De gemeenteraad van Emmen is niet te spreken over de gang van zaken rond de pendelbus tussen Emmen en Ter Apel waar asielzoekers ‘gratis’ gebruik van konden maken. Partijen spreken van onbegrip en hekelen onder meer het nut van de actie en de in hun ogen gebrekkige communicatie. Maar volgens burgemeester Eric van Oosterhout is gratis vervoer nooit het uitgangspunt geweest.
Vorige week werd bekend dat de pendelbus tussen het stationsgebied van Emmen en het asielzoekerscentrum in Ter Apel gratis zou zijn. De maatregel werd in 2019 in het leven geroepen om overlast door asielzoekers op reguliere lijnen tegen te gaan. Vorige week kwamen er berichten naar buiten over een pilot waarbij het beeld ontstond dat er gratis gebruik kon worden gemaakt van deze dienst. Dat riep naast onrust ook veel onduidelijkheid op.
Deze week liet minister van Asiel en Migratie, Mona Keijzer (BBB), tijdens een werkbezoek (en later per brief) aan Westerwolde weten daar een streep door te willen zetten.
Terwijl de volgende dag de ritten alsnog gratis werden uitgevoerd. Naast die verwarring, konden meerdere partijen maar weinig begrip opbrengen voor het oorspronkelijke besluit.
Fractievoorzitter Patrick de Jonge van de VVD wijst op tegenstrijdige signalen. “In dezelfde week scherpt Arriva de controles in de trein aan, terwijl het busvervoer gratis wordt gemaakt.”
De VVD vraagt zich af hoe de burgemeester op de hoogte is gesteld van het besluit van de gemeente Westerwolde en waarom de gemeenteraad daar niet nader over is geïnformeerd. “Er lopen al langere tijd discussies over veiligheid rond het station. Dan kun je zo’n besluit niet laten passeren zonder de raad mee te nemen”, zegt De Jonge.
Ook Wakker Emmen, bij monde van raadslid René van der Weide, noemde het ‘de omgekeerde wereld’. Volgens de partij veroorzaken vooral veiligelanders de aanhoudende overlast in het openbaar vervoer. “Dan is het onbegrijpelijk dat juist dat gedrag wordt beloond met gratis vervoer”, zegt Van der Weide.
De partij wijst op de verwarring die is ontstaan door tegenstrijdige berichtgeving. “De ene keer is het wel gratis, de andere keer niet. Dan wil je als gemeenteraad weten: wie heeft dit besloten en op welk niveau”, vraagt Van der Weide.
Wakker Emmen wil daarnaast duidelijkheid over de rol van de gemeente Emmen. In de communicatie wordt volgens de partij gesuggereerd dat het besluit is afgestemd met de gemeente. “Bij zo’n gevoelig onderwerp mag je verwachten dat de gemeente niet alleen genoemd wordt, maar ook daadwerkelijk betrokken is bij de communicatie”, zegt Van der Weide.
Klaas Bosma van Hart voor Emmen hekelde de tegenstrijdige communicatie en was benieuwd wie de bestuurlijke verantwoordelijkheid droeg in dit scenario.
Burgemeester Eric van Oosterhout geeft aan dat gratis vervoer nooit het uitgangspunt geweest van het overleg dat op 8 december plaatsvond tussen de gemeenten Westerwolde, Emmen, het Rijk, vervoerder Qbuzz en andere instanties. De nadruk lag vooral of de vervoerskosten voor asielzoekers op een andere manier geregeld kon worden. Volgens hem ging het verder om een verkennend gesprek en zouden harde besluiten later volgen.
Bovendien had Emmen volgens de burgemeester geen actieve rol in dit verhaal: “De pendelbus wordt gefinancierd door het Rijk en de gemeente Westerwolde is de uitvoerende partij. Emmen is in dit verhaal een opstapplek, waarbij er sprake is van veiligheidsproblematiek.” De bal lag feitelijk dus bij deze partijen, zegt hij. Wel heeft Emmen extra beveiliging ingezet in het stationsgebied, verklaart Van Oosterhout.
Vanwege de beperkte rol van Emmen is er geen terugkoppeling geweest met de raad. Van Oosterhout daarover: “Wel was het goed geweest om wat sneller uitleg te geven. De commotie was groot en het woord ‘gratis’ werkte als een rode lap op een stier.” Volgens Van der Weide had Emmen daar wel een tandje bij kunnen zetten: “Waarom heeft de gemeente niet maandag of in het weekend een statement met meer opheldering naar buiten gebracht?”
Volgens Van Oosterhout ligt de verantwoordelijkheid voor de haperende communicatie bij Qbuzz en de gemeente Westerwolde. Zij hadden in dit verhaal de leiding. “Maar hoewel we in dat opzicht geen partij zijn geweest, hadden we dat zelf wel meer handen kunnen geven”, erkent hij.
Qbuzz is het niet eens met Van Oosterhout over de haperende communicatie. De organisatie laat weten dat zij geen leiding hebben in dit verhaal en dat er van hun kant geen haperende communicatie is.