ReutersVicekanselier Klingbeil (SPD) en bondskanselier Merz (CDU/CSU)

NOS Nieuws•vandaag, 14:04

  • Chiem Balduk

    correspondent Duitsland

  • Chiem Balduk

    correspondent Duitsland

De Duitse Bondsdag heeft met ingestemd met omstreden pensioenmaatregelen. Daarmee is een regeringscrisis afgewend.

Een groep jonge Bondsdagleden van coalitiepartij CDU/CSU verzette zich tegen de maatregelen, vanwege de hoge kosten. Toch heeft een deel van de ‘pensioenrebellen’ ingestemd. 319 Bondsdagleden stemden vóór. Als het drie stemmen minder waren geweest, was de coalitie afhankelijk van de oppositie geweest.

Tot op het laatste moment was de coalitie, die rust op een meerderheid van 12 zetels, onzeker over de stemverhoudingen. Ingewijden meldden aan Duitse media dat bij een proefstemming afgelopen dinsdag tien tot twintig CDU/CSU’ers tegen het plan stemden, met name leden van de jongerenorganisatie Junge Union.

De regering dreigde met de val van het kabinet als het plan zou worden weggestemd. Voortaan zou ieder compromis door een kleine groep getorpedeerd worden, waarschuwde SPD-minister Bas. Met een beroep op de stabiliteit van Duitsland en daarmee van heel Europa, probeerde bondskanselier Merz de pensioenrebellen in het gareel te krijgen.

Dat heeft enkele dissidenten doen inbinden. De leiders van de Junge Union stemden echter tegen. “Dit plan druist in tegen al mijn overtuigingen. Daarom zal ik niet voor stemmen”, zei voorzitter Pascal Reddig. Zijn medestanders applaudisseerden luid. Wie precies voor of tegen heeft gestemd, wordt later bekend.

Pijnlijke pensioenkeuzes

Twistpunt was het minimumpensioen, dat de komende jaren wordt vastgezet op 48 procent van het gemiddelde loon. De pensioenrebellen vinden de kosten (naar schatting 120 miljard euro) te hoog en onrechtvaardig tegenover jonge generaties. Ook zou het pensioenstelsel eerst hervormd moet worden, inclusief pijnlijke keuzes, voordat cadeaus uitgedeeld kunnen worden, stellen zij.

ReutersDe jonge CDU/CSU-Bondsdagleden die tegen het pensioenpakket stemden.

De Duitse regering bleef vasthouden aan het pensioenpakket. Wel werd toegezegd haast te maken met beloofde hervormingen. Duitsland vergrijst snel. En anders dan in Nederland, wordt er relatief weinig belegd in pensioenfondsen. Het pensioenstelsel is een tikkende tijdbom; onbetaalbaarheid ligt op de loer.

De kans is groot dat volgende pensioenbesluiten nog moeizamer tot stand zullen komen. Als het uitdelen van pensioenregelingen al tot een mogelijke regeringscrisis leidt, dan zullen besparingen zeker tot spanningen leiden. Een commissie zal zich nu over hervormingen buigen.

Gezag Merz

De CDU/CSU-fractie zal flink bij zichzelf te rade gaan, om zulke politieke krimi’s in de toekomst te voorkomen. Fractievoorzitter Jens Spahn moet mogelijk voor zijn positie vrezen. Eerder ontspoorde onder zijn leiding al een belangrijke rechterbenoeming, nu kreeg hij slechts op het nippertje zijn fractie onder controle.

Een meevaller is dat de coalitie niet op steun van de oppositie hoefde te leunen. Die Linke schoten te hulp, door zich te onthouden van stemming. Daardoor waren er minder stemmen nodig voor een meerderheid. Merz zei vooraf dat het pensioenplan zonder oppositiesteun goedgekeurd zou moeten worden. Dat zou zijn gezag herstellen. Dat is gelukt.

Toch heeft hij opnieuw een kras opgelopen. Partijgenoten verwijten hem niet naar interne kritiek te luisteren. In eigen kring moest hij een machtswoord spreken, door te dreigen met het opstappen van zijn kabinet. Volgens Der Spiegel zei hij bij het CDU-overleg: “Ik kan zien wie hier applaudisseert en wie niet.”

Merz richt zich graag op het buitenland. Vanavond is hij in Brussel, om met de Belgische premier te spreken over het inzetten van Russische tegoeden voor Oekraïne. Dit weekend volgt een belangrijk bezoek aan Jordanië en Israël. Op het internationale toneel wordt hij gewaardeerd. Maar zolang er binnenlandse onrust is, kan Merz zich niet te veel focussen op het buitenland.

Nu het pensioenpakket gered is, kan de Duitse coalitie enigszins adem halen. Gerustgesteld over de komende tijd zullen ze echter niet zijn.