Lastige week voor Pete Hegseth, de Amerikaanse minister van Defensie, herdoopt in ‘Oorlog’. Twee kwesties blijven hem achtervolgen: die van de veronderstelde Venezolaanse smokkelbootjes die Amerikaanse militairen bombarderen alsof een oorlogsvloot is en die van de onbeveiligde chatgroep waarin hij de plannen voor een Amerikaanse aanval op Houthi’s in Jemen deelde. Hoewel het Witte Huis nog pal achter Hegseth blijft staan, klinkt elders in het rechtse landschap steeds meer kritiek.
Dinsdag bracht de inspecteur-generaal van het ministerie een rapport uit over wat Signalgate is gaan heten, naar het communicatieplatform dat Hegseth in maart gebruikte om enkele medeleden van het kabinet, vicepresident JD Vance en per ongeluk ook een journalist van The Atlantic op de hoogte te houden van het verloop van de aanval op de Houthi’s. De conclusies waren helder: dat de minister een privételefoon en een onbeveiligde app gebruikte om deze gevoelige informatie te delen, is een overtreding van de regels van zijn eigen ministerie. En omdat hij die informatie op deze wijze twee tot vier uur vóór de aanval heeft gedeeld, heeft hij ook het risico gelopen defensiepersoneel en het doel van de missie in gevaar te brengen.
„Compleet vrijgepleit”, twittered Hegseth desondanks. En de Republikeinse voorzitter van de Senaatscommissie voor de strijdkrachten vond dat de minister „binnen de grenzen van zijn bevoegdheden” had gehandeld. Amerikaanse media berichtten dat president Trump zijn partijgenoten achter de broek had gezeten om Hegseth te verdedigen. Desondanks werden ook onder Republikeinen kritische geluiden opgetekend. Don Bacon, afgevaardigde uit Nebraska, noemde het op CNN „kletskoek”, en zei dat hij er ook een beter woord voor wist „maar dat mag je op tv niet zeggen”.
‘Dood ze allemaal’
Luider en veelstemmiger klinkt kritiek op die andere kwestie. De regering-Trump laat sinds 1 september bootjes beschieten die vanuit Venezuela noordwaarts varen. Volgens het Witte Huis betreft het drugssmokkelaars, hoewel daarvoor geen nadere bewijzen worden geleverd. Sindsdien zijn 22 van zulke aanvallen uitgevoerd, waarbij 87 opvarenden zijn gesneuveld, en twee overlevenden zijn opgepakt.
Vorige week berichtte The Washington Post dat minister Hegseth bij de eerste van deze reeks aanval zou hebben gezegd: „Dood ze allemaal.” Toen de eerste aanval wel het bootje had geraakt, maar niet alle bemanningsleden had gedood, werd bevel gegeven voor een tweede aanval, waarbij de twee laatste overlevenden alsnog zijn gedood.
Iedereen in de keten, van de minister tot de admiraal tot de mensen die daadwerkelijk de trekker overhaalden, moeten worden vervolgd
Andrew Napolitano
Amerikaanse jurist
Hegseth schoof de verantwoordelijkheid voor dat bevel door naar de hoogste betrokken militair, admiraal Mitch Bradley. Zelf was hij na de eerste klap weggelopen, zei hij, omdat „het erg druk is op het departement”. Bradley werd donderdag achter gesloten deuren verhoord door een congrescommissie. Na afloop brachten Democraten en Republikeinen opnieuw diametraal tegenovergestelde berichten naar buiten.
Jim Hines, Democratisch afgevaardigde uit Connecticut, had op de beelden die tijdens het verhoor werden getoond twee mensen gezien die „duidelijk in paniek waren, die niet meer verder konden, met een vernietigde boot, die worden gedood door de Verenigde Staten”. De Republikeinse senator Tom Cotton uit Arkansas had „twee overlevenden” gezien „die probeerden hun boot overeind te brengen, de drugs erop laden en weer koers zetten naar de VS zodat ze konden doorvechten”.
De diepere betekenis van die twee verschillende uitleggen is dat de Democratische politicus een situatie beschrijft die neerkomt op een oorlogsmisdaad: het doden van mensen die geen gevaar meer vormen. De Republikeinse politicus beschrijft diezelfde mensen als vastberaden krijgers in een oorlogssituatie.
Oorlogsmisdaad
Nog los van de vraag of überhaupt van een oorlogssituatie sprake is – en die zou het Congres dan al hebben moeten bekrachtigen, aangezien die eerste aanval nu meer dan 90 dagen geleden plaatsvond – hebben enkele Republikeinen, maar ook Trumpgezinde media steeds meer vraagtekens gezet bij de handelwijze van het leger en de minister. Bij Newsmax, een zender die doorgaans nog trouwer de lijn van Trump volgt dan FoxNews, legde een jurist die met Hegseth had samengewerkt in diens jaren als tv-commentator, uit dat het onmiskenbaar een oorlogsmisdaad is om mensen in nood neer te schieten. „Iedereen in de keten, van de minister tot de admiraal tot de mensen die daadwerkelijk de trekker overhaalden, moeten worden vervolgd”, aldus Andrew Napolitano.
De altijd wat eigenzinnige Republikeinse senator Rand Paul uit Kentucky vond het hele optreden tegen de bootjes „buitensporig”, zonder bewijs dat de lading drugs was of dat de opvarenden gewapend zijn. Hij vreest dat de beschietingen een prelude zijn op oorlog met Venezuela. Een echte oorlog.
Op zaterdag 6 december protesteren Venezolanen in grote steden wereldwijd om aandacht te vragen voor de situatie in het land. Ze willen druk uitoefenen op de VS om van oorlog af te zien.
Lees ook
Valt hij Venezuela ook op land aan? Deze redenen heeft Trump om dat wel/niet te doen
De telkens iets verschuivende verklaringen van Hegseth en het Witte Huis over de gang van zaken bij de aanval van 1 september, maakt het voor Republikeinen lastiger om hem te verdedigen; soms wordt de uitspraak die zij de ene dag nog steunen, de volgende dag bijgesteld.
President Trump blijft zijn minister steunen. Hoewel hij aanvankelijk zei niets te weten van de omstandigheden waaronder de bemanning van de eerste boot was omgekomen, zei hij dinsdag bij een persconferentie, gezeten naast Hegseth, dat elke vernietigde boot „25.000 Amerikaanse levens redt”.
Geef cadeau
Deel
Mail de redactie
NIEUW: Geef dit artikel cadeau
Als NRC-abonnee kun je elke maand 10 artikelen cadeau geven aan iemand zonder NRC-abonnement. De ontvanger kan het artikel direct lezen, zonder betaalmuur.
De journalistieke principes van NRC