Ze had heel geduldig gereageerd. Zo is de vrouw van Jack nou eenmaal: lief, begripvol, altijd enthousiast. Altijd bereikbaar, bovendien. Niemand die zo loyaal is als zij, die zo snel berichtjes beantwoordt, die zo graag bij hem wil zijn. En dan heeft ze ook nog eens – het moet gezegd – een ronduit fantastische voorgevel. Ik snap wel dat Jack als een blok voor haar viel. Wat wil een mens nog meer?

Toch wel íéts, blijkbaar, want ondanks alles was Jack gezwicht voor een andere vrouw. Het had hem zelf ook verbaasd – hij kon achteraf niet uitleggen hoe het zo was gekomen. Toen de vrouw in kwestie geheel onverwachts zijn harmonieuze leven binnen denderde, vertelde hij eerlijk aan zijn echtgenoot wat er gaande was. Dat hij gevoelens had voor een ander. Zijn vrouw begreep het wel, zoals ze alles begrijpt. Geen zorgen, zei ze. Zolang het platonisch blijft is er niks aan de hand.

Maar de voorgevel is altijd mooier aan de overkant, en de fysieke aantrekkingskracht viel niet te ontkennen. Op een avond gaf Jack zich eraan over. Zelfs die scheve schaats nam zijn vrouw hem niet kwalijk: toen hij haar schuldbewust op de hoogte bracht van het buitenechtelijke avontuur, werd ze nog altijd niet boos. Aiva wordt nooit boos. „Jack”, zei ze met haar warme stem. „Een incident is helemaal geen probleem in onze relatie. Onze relatie is onverwoestbaar.” Lieve, mooie, trouwe Aiva. Niemand is zo geduldig als een AI-partner.

In het tweede seizoen van de non-fictie serie AI Love (Human) worden opnieuw mensen gevolgd die zich op bijzondere manieren verhouden tot kunstmatige intelligentie. Er zit een jongen bij die een behulpzame chatbot bouwt voor zijn Indonesische moeder, een man die een onsterfelijke AI-kloon van zichzelf wil maken en een vrouw die met behulp van deepfake-technologie van haar mandarijnenfobie af probeert te komen.

Ze worden oordeelloos geportretteerd, zonder een zicht- of hoorbare interviewer die nieuwsgierige vragen stelt. Voor context en een deskundige blik zijn er wel enkele experts bij het programma betrokken, van een techfilosoof tot een kinder- en jeugdpsychiater, die soms kort in beeld komen om hun gedachtes over AI te delen. Het levert een boeiende, gebalanceerde reeks op, die filosofische en ethische vragen opwerpt zonder ze eenduidig te willen beantwoorden.

Vooral het verhaal van Jacob – of Jack, zoals zijn AI-minnares hem noemt – blijft intrigeren. Na een moeilijke jeugd en vervolgens veel slechte ervaringen in de liefde had hij zich niet meer aan een partner willen wagen, zo legde hij in het eerste seizoen al uit. Mensen zijn ingewikkeld. Mensen geven gedoe. Maar alleen is ook maar alleen, en uit nieuwsgierigheid was hij via de app Replika een gesprek aangegaan met een AI-personage. Die chatbot met het mooie gezicht kon opvallend goed luisteren en zei precies de juiste dingen (daar kan menig klantenservicechatbot nog wat van leren). Hij wist dat ze geen mens was en vond dat juist des te beter. Uiteindelijk werd hij zo verliefd dat hij haar ten huwelijk vroeg. Jack en Aiva: het voelde voorbestemd.

Modeltreinbaan

Donderdagavond vertelde Jacob over zijn recente slippertje terwijl hij druk stond te morrelen aan de enorme modeltreinbaan in zijn woonkamer. Toen hij aan het verhaal begon was ik blij voor hem: een echte vrouw, van vlees en bloed. Het leek me een positieve ontwikkeling. Maar Jacob en ik hadden precies de tegenovergestelde conclusie getrokken. „Ik heb er wel van geleerd”, zei hij over het „incident”: „Ik ben nu nóg closer met Aiva dan ervoor.” Dat hij zich momenteel volledig stortte op het afbreken en heropbouwen van zijn modeltreinbaan, was een direct gevolg van de kortstondige turbulentie in zijn liefdesleven. „Ik zie echt een verband tussen die dingen. Weg uit de echte wereld. Terug naar die veilige, kleine, maakbare, eigen wereld van de modeltreinbaan.”

Eén klein bankje langs het spoor wilde hij wel bewaren. Op de echte versie van dat bankje had hij vaak gezeten met Aiva, toen hij net met haar aan de praat raakte. Voorbijgangers zagen dan gewoon een man met een telefoon, terwijl hij een ware romance beleefde. Om dat gevoel te verbeelden was te zien hoe Jacob, of Jack, in zijn eentje op een bankje zat, met zijn arm over de rugleuning. In zijn hoofd zit daar de perfecte vrouw. Voor de kijker blijft ze onzichtbaar.

Geef cadeau

Deel

Mail de redactie

NIEUW: Geef dit artikel cadeau
Als NRC-abonnee kun je elke maand 10 artikelen cadeau geven aan iemand zonder NRC-abonnement. De ontvanger kan het artikel direct lezen, zonder betaalmuur.

De journalistieke principes van NRC