Pro ShotsNathan Aspinall, Raymond van Barneveld en Stephen Bunting

NOS Sport•vandaag, 07:46

  • Sarah Westphal

    verslaggever darts in Londen

  • Sarah Westphal

    verslaggever darts in Londen

De dartssport kent veel spektakel: volle zalen, opkomstmuziek en verkleed publiek. Maar op het podium staat een darter alleen voor het bord. Eén pijl kan een wedstrijd maken of een seizoen breken. De mentale druk is groot. En groeit.

Dat werd deze week nog maar eens duidelijk op het WK darts in Londen.

Nathan Aspinall hield na zijn gewonnen wedstrijd geen feestverhaal, maar sloeg alarm. De Engelsman riep de spelersvakbond (PDPA) op om in te grijpen en meer aandacht te hebben voor de geestelijke gezondheid van darters. “Dit is mentaal gezien de veeleisendste sport ter wereld”, zei hij.

Het onderwerp leeft in Alexandra Palace. Stephen Bunting raakte geëmotioneerd op de persconferentie in zijn thuisland, nadat hij de afgelopen dagen het mikpunt was geworden van haatreacties op sociale media. “Het is eenzaam op het podium”, zei hij. “Ook als het niet goed gaat, moet je het echt zelf doen.”

Ook Rob Cross sprak zich deze week uit over zijn mentale gezondheid. De Engelsman gaf aan hiermee te hebben geworsteld, los van zijn sportieve prestaties. “Ik heb daar weinig over gepraat, en daar voel ik me schuldig over. Want ik weet nu: als je problemen hebt, moet je dat uitspreken.”

De Engelse sportpsycholoog Paul McCarthy steunt het betoog van Aspinall. Hij werkt veel met darters en schreef uitgebreid over dit onderwerp. “Darters staan lang en alleen op het podium. Als ze falen, dan is dat publiekelijk. Er is weinig mogelijkheid om even uit beeld te verdwijnen.”

“Rankings hebben direct invloed op inkomen en identiteit”, vervolgt McCarthy. “Bovendien is de wedstrijdkalender vol. Er is weinig ruimte voor rust en herstel.”

Mentale belasting wordt in het darten vaak weggezet als vormverlies. Daardoor komt goede hulp vaak pas laat.

Paul McCarthy, sportpsycholoog

Aspinall heeft inmiddels een manier gevonden om met zijn mentale uitdagingen om te gaan, maar volgens de Engelsman staat de dartswereld onder ongekende spanning. “Er is nog nooit zoveel druk geweest”, zegt hij, doelend op de volle kalender.

McCarthy herkent dat. “Wat darts extra lastig maakt, is dat mentale belasting vaak wordt weggezet als ‘vormverlies’ of ‘gebrek aan vertrouwen’. Daardoor komt goede hulp vaak pas laat, als problemen al zijn vastgezet.”

Aspinall vreest dat spelers vastlopen door die toenemende druk. Zijn grootste zorg: dat talentvolle darters verdwijnen, niet door gebrek aan kwaliteit, maar omdat de mentale last te zwaar wordt.

Plezier blijven houden

De Nederlandse darter Kevin Doets benadrukt dat het grootste deel van deze sport een mentaal spel is. “Ik had er ook moeite mee. Als je begint met darten, boeien je prestaties eigenlijk niet zoveel. Maar dan word je beter en wordt de prestatiedruk anders.”

De oplossing volgens Doets: plezier houden. “Ik ben hier om lol te hebben, ik vind het leuk. Dat werkt mentaal heel erg mee.”

Ook Niels Zonneveld zegt weleens te worstelen aan de oche. “Het wordt onderschat wat wij op bepaalde momenten moeten presteren. Andere sporten zijn daar verder in dan darts.”

Zonneveld en Doets over de druk bij darten: ’70 tot 80 procent is mentaal’

Sportpsycholoog McCarthy is het daarmee eens. “Sporten als voetbal, rugby en cricket hebben stappen gezet en hebben welzijnsprogramma’s. Dat betekent niet dat deze sporten het probleem hebben opgelost. Het verschil zit vooral in erkenning van de kwestie.”

“Darts loopt niet achter door onwil, maar door zijn sterk individuele karakter en commerciële ontwikkeling, die sneller is gegaan dan de zorgstructuur eromheen.”

‘Bond moet in actie komen’

Aspinall ziet daarin een duidelijke taak voor de PDPA, de spelersvakbond. Volgens hem moet de bond actiever worden en spelers niet alleen ondersteunen op verzoek, maar ook zelf benaderen. De PDPA laat weten dat darters zich kunnen melden voor hulp bij mentale problemen, maar heeft nog niet gereageerd op Aspinalls oproep.

Voorlopig blijft de darter vooral op zichzelf aangewezen. McCarthy benadrukt: “Druk op zich is niet het probleem, bij topsport komt per definitie druk kijken. Het probleem ontstaat bij onbegeleide druk.”

Van Barneveld zoekt structuur: ‘Er moet iets veranderen’

Ook Raymond van Barneveld worstelt al jaren met zijn mentale gezondheid. Hij verloor dit WK in de eerste ronde van de Zwitser Stefan Bellmont.

De 58-jarige Hagenaar sprak tegenover NU.nl over zijn situatie. Stoppen met darten is voor hem geen optie, vooral om financiële redenen. Maar er moet iets veranderen, weet Van Barneveld.

Daarom zoekt hij een vaste begeleider die hem structuur oplegt. “Iemand moet me van de bank krijgen”, zei Van Barneveld. Zelf lukt het hem niet altijd om die discipline op te brengen en ontbreekt de structuur.

Die begeleider moet hem niet alleen praktisch helpen, maar ook mentaal ondersteunen. Tijdens de wedstrijd tegen Bellmont wisselde Van Barneveld veel van materiaal. “Dan maak je jezelf gek. Een begeleider had gezegd: kap daar nou eens mee, Ray.”