Drie dagen lang hebben Amerikaanse en Oekraïense onderhandelaars afgelopen week in Florida besprekingen gevoerd over een staakt-het-vuren. Na een telefoongesprek met de onderhandelaars noemde de Oekraïense president Volodymyr Zelensky de ontwikkelingen „zeer constructief”.
Er zou onder meer gesproken zijn over de veiligheidsgaranties bij een mogelijke deal. Voor Oekraïne is het een van de belangrijkste kwesties: zorgen dat een bestand, dat voor Oekraïne een hoge prijs zal hebben, duurzaam is. De Oekraïense president zei „vastberaden” te zijn om met de Verenigde Staten te blijven werken.
Zelensky zal op maandag in Londen verder praten over de voorstellen met de Britse premier Keir Starmer en de Duitse kanselier Friedrich Merz. De Franse president Emmanuel Macron schuift ook aan, maar zou al gebrieft zijn door Zelensky en stelde op sociale media dat hij „volledig solidair” is met zijn Oekraïense ambtgenoot.
De vredesgesprekken bevinden zich in de „laatste tien meter”, stelde Keith Kellogg, speciaal gezant van de Amerikaanse president Donald Trump ten aanzien van Oekraïne, afgelopen weekend op het Reagan National Defence Forum. „Als je bij de marine of infanterie hebt gezeten, realiseer je je dat de laatste tien meter altijd het zwaarst zijn.”
Op dit moment is niet bekend welke voorstellen en details nog precies op tafel liggen. Volgens Kellogg draaien de onderhandelingen nog maar om een paar problemen, waaronder de de-facto gebiedsverdeling bij een bestand in de regio Donetsk. Voor zover publiekelijk bekend wil Rusland dat Oekraïne zich uit dit hele gebied terugtrekt. Oekraïne daarentegen stelt voor dat de bestandslijn op de huidige frontlinie komt te liggen.
Kerncentrale
Het volgende punt dat Kellogg noemde is de verdeling van de kerncentrale in Zaporizja. In een eerder gelekt voorstel zou de stroom van deze grootste kerncentrale van Europa 50/50 gedeeld worden door Rusland en Oekraïne. In een nog eerder gelekt voorstel zou het beheer bij de Verenigde Staten komen te liggen. Het is niet bekend of deze twee plannen nog van actuele waarde zijn.
Op dit moment wekt de centrale geen energie op. Hij is in shutdownmodus gezet uit vrees voor een kernramp. Als gevolg van de oorlog dreigde de door Rusland bezette centrale zonder koelwater te komen zitten. Ook hebben er meerdere explosies op het terrein plaatsgevonden. Rusland zou zijn troepen er gestationeerd hebben en van daaruit de Oekraïners aan de overkant van de rivier bestoken, wat soms van eigen kant mis zou gaan, en andere keren tot een explosief antwoord leidt.
„Dit conflict is ongeëvenaard”, zei Kellogg. „De Sovjet-Unie vertrok uit Afghanistan nadat ze 18.000 militairen verloren. Wij vertrokken uit Vietnam nadat we er 58.000 verloren.”
Rusland verloor tot nu toe zeker 153.000 militairen in de oorlog tegen Oekraïne – zoveel wist het onafhankelijke nieuwsmedium Mediazona er samen met de BBC te identificeren. De Russische rechtbanken erkenden daarnaast 90.000 vermisten.
Militaire begraafplaats Lytsjakiv in Lviv op de dag van de Oekraïense strijdkrachten op zaterdag.
Foto Yuriy Dyachyshyn/AFP
Zoom in
Het laatste officiële aantal van Oekraïne is uit februari: 45.000 omgekomen militairen, ongeveer 70.000 vermisten. Het is zeer aannemelijk dat het aantal slachtoffers aan beide zijden hoger ligt. De onderschatting is zowel het gevolg van fog of war als het feit dat Rusland helemaal niets loslaat over het dodental.
Rusland is volop in het offensief in Oekraïne en behaalde afgelopen weken terreinwinst in het oosten van de regio Zaporizja. De Russische strijdkrachten winnen momenteel sneller terrein dan op bijna elk ander moment na het begin van de oorlog. Toch blijft de opmars militair gezien langzaam en bezet Moskou sinds het begin van de oorlog in 2014 nog altijd niet meer dan 20 procent van Oekraïne.
Ook verstevigde Rusland de grip op de industriestad Pokrovsk – op dezelfde dag als de gesprekken met de Amerikaanse onderhandelaars claimde Poetin controle te hebben gekregen over de stad. De realiteit is minder eenduidig, maar wel duidelijk is dat de val van Pokrovsk een kwestie van tijd is.
Het blijft de vraag of Rusland, dat de oorlog begon tegen het veel kleinere buurland met het zeer ambitieuze doel van regime change en onderwerping, daadwerkelijk van plan is de oorlog in overleg te staken. Tot nu toe bleef Moskou steevast vragen om meer dan het kon veroveren – op territoriaal, diplomatiek, economisch en cultureel gebied.
Rusland voerde in het weekend ook weer grootschalige nachtelijke aanvallen op het Oekraïense energienetwerk uit. De centraal-Oekraïense stad Krementsjoek werd vroeg op zondag gebombardeerd met tientallen drones en kruisvluchtwapens. Ook de regio ten noorden van Kyiv werd doelwit. Zeker één burger kwam om en er vielen meerdere gewonden.
Lees ook
‘De Donbas afstaan is pure waanzin. Dan valt Rusland de volgende regio aan’
Oekraïne stuurde gedurende het weekend ook tientallen kamikazedrones voor de lange afstand af op Russische doelen in de energiesector. Hierdoor zou één persoon gewond zijn geraakt in de grensregio Belgorod.
Geef cadeau
Deel
Mail de redactie
NIEUW: Geef dit artikel cadeau
Als NRC-abonnee kun je elke maand 10 artikelen cadeau geven aan iemand zonder NRC-abonnement. De ontvanger kan het artikel direct lezen, zonder betaalmuur.
De journalistieke principes van NRC