij. „Ik zit niet op zijn felicitaties te wachten.”
Petra de Koning doet elke dinsdag verslag over de Haagse politiek (p.dekoning@nrc.nl)
Geef cadeau
Deel
Mail de redactie
NIEUW: Geef dit artikel cadeau
Als NRC-abonnee kun je elke maand 10 artikelen cadeau geven aan iemand zonder NRC-abonnement. De ontvanger kan het artikel direct lezen, zonder betaalmuur.
Waarom je NRC kan vertrouwen