“We willen bekendheid geven aan wat er nou gebeurt na het overlijden”, vertelt Veran Heijboer (51). “Het is zeker niet onze bedoeling om te shockeren”, benadrukken de twee dames die sinds april via social media hun werk delen. Volgers kunnen van alles leren over hoe de voorbereidingen op een begrafenis in zijn werk gaan.

Balsemen onder aandacht brengen

“Ik wilde het balsemen al langere tijd meer onder de aandacht brengen en had het idee om dat via het internet te doen”, vertelt Veran. Ze wist wel iemand die haar daar misschien mee kon helpen. “Angelique heb ik leren kennen bij een mortuarium in Tilburg, we hadden gelijk een leuke klik.”

De twee hielden door de jaren heen contact. “En Angelique had een hele leuke Instagram-pagina, dus ik deelde het idee met haar en ze was super enthousiast. De eerste video hebben we gewoon samen in de tuin opgenomen.”

Succesvol op social media

“We lieten daarna in een andere video, met onze pop Annie, zien hoe de mond van een overledene wordt gesloten”, vertelt Angelique van Hoek (42). Ze gaan viraal en merken dat er een grote groep mensen is die interesse heeft in ‘hoe dat allemaal werkt’ na de dood. “Het ging sneller dan we hadden verwacht”, vertellen ze over hun online succes als de ‘Dutch Embalmers’.

We willen onze kennis gebruiken om mensen te laten zien welke keuzes ze allemaal hebben

Angelique over het doel van de ‘Dutch Embalmers’

De vragen stromen binnen: ‘waar hebben jullie deze opleiding gedaan?’ en ‘welke kisten vinden jullie het mooiste?’. “Het zijn interactieve kanalen geworden”, vertelt Angelique over hun TikTok- en Instagram-pagina. “Er wordt echt naar onze mening gevraagd, dus we willen onze kennis gebruiken om mensen te laten zien welke keuzes ze allemaal hebben.”

Veel keuze in Nederland

In Nederland hebben we vergeleken met andere landen veel mogelijkheden bij het plannen van een begrafenis én het verzorgen van een overledene, vertellen ze. “Met de kist, met de verschillende soorten uitvaarten, ceremonies, rituelen, juridisch, noem het maar op.”

“Balsemen in plaats van een koelplaat gebruiken, bijvoorbeeld”, vertelt Veran. “Overledenen hebben vaak verkleuring bij de oren, in de hals. Met het lichte balsemen wat wij doen, halen we dat weg.” Dat is fijn voor mensen die hun geliefde thuis willen opbaren, leggen ze uit. “Ik ben dan geen fan van een koelplaat, je ziet het ijs tussen de benen, de verkleuring en je kan soms ook last krijgen van geurtjes in huis.”

Wat is balsemen? En hoe werkt het?

Bij balsemen wordt via een slagader het bloed van de overledene vervangen met een vloeistof. Hierdoor behoudt het lichaam een natuurlijke kleur en kan het bij kamertemperatuur worden opgebaard in bijvoorbeeld de huiskamer.

“Hierdoor blijft de persoon er bijna hetzelfde uitzien en verandert er dus weinig. In tegenstelling tot een koelplaat doden wij met het balsemen de bacteriën van binnenuit. Een koelplaat legt de bacteriën stil door koelte”, leggen de Dutch Embalmers uit.

In de volksmond wordt vaak gesproken van ‘balsemen’, maar technisch gezien is dat alleen toegestaan bij leden van het Koninklijk Huis, bij overledenen die naar het buitenland moeten worden gebracht of bij mensen die hun lichaam ter beschikking aan de wetenschap hebben gegeven. “Wat wij doen is een lichte balseming”, zeggen de Dutch Embalmers. Dat wordt ook wel thanatopraxie genoemd en is in Nederland sinds 2010 voor iedereen toegestaan.

‘Maakt afscheid makkelijker’

Dat het lichaam ‘mooi’ blijft door een lichte balseming, is wat Verian en Angelique aantrekt tot het gebruiken van deze methode. “Mensen blijven dan gewoon zoals ze waren, ze worden niet koud. Dit maakt het afscheid, vooral bij kleine kindjes en baby’s, makkelijker”, legt Angelique uit over het balsemen dat ze bijna dagelijks doet.

“Ouders kunnen het dat nog vasthouden, kunnen het nog vertroetelen. Voor ouders en nabestaanden kan dit echt heel veel betekenen.”

Mooie en fascinerende baan

Beiden zien het verzorgen van doden als hun roeping. “Ik heb ooit iemand horen zeggen: ‘Je kiest dit vak niet, dit vak kiest jou.’ En daar geloof ik in. Ik heb altijd die fascinatie gehad, voor mij kwam dit uit pure nieuwsgierigheid”, vertelt Angelique.

Veran doet het werk al 20 jaar, Angelique nu zo’n 5 jaar. Maar het is niet altijd makkelijk geweest. “Voordat ik dit werk deed, reed ik elke dag langs een uitvaartcentrum. Ik dacht elke keer: wat zou daar achter die deuren gebeuren”, vertelt Veran. Er kwam een vacature vrij. “Ik ga solliciteren, mooie baan, dacht ik.”

Je hebt onze social cookies (nog) niet geaccepteerd.

Doet dit onderdeel van deze website het niet? Voor een volledig werkende website accepteer je hier de social cookies.

Wijzig cookies’Begin was vreselijk’

“Maar het begin was vreselijk, de eerste 3 weken had ik nachtmerries”, gaat ze verder. “Ik moest tijdens een van mijn eerste dagen een lichaam uit de koeling halen. Die persoon lag helemaal achterin, dus ik moest alle lichamen eruit halen om bij de achterste te komen. ‘Waar ben ik aan begonnen. Dit is niets voor mij’, dacht ik toen.”

Toch zette ze door en uiteindelijk voelde het voor Veran net zo normaal als dat het voor Angelique vanaf het begin al voelde. “Ik heb die nachtmerries niet gehad. Maar de eerste keer dat je iemand die je niet kent zo ziet, vergeet je nooit meer. Bij mij was dat bij een pasgeboren baby’tje. We liepen gelijk naar de verloskamer om die op te halen.”

Verdriet van familieleden

Dat Veran en Angelique elke dag met de dood bezig zijn, eist soms toch wel een beetje zijn tol. Af en toe hebben ook zij een brok in de keel. “Wij hebben ook wel verdriet”, merken ze op. “Ik dacht dat het door de jaren heen makkelijker zou worden, maar het lijkt eigenlijk steeds erger te worden”, vertelt Veran.

Het verdriet dat ze voelen is vaak niet voor de overledenen, maar voor de familie. “Als die verdriet hebben, dan voel je dat. De energie van die mensen, die er soms bij staan om mee te verzorgen, om te kijken krijg je mee. En dat vind ik wel lastig. Je voelt de emoties van je medemens.”

‘Verzoekje’ op Instagram

Dat verdriet van de familie proberen Veran en Angelique, waar dat kan, zoveel mogelijk weg te halen. “Het mooie is dat je iets kan betekenen voor een ander en dat je mensen weer mooi kan maken zoals ze waren. Het gevoel wanneer dat lukt, dat is echt onbeschrijfelijk.”

Niet lang geleden, deden ze dat voor Nicole en haar familie. “Zij was ongeneselijk ziek en heeft ons toen ze nog in leven was via Instagram benaderd met de vraag of wij haar wilde verzorgen.” Het duo moet even slikken wanneer ze het bericht lezen, maar besluit uiteindelijk om het te doen.

‘Het was een eer’

“We hebben haar direct gebeld en zijn toen ook bij haar langs geweest. Ze nam zelf de regie in handen over hoe ze wilde dat haar einde eruit zou zien”, vertelt Angelique over Nicole. “Dat was echt heel bijzonder.” Maar ook moeilijk. “De persoon is meer mens als je diegene herkent”, vult Veran aan.

Ze hebben nog steeds contact met Nicole’s man en haar twee zonen. “Het is echt heel mooi verlopen allemaal. We hebben hen ook laten weten dat het een eer was om dit te mogen doen. Want als je overlijdt, ben je op je aller kwetsbaarst. Je moet dan hopen dat er iemand is die goed voor je kan zorgen, dus het is een eer dat Nicole dat vertrouwen in ons had”, vertelt het duo.

Afscheid wordt persoonlijker

Dat steeds meer mensen over de dood willen weten en zelfs al bezig zijn met hoe ze hun afscheid willen invullen, vinden Veran en Angelique alleen maar goed. “Voor een babyshower wordt alles geregeld, voor een trouwerij wordt ook alles geregeld”, merkt Angelique op.

“En nu nemen mensen dus ook steeds meer de ruimte hun eigen afscheid of die van naasten persoonlijker te maken”, gaat ze verder. “Vroeger kwam er gewoon een man in een grijs pak, dan ging je naar het crematorium en dat was het.”

‘We gaan allemaal een keer’

“Het lijkt erop dat mensen daar meer behoefte aan hebben”, vult Veran aan over het regelen van je eigen afscheid. “Het wordt nu bespreekbaar. Vaak zie je ook wel dat als het over doodgaan gaat, dat het altijd nog een beetje taboe is.” Maar juist hierdoor weet men niet altijd hoe zo’n proces eruit ziet. En welke opties je hebt”, benadrukt het duo nogmaals.

“Interesse hebben in de dood of er openlijk over praten, is een niche”, zegt Angelique. Het duo kan dat zeker begrijpen. “Maar, aan de andere kant is het ook een feit dat voor iedereen geldt: we gaan allemaal een keer”, zeggen ze tot slot.