Regie: Philip Delaquis, Barbara Miller | 91 minuten | documentaire
De veertiende Dalai Lama (1935) voorspelt dat de 21e eeuw geen makkelijke zal zijn. Angst, woede en haat: we krijgen ermee te maken. In ‘Wisdom of Happiness’ (2024) leert hij ons hoe we innerlijke rust kunnen ontwikkelen, om met deze emoties om te gaan. Althans, dat probeert de spiritueel leider, en meer belooft hij ook niet in de opening. Deze documentaire van Philip Delaquis en Barbara Miller is wat dat betreft pretentieloos.
Innerlijke kalmte kon de Dalai Lama zelf gebruiken, toen het moeilijk werd in zijn leven. Hij noemt de Chinese bezetting van Tibet in 1950, zijn vlucht naar India en de zorgen om het lot van de Tibetanen. Ook roept hij in herinnering dat er op deze planeet maar één Dalai Lama is. “Geen vrouw, kinderen, niets”, voegt hij er met een lachje aan toe. Maar eenzaam en ongelukkig is hij niet; alle medemensen ziet hij als zijn broeders en zusters.
Openhartig wordt het even, als het over de jeugd van Zijne Heiligheid gaat. Hij vertelt dat hij in zijn jonge jaren meer interesse had in spelen dan in boeddhistische teksten. Ook spreekt hij met warmte over zijn moeder, die zorgzaam en liefdevol was. Als zijn leraar hem er weer van langs had gegeven met de ‘heilige’ zweep, mocht hij bij haar uithuilen. Want, zo onthult hij: “Ze gaf niets om traditie”.
De vrouw wordt hier sowieso wel op een voetstuk gezet. De Dalai Lama stelt dat meer vrouwen verantwoordelijkheid zouden moeten dragen, omdat de wereld dan veiliger wordt. Hij oppert zelfs het idee van een vrouwelijke Dalai Lama. Onderwerpen als mededogen en gelijkheid komen ook aan bod, evenals emoties. Hij gelooft dat er zoiets is als de ‘geest’, die het brein en onze emoties kan aansturen.
Jammer dat de volgende vraag, hoe je die emoties dan kunt aansturen, nauwelijks wordt beantwoord. Diepgaander dan dit wordt het niet: je moet je emoties onderzoeken, loslaten en je op je ademhaling richten. Ook moeten we volgens de Dalai Lama datgene benutten wat de mens van nature heeft: de kracht van mededogen. Dat klinkt als een mooi inzicht, maar het had concreter gekund.
‘Wisdom of Happiness’ dient in het beste geval ter inspiratie. Ook kun je even stilstaan bij je eigen bijdrage aan een vreedzaam leven. Gebruik ik mijn gezond verstand? Ben ik warmhartig? Beoefen ik genoeg mededogen? Behalve deze checklist geeft de Dalai Lama de sleutel tot een gelukkig leven: het trainen van de geest. Maar hoe je dat doet, dat mag je na afloop zelf uitzoeken.
Ester Šorm
Waardering: 2
Bioscooprelease: 25 september 2025