Uit een Nederlands onderzoek bleek begin deze maand dat een behandeling op basis van een bekend verdovingsmiddel, lidocaïne, verlichting biedt bij mensen met langdurige klachten na Covid-19. Het onderzoek werd gedaan onder 103 patiënten die al 2,5 jaar kampten met postcovid en de resultaten waren positief: bij het overgrote deel van de patiënten namen de klachten af. Maar vanuit deskundigen klinkt steeds meer kritiek op het onderzoek.

Vraagtekens

Huisarts Manon Bleumink plaatste in een bericht op LinkedIn vraagtekens bij het onderzoek: “Dit is niet gewoon even ‘prikje’. Dit is een interventie die nog volop in onderzoek is, uitgevoerd in een gespecialiseerde setting, met ervaring, protocollen en monitoring.”

Twee weken geleden waren er nog positieve geluiden over het middel dat lijkt te helpen tegen postcovid, direct na de publicatie van het onderzoek stroomden de eerste vragen binnen over dit onderzoek in de praktijk van Bleumink.

Niet zo’n groot onderzoek

“Ik had het zelf niet gelezen, dus ik wist er niks van”, vertelt de huisarts. “En als er dan zoiets in het nieuws komt, dan denk ik altijd: oh, wat heb ik gemist? Gelukkig was er een patiënt die mij het artikel toestuurde of meenam naar het spreekuur. Dus toen heb ik het nauwkeurig gelezen en me er een beetje in verdiept, omdat ik die vragen van patiënten ook graag goed wil kunnen beantwoorden.”

Bleumink bekeek het artikel, maar was niet overtuigd. “Het is niet zo’n heel groot onderzoek en is ook niet gedaan met een controlegroep. Dus er zijn 103 mensen behandeld door de kliniek en er is geen controlegroep naast gezet.”

Bijwerkingen niet gemeld

Bleumink is niet de enige die is opgevallen dat het hier om een relatief klein onderzoek gaat. Ook patiëntenorganisaties PostCovid NL en Long Covid Nederland zetten hun vraagtekens bij het onderzoek.

“Wij hebben vernomen dat zo’n 30 mensen uit het onderzoek zijn gestapt omdat zij bijwerkingen hadden. Dat wordt nergens in het onderzoek vermeld”, zegt Joris van Caulil, voorzitter van patiëntenvereniging PostCovid NL.

‘Staat in de kinderschoenen’

Huisarts Bleumink kreeg de afgelopen weken verschillende postcovid-patiënten in haar praktijk die veel hoop hadden geput uit eerdere NRC-berichtgeving en een fragment in de talkshow van Eva Jinek over het onderzoek. Daarin werd positief over het onderzoek gesproken. Maar met haar twijfels over de opzet van het onderzoek in haar achterhoofd vond Bleumink het moeilijk om de hoop van haar patiënten te bevestigen.

“Daar wil ik dan wel heel eerlijk over zijn als huisarts: ik weet niet zeker of het ook echt zo werkt. Tegelijkertijd wil ik ook niet alle hoop de grond indrukken. Maar ik vind het wel belangrijk om enige gereserveerdheid te hebben over dit niet hele grote onderzoek, wat eigenlijk nog maar net in de kinderschoenen staat.”

‘Een heel andere methode’

Bleumink worstelt vooral met het proces van het voorschijven van het middel, want lidocaïne kan ze wel voorschrijven, maar de methode in het onderzoek is heel anders. “Dat vond ik ook een beetje verraderlijk van de titel van het artikel (van NRC, red.). Daar staat heel groot dat lidocaïne mogelijk dé oplossing is bij mensen met postcovid-klachten.”

In het onderzoek waar NRC over schrijft is een speciale bereiding van het middel gebruikt, zodat mensen het thuis bij zichzelf konden toedienen. En die speciale bereiding heeft de huisarts dan weer niet in haar la liggen.

Terughoudend zijn

Bleumink adviseert postcovid-patiënten vooral om enigszins terughoudend te zijn. “Werk niet zomaar mee aan deze behandeling of denk goed na als je daar zomaar naar toe verwezen wordt. En stel jezelf de vraag: wat zijn eventueel vervolgonderzoeken die gedaan gaan worden?”

“Ik heb iemand verwezen naar de kliniek, want die bleef bellen en vragen: Manon, kan je deze behandeling zelf toepassen? Of hoe kom ik dan bij deze behandeling? Toen heb ik gezegd: bel maar met deze kliniek en ga informeren wat de stappen kunnen zijn voor u om toch deze behandeling te ontvangen.”

Begrip voor de patiënten

Van Caulil van patiëntenorganisatie Postcovid NL begrijpt de vraag en hoop bij postcovid-patiënten. “Ik kan me heel goed voorstellen dat patiënten zeggen: ‘Alsjeblieft, geef me dat middel, want het leven zonder perspectief is zo lastig.’ We hebben al vaker gezien dat mensen met postcovid zelf op zoek gaan naar alternatieven.”

En ook bij Van Caulil is er hoop: “Maar wij vinden wel dat er goed onderzoek moet komen, met een controlegroep. Dan kunnen we leren wat er goed gaat en wat niet.”