Het Israëlische defensiebedrijf Elbit Systems is geschorst door de inkoopafdeling van de NAVO vanwege mogelijke corruptie. De wapenproducent mag niet meer meedoen aan nieuwe aanbestedingsprocedures, meldt Follow the Money (FTM) maandag op basis van onderzoek samen met Belgische en Franse media.
De NAVO heeft het besluit genomen vanwege „ernstige beschuldigen waaruit blijkt dat Elbit zich mogelijk schuldig heeft gemaakt aan strafbare praktijken, waaronder onregelmatigheden bij de toekenning van contracten”, staat in een intern document dat de journalisten hebben ingezien.
Verschillende lopende en aan Elbit toegekende NAVO-contracten zijn getroffen door de schorsing, schrijft FTM. Het zou onder meer gaan om een PULS mobiel raketartilleriesysteem, granaten en flares (infraroodfakkels) voor zelfbeschermingssystemen van militaire vliegtuigen en helikopters, en om munitie voor de ATMOS, een op een vrachtwagen gemonteerde houwitser.
Elbit is het grootste defensiebedrijf van Israël. In 2024 had het een omzet van ruim 6 miljard dollar. Op een lijst van de grootste defensiebedrijven in de wereld, opgesteld door het Zweedse onderzoeksinstituut Sipri, staat Elbit op plek 25.
Smeergeld
De schorsing van Elbit houdt verband met een groot corruptieschandaal dat in mei aan het licht is gekomen bij het NAVO-agentschap dat verantwoordelijk is voor inkoop, NSPA (NATO Support and Procurement Agency). Het agentschap helpt of vertegenwoordigt coalities van NAVO-lidstaten bij grote gezamenlijke verwervingsprojecten.
Defensiebedrijven zouden smeergeld hebben betaald aan medewerkers van het agentschap om contracten binnen te halen. Ook een medewerker van het Nederlandse ministerie van Defensie werd aangehouden in een internationaal justitieonderzoek naar de corruptie.
Elbit Systems zou nauw contact hebben onderhouden met een van de verdachten in het corruptieschandaal, de Italiaanse staatsburger Eliau E. Tegen hem heeft een Belgische onderzoeksrechter in september een internationaal arrestatiebevel verspreid via Interpol, schrijft FTM. Elbit Systems wil geen commentaar geven, heeft het bedrijf aan het onderzoeksplatform laten weten.
De Israëlische wapenproducent heeft sinds 2015 voor tientallen miljoenen euro’s aan militair materieel verkocht aan de NAVO, schrijft Follow the Money op basis van contracten die door het NSPA openbaar zijn gemaakt. In de afgelopen tien jaar kocht de NAVO onder meer voor 50 miljoen euro aan munitie van Elbit, en gaf het 16,5 miljoen euro uit aan antiraketsystemen. Dit bedrag ligt mogelijk nog veel hoger, omdat niet alle contracten openbaar worden gemaakt, volgens Follow the Money.
Counter-dronesystemen
Ook Nederland plaatste de afgelopen twee jaar omvangrijke orders bij Elbit. Het gaat onder meer om het raketartilleriesysteem PULS (ter waarde van circa 300 miljoen euro) en counter-dronesysteem ReDrone (55 miljoen euro). Ook kocht het Nederlandse ministerie van Defensie voor zo’n 150 miljoen euro aan zelfbeschermingsapparatuur voor militaire helikopters en transportvliegtuigen van het bedrijf.
Hoewel het deels om dezelfde systemen gaat als bij het NSPA, liepen deze contracten, voor zover bekend, niet via het inkoopagenstchap van de NAVO, schrijft FTM. Een woordvoerder van het ministerie zegt tegen het onderzoeksplatform dat de schorsing „geen directe impact” heeft op de lopende projecten en programma’s van de Nederlandse defensie.
Lees ook
Drone-industrie in Nederland is in opmars, maar moet groeistuipen nog overwinnen
Liveblog
Economieblog
Paramount wil Netflix de voet dwars zetten met vijandig bod op Warner Bros
Geef cadeau
Deel
Mail de redactie
NIEUW: Geef dit artikel cadeau
Als NRC-abonnee kun je elke maand 10 artikelen cadeau geven aan iemand zonder NRC-abonnement. De ontvanger kan het artikel direct lezen, zonder betaalmuur.
De journalistieke principes van NRC