via ReutersEen Chinees schip bij Taiwan, beeld vrijgegeven door het Chinese leger

NOS Nieuws•vandaag, 11:34

  • Gabi Verberg

    correspondent Oost-Azië

  • Gabi Verberg

    correspondent Oost-Azië

China begint morgen met een grootschalige militaire oefening rond Taiwan, onder de naam ‘Gerechtigheidsmissie 2025’. Doel van de oefening is het blokkeren van de belangrijkste strategische havensteden van Taiwan en laten zien dat het land in staat is buitenlandse interventies tegen te houden.

Hoewel China het niet expliciet zegt, lijkt de oefening een directe reactie op de wapendeal die Taiwan en de VS eerder deze maand sloten. Met een waarde van 9 miljard euro is het de grootste wapendeal tussen de twee in de geschiedenis.

Maar dat is niet het enige punt van irritatie. Ook recente uitspraken van de Japanse premier Takaichi zijn Peking in het verkeerde keelgat geschoten. Zij insinueerde dat een mogelijke Chinese aanval op Taiwan een militaire reactie van Tokio zou kunnen uitlokken.

De oefening die voor morgen gepland staat, lijkt daarmee zowel op intimidatie richting Taiwan als een waarschuwing aan andere landen om zich niet met de “kwestie Taiwan” te bemoeien.

Propaganda

Aan wie de aanval gericht is, is vooral af te lezen aan de propagandaposters die het Chinese leger over de oefening publiceerde. Op de eerste poster, genaamd “Schilden van gerechtigheid: het verbrijzelen van illusies”, zijn twee schilden te zien, gegraveerd met het motief van de Grote Muur en het embleem van het Chinese Volksbevrijdingsleger. Ook zijn er schepen te zien die onderweg zijn naar Taiwan om wapens te leveren, een verwijzing naar de wapenleveringen die de VS aan Taiwan heeft beloofd.

Volgens een militair deskundige, geciteerd in de Chinese Global Times, is de poster een onmiskenbaar signaal aan de Taiwanese regering dat “ongeacht hoeveel wapens zij aanschaffen, deze aankopen zinloos en tevergeefs zullen blijken”.

De tweede poster, getiteld “Pijlen van gerechtigheid: controle en ontzegging”, oogt agressiever. Er staan brandende pijlen op die inslaan op parasieten op Taiwan. Peking noemt Taiwans president Lai Ching-te, die een stevig anti-Chinees beleid voert, regelmatig een parasiet; iemand die “Taiwan leegzuigt” en “tegen de belangen van China ingaat”. De demonisering is onderdeel van een bredere propagandastrategie om Lai en de Taiwanese onafhankelijkheidsbeweging negatief af te schilderen.

Dunne scheidslijn

De Taiwanese regering veroordeelt de oefeningen en mobiliseert troepen. Het ministerie van Defensie zegt klaar te zijn om “snelle reactie-oefeningen” uit te voeren, gericht op het snel verplaatsen van troepen voor het geval de Chinese oefening verandert in een aanval op het eiland.

Toch lijkt het onwaarschijnlijk dat de oefening per ongeluk escaleert. De Chinese krijgsmachten zijn ontwikkeld genoeg om deze gecontroleerd uit te voeren. Wel wordt de scheidslijn tussen routinematige militaire oefeningen en een daadwerkelijke militaire ingreep steeds dunner. Dat zit hem vooral in de aard van de oefeningen.

Het wordt de zesde grote militaire oefening van China rond Taiwan sinds 2022. Hoewel alle oefeningen grootschalig waren, zijn er grote ontwikkelingen te zien. Een van de belangrijke trends is de almaar toenemende coördinatie tussen de verschillende strijdkrachten. Waar de eerste oefening met raket- en artillerieoefeningen vooral intimiderend bedoeld was, zijn de recente en aangekondigde oefeningen veel praktischer van aard.

Meer soorten wapens

Ook worden er steeds meer verschillende wapens ingezet, wordt er met echte munitie geschoten en wordt dit gedaan aan de hand van zorgvuldig uitgedachte scenario’s. De oefeningen zijn hiermee niet alleen symbolisch afschrikwekkend, maar laten ook zien dat China werkt aan de mogelijkheid Taiwan met succes in te nemen.

Toch zijn veel experts het erover eens dat een grootschalige Chinese invasie niet waarschijnlijk is. Of in ieder geval niet de aankomende jaren. Het is waarschijnlijker dat China via allerhande vormen van druk of intimidatie, zoals economische sancties of inmenging in de politiek van Taiwan, het eiland ertoe zal aanzetten concessies te doen in het voordeel van Peking.

Ondertussen laat China “buitenlandse inmenging” in een “binnenlandse kwestie”, zoals China de kwestie Taiwan ziet, niet onbestraft. Of het nou gaat om uitspraken, zoals in het geval van Japan, of om de deur openzetten voor buitenlandse wapens, zoals de president van Taiwan doet.