Voor het Venlose stadhuis demonstreert een klein groepje mensen. Een vrouw heeft de leus „Azc nee” op haar scootmobiel hangen. Een man loopt rond met een bord met de vraag „Waar ligt jouw grens?” en een stok waaraan een omgekeerde Nederlandse vlag en dundoek met de afbeelding van een vredesduif wapperen. Om de zoveel tijd laat hij zijn megafoon loeien.
Binnen spreekt Inge Simons, fractievoorzitter van de VVD, van „het moeilijkste besluit in jaren”. Met emotie in haar stem en bijtend op haar lip hint ze op de bedreigingen en intimidaties van de afgelopen tijd: „Ook wij hebben kinderen. Ook wij hebben nachten wakker gelegen. Wat mensen in een paar seconden op hun toetsenbord rammen, laat bij mensen flinke littekens na.”
B en W van Venlo vraagt de gemeenteraad deze woensdagavond in te stemmen met de vestiging van 328 asielzoekers in voormalig klooster Bethanië aan de rand van de stad. Simons is – onder strikte voorwaarden – een van de voorstanders.
De gespannen situatie leidt tot een ongewone raadsvergadering, waarbij het stadhuis pas een half uur voor aanvang opengaat. Bij de ingang staan beveiligers. Net als bij de trap naar boven en voor de ingang van de raadszaal. Publiek moet om veiligheidsredenen drie verdiepingen lager naar beelden van de vergadering kijken. Via sociale media komen reacties online, waarin raadsleden gewaarschuwd worden voor de consequenties als ze na instemming met een azc naar buiten komen.
Vrijwel alle sprekers vragen tijdens het debat aandacht voor een balans tussen humane opvang en het zoveel mogelijk beperken van de overlast voor de naaste omgeving. Bethanië ligt aan de zuidoostkant van de stad nabij wijken met al behoorlijk wat sociale problemen en met groen waar dakloze arbeidsmigranten zich ophouden. Burgemeester Antoin Scholten (VVD) zegt streng te gaan toezien op de veiligheid. Hij onderstreept dat de problemen bij azc’s met meer mensen in kleinere gemeenten elders in Limburg beheersbaar zijn.
Geen schoonheidsprijs
Een van de terugkerende kritiekpunten is dat het college de Venlose gemeenschap en de gemeenteraad steeds stukje bij beetje en vaak niet erg helder informeerde. Er circuleerden allerlei aantallen asielzoekers, van een van rijkswege op grond van de spreidingswet opgelegd minimum van 55 tot een maximum van 600. Jack van den Hombergh, fractievoorzitter van het CDA, noemde de informatievoorziening „niet transparant”. „Het proces verdient geen schoonheidsprijs”, vindt Bram Beurskens, fractievoorzitter van EENLokaal. „En dat is een understatement.”
Volgens Denis Donders van de PVV heeft het college „in een eerder stadium alle afspraken al gemaakt met het Centraal Orgaan opvang asielzoekers. De gemeenteraad hoeft – zoals vaker – alleen nog maar te tekenen bij het kruisje”.
Wethouder Frans Schatorjé (zorg, welzijn en onderwijs, EENLokaal) bood zijn verontschuldigingen aan voor het proces. „Dat zorgde voor onduidelijkheid en ongerustheid.” De burgemeester beloofde een evaluatie en beterschap.
Voor de PVV, de Fractie Transformatie en de Fractie Oruç waren deze verontschuldigingen niet voldoende. Zij dienden een motie van wantrouwen in tegen het hele college. Ze waren de enige partijen die zo ver wilden gaan.
Een pet met de tekst ‘Stop AZC’ aan de kapstok tijdens een commissievergadering van de gemeente Venlo in november.
foto ROB ENGELAAR/ANP
Zoom in
Voorwaarden
De gemeenteraad bedong voor de raadsvergadering en tijdens de bijeenkomst een aantal extra voorwaarden. Het azc mag geen aanmeldpunt worden, er mogen geen ‘veiligelanders’ of asielzoekers met grote psychische problemen of crimineel gedrag worden gehuisvest. De raad wil bovendien dat 328 mensen het maximum wordt. In het recente verleden werd een zelfde aantal arbeidsmigranten gehuisvest in het voormalige klooster.
De discussie over het azc leidde al ver voor de vergadering van woensdag tot directe en indirecte bedreigingen. Burgemeester Scholten en zijn woning kregen beveiliging. Hij deed aangifte tegen woordvoerder Dennis Bekkema van de werkgroep die zich verzet tegen de komst van de opvang. Bekkema noemde Scholten „een gezwel in het gemeentebestuur” en „onze geestelijk zieke burgervader”.
PVV-leider Geert Wilders betuigde zijn steun aan de tegenstanders: „Ze verzetten zich terecht tegen een nieuw azc in hun stad.”
Voor raadslid John Spijksma (PvdA) was dat woensdagavond aanleiding om te spreken van „goedkope opruiing. Het is natuurlijk ook een illusie dat je met dreigende taal tot een veiligere woonomgeving kunt komen. Stop daarmee!”
In de aanloop naar het besluit werden namen van raadsleden gepubliceerd met de waarschuwing dat ze zouden worden opgezocht, als de komst van het azc tot incidenten zou leiden. Het deed de vraag rijzen in hoeverre lokale politici inog zonder last en ruggenspraak hun mening konden bepalen. Raadsleden kregen van de gemeente en de politie tips hoe te handelen bij risico of confrontatie.
De gespannen sfeer rond de besluitvorming in Venlo leidde eind vorige maand tot een paginagrote advertentie in dagblad De Limburger onder het motto „Stop. Limburg trekt een streep”. Die werd ondertekend door de commissaris van de koning, burgemeesters, wethouders, raadsleden, leden van Gedeputeerde en Provinciale Staten en bestuurders van het Waterschap Limburg. Hun boodschap: „Schreeuwen, beledigen, intimideren, bedreigen? Wij zijn er helemaal klaar mee!”
Lees ook
Raadsleden passen hun werk aan vanwege agressie rond komst azc. ‘Mijn angst is dat we geweld legitimeren’
Geef cadeau
Deel
Mail de redactie
NIEUW: Geef dit artikel cadeau
Als NRC-abonnee kun je elke maand 10 artikelen cadeau geven aan iemand zonder NRC-abonnement. De ontvanger kan het artikel direct lezen, zonder betaalmuur.
De journalistieke principes van NRC