Het is maar één van de duizenden eilandjes waaruit Finland bestaat, maar bevindt zich wel op een strategische locatie – pal naast een kanaal dat naar Rusland loopt, en niet ver van de Russische grens. 

De Russische wapenhandelaar Igor Kesajev kocht het eiland en kreeg een vergunning om er een villa, een gastenverblijf en een onderkomen voor personeel onder te brengen. Tot verbazing van de Finse autoriteiten verscheen er ook een landingsplaats voor helikopters. Kesajev staat op de Europese sanctielijst: twee jaar geleden al hebben de Finse autoriteiten beslag laten leggen op zijn bezettingen.

Hybride aanvallen

“Natuurlijk volgen we dat op de voet”, zegt Pekka Haavisto, de voormalig minister van Buitenlandse Zaken van Finland. “Soms kunnen dit soort aankopen legitiem zijn, het kan gaan om investeringen in de toeristische sector. Maar je moet er ook rekening mee houden dat dit soort locaties in een worstcasescenario kan worden gebruikt voor allerlei hybride aanvallen.” 

Vorig jaar is Finland begonnen met de inbeslagname van Russisch vastgoed: van een Russisch cultuurcentrum in Helsinki tot diplomatieke residenties op andere plekken in het land. Soms is dat op basis van Europese sancties, soms vanwege een rechterlijke uitspraak waarin Rusland weigert te compenseren.

Russische aankopen eerst goedkeuren

Finland gaat ook een stap verder. Inmiddels is een wet aangenomen waarin het Finse ministerie van Defensie aankopen van Russische of Belarussische staatsburgers moet goedkeuren. Haavisto bevestigt dat een aantal mogelijke aankopen recentelijk is tegengehouden: “Dat is gebeurd, burgers of bedrijven gelinkt aan Rusland hebben zulke pogingen ondernomen.”

Uit Finse media blijkt dat het bijvoorbeeld om een bejaardentehuis gaat. Een stel Russische ondernemers wilde een complex opkopen en renoveren om daar een zorgcentrum van te maken – alleen was dat wel op een steenworp afstand van een van de belangrijkste legerbases van het land.

Ook andere Scandinavische landen nemen Russisch vastgoed onder de loep. In het noorden van Noorwegen ligt de strategische luchtmachtbasis Bardufoss, een belangrijke uitvalsbasis voor de NAVO. Noorse journalisten van TV2 ontdekten dat er in de bergen, met uitzicht op de start- en landingsbaan, een hele reeks houten huisjes zijn die eigendom zijn van Russische staatsburgers. Sterker nog, de onderzoeksjournalisten van de Noorse televisie kwamen er achter dat de huisjes bij grote NAVO-oefeningen van de Russen worden gehuurd om personeel onder te brengen.

“Het is een klassieke vraag: hoe naïef kun je zijn?’ zegt de Zweedse veiligheidsexpert Patrik Oksanen tegen TV2. “Hier hadden we veel sneller en veel krachtiger op moeten reageren. Dit soort vastgoed moet in beslag worden genomen, het moet worden verkocht en de opbrengst zou naar Oekraïne moeten gaan.”

Niet bang, wel goed voorbereid

Ook Finland sluit in het licht van de Russische dreiging verdere maatregelen niet uit. Het land is een paar jaar geleden lid geworden van de NAVO en heeft de 1300 kilometer lange grens met Rusland gesloten. 

Haavisto, die zijn handtekening zette onder het Finse lidmaatschap van de militaire alliantie, legt uit dat je goed voorbereid moet zijn. “Er is een scenario denkbaar waarin het conflict tussen Rusland en Oekraïne breder gaat worden, en dat het de Baltische staten of Scandinavische landen direct raakt. Dat is niet heel waarschijnlijk, toch moet je er rekening mee houden. Andere landen vragen ons altijd: zijn jullie niet bang? Dan geef ik altijd hetzelfde antwoord. Nee, wij zijn niet bang, wij zijn goed voorbereid. Wij zijn klaar voor iedere crisis.”

Eerder dit jaar begon in Finland de bouw van een metershoog hek aan de grens met Rusland. Bekijk het in deze video: