Wanneer politieagent Alex Dempsey (Mae Martin) en zijn zwangere vrouw Laura (Sarah Gaddon) hun nieuwe woonplaats Tall Pines binnenrijden, lijkt het bijna te mooi om waar te zijn. Terwijl Laura de buitenlucht opsnuift, lacht Alex in ongeloof: „Dit is zo…” „Normaal?” vult Laura aan. „Zó normaal!” zegt Alex, kijkend naar de restaurantjes en hippe winkels in het pittoreske stadje. „Wat had je verwacht?” vraagt Laura.
Thrillerserie
Wayward. Van: Mae Martin en Ryan Scott. Met: Mae Martin, Sarah Gadon, Toni Collette, Sydney Topliffe, Alyvia Alyn Lind. Netflix, 8 afl. van 45 min.
Al vanaf het begin wekt Wayward de indruk dat achter de façade van vriendelijk groetende buren en perfect gemaaide gazons iets duisters schuilgaat. Met soms wat voorspelbare horrorclichés – mistige bossen, drugsgebruikende tieners en krakende deuren die leiden naar donkere kelders – voert de serie de kijker naar Tall Pines Academy, de plaatselijke school voor probleemjongeren.
Die school wordt geleid door de eigenzinnige Evelyn (Toni Collette), die de kinderen in het gareel houdt met haar eigen dubieuze methodes. Wanneer Alex in contact komt met Leila en Abby, twee leerlingen die een wanhopige en tegelijkertijd humorvolle ontsnappingspoging aan het voorbereiden zijn, is de doos van Pandora geopend en heeft hij geen andere optie meer dan dieper in de sinistere praktijken van de school te duiken.
Zelfhulpcults
De Canadese komiek Mae Martin speelt niet alleen de hoofdrol als Alex, maar is ook bedenker, co-showrunner en uitvoerend producent van de achtdelige serie. Het project, dat thriller- en horrorelementen verweeft met humor, was voor de komiek een lang gekoesterde wens. In een interview met NBC News vertelt Martin hoe diens beste vriendin op zestienjarige leeftijd vanuit Canada naar een Amerikaanse instelling voor ‘moeilijke jongeren’ werd gestuurd en terugkwam met de meest verontrustende verhalen: uithongering, slaapdeprivatie en zelfs het bevel haar eigen graf te graven en daar ’s nachts in te staan. Deze getuigenissen wekten Martins interesse voor de praktijken en oorsprong van de Amerikaanse troubled teen industry, die terug te voeren is op zelfhulpcults uit de jaren zeventig. Deze industrie bestaat uit instellingen en kampen die onder de noemer van heropvoeding strenge gedragsprogramma’s promoten, maar in de praktijk vaak geassocieerd worden met misbruik, dwang en ernstige mensenrechtenschendingen.
Tegen dit decor vertelt de serie tevens een verhaal over de metamorfose van tiener naar volwassene en intergenerationeel trauma, en raakt daarbij aan de vraag: hoe ver mogen ouders en instituties gaan in naam van discipline en bescherming? Wayward antwoordt hierop via de praktijken van Tall Pines Academy, waar leerlingen worden onderworpen aan manipulatieve rituelen, strikte regels en fysieke ontbering — allemaal verpakt als noodzakelijke re-educatie, maar in werkelijkheid middelen van controle en psychologische onderdrukking.
Het indrukwekkende acteerwerk geeft diepgang aan de clichés van Wayward. Toni Collette geeft een masterclass in het creëren van een onderhuidse dreiging, waarbij ze moeiteloos wisselt tussen zorgzame buurtbewoner en ijzingwekkende cultleider. Alyvia Alyn Lind speelt de rol van Leila met zoveel oprechtheid dat je haar na afloop het liefst in je armen zou sluiten.
Maar juist dat sterke acteerwerk werkt voor Martin enigszins in diens nadeel. Tegenover het vakmanschap van Collette en Alyn Lind is Martin bijna kleurloos, waardoor de geloofwaardigheid van het personage Alex wankelt. Misschien is het volgende project van Martin sterker als die zelf achter de schermen blijft, maar dat neemt niet weg dat Wayward een meeslepende miniserie is die het kijken waard is.
Geef cadeau
Deel
Mail de redactie
NIEUW: Geef dit artikel cadeau
Als NRC-abonnee kun je elke maand 10 artikelen cadeau geven aan iemand zonder NRC-abonnement. De ontvanger kan het artikel direct lezen, zonder betaalmuur.