Een F-35-deal voor Turkije lijkt er nu echt aan te komen. Daarop hintte de Amerikaanse president Donald Trump kort na de bekendmaking van een andere overeenkomst afgelopen maandag.

Eerder dit jaar zetten Trump en de Turkse president Erdogan al grote stappen richting een F-35-verkoop. De twee spraken elkaar in september tijdens de marge van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Daarbij spraken beide presidenten over een grote Boeing-deal voor Turkish Airlines en kwamen de Amerikaanse sancties tegen Turkije ter sprake.

Het land werd door de Verenigde Staten in 2019 uit het F-35-programma gezet nadat Turkije S-400-luchtafweersystemen kocht van de Russen. De S-400 zou de uiterst geheime radarsignatuur van de F-35 in stealth-modus kunnen uitlezen en naar Rusland kunnen sturen. Na de aankoop werden de banden tussen Washington en Ankara ijskoud; langzaam warmen ze nu weer op.

Voordat een Turkse F-35-aankoop echter kan plaatsvinden, moet er nog een kritieke stap worden ondernomen: de Russische S-400-afweersystemen moeten definitief verdwijnen. ‘Zoals beschreven in de Amerikaanse wet, mag Turkije de S-400-afweersystemen niet langer opereren noch bezitten om terug te keren naar het F-35-programma,’ schreef de Amerikaanse Ambassadeur aan Turkije Tom Barrack op X. Volgens ingewijden probeert Ankara de systemen dan ook terug te sturen naar Rusland.

Toch is Trump enthousiast. Tijdens een bezoek van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu zei de Amerikaanse president er “heel serieus” over na te denken. Israël is echter een groot tegenstander van een Turkse aankoop, uit angst voor regionale escalatie. Dat is volgens Trump geen risico. ‘Ik beloof dat zij ze tegen hen [Israël, red.] nooit zullen gebruiken,’ zei hij terwijl hij de kamer verliet. ‘We zullen geen probleem hebben.’

Deense deal 

Op dezelfde dag maakten de Amerikanen bekend de verkoop van drie Boeing P-8A Poseidons aan Denemarken te hebben goedgekeurd. Dat is opmerkelijk, gezien de recente spanningen tussen Washington en Kopenhagen over Groenland. Het toestel is een maritiem patrouille- en verkenningsvliegtuig voor meerdere missies en kan onder meer worden ingezet voor onderzeeër-bestrijding over lange afstand.