“Steeds meer jongeren worstelen met prestatiedruk, werkenden vallen uit met burn-outklachten en bijna de helft van de volwassenen heeft ooit een psychische aandoening gehad”, zegt de RVS. De maatschappelijke kosten van psychische problemen worden geraamd op zeker 18 miljard euro per jaar, kosten zoals schoolverzuim en uitkeringen niet meegerekend.
De RVS pleit voor een fundamentele sociaal-culturele verandering met meer verbinding en momenten van rust. Dat kan bijvoorbeeld door ruimte te maken voor ‘lege tijd’ op school, op het werk en in de vrije tijd, om zo creativiteit, bezinning en echt contact mogelijk te maken. Daartoe moeten volgens de raad bestaande normen over productiviteit en succes ter discussie worden gesteld.
Volgens de RVS dringt de ‘hypernerveuze samenleving’ door in alle aspecten van ons leven. “Werk, school, vrije tijd – overal is de verwachting om beter en sneller te presteren. Tegelijk wordt het individu zelf als enige verantwoordelijk gehouden voor het eigen geluk.”
Hulp richt zich nu ook vooral op individuen en hun weerbaarheid, met trainingen en coping-strategieën, meent de RVS. “Maar zolang de samenleving steeds hogere eisen stelt, is dat dweilen met de kraan open. Het is nodig om de hypernerveuze samenleving tot rust te brengen.”