EPAAndrej Babis bracht vrijdag zijn stem uit
NOS Nieuws•vandaag, 17:21•Aangepast vandaag, 17:30
De partij van miljardair en voormalig premier Andrej Babis is de grote winnaar van de Tsjechische parlementsverkiezingen.
ANO komt vooralsnog uit op meer dan 35 procent, na het tellen van ruim 90 procent van de stemmen. De oppositiepartij wordt gevolgd door de Spolu-alliantie, geleid door de huidige premier Petr Fiala met ruim 22 procent. De huidige coalitie verliest zijn meerderheid in het 200 zetels tellende parlement.
Babis wordt gezien als bondgenoot van de Amerikaanse president Trump en de Hongaarse leider Orbán. Hij wil onder meer belastingen verlagen, klimaatplannen van tafel vegen en minder militaire steun geven aan Oekraïne. Fiala is juist een voorstander van krachtige steun aan Kyiv.
Gisteren en vandaag konden de Tsjechen stemmen, de stembureaus waren vrijdag om 14.00 uur geopend en bleven open tot vanmiddag 14.00 uur.
Afgestraft
Fiala lijkt te zijn afgestraft voor de bezuinigingen die zijn regering heeft doorgevoerd. De Tsjechen hebben de afgelopen jaren te maken gehad met inflatiepieken, veroorzaakt door de coronacrisis en de oorlog in Oekraïne. De bevolking kreeg te maken met een van de grootste dalingen van koopkracht in Europa. Inmiddels er langzaam herstel te zien.
Door de economische problemen daalde de populariteit van Fiala, die had ingezet op het terugbrengen van het begrotingstekort.
Sinds 1996 heeft geen enkele zittende regering een tweede termijn weten veilig te stellen bij de parlementsverkiezingen in Tsjechië.
Charlotte Waaijers, correspondent Duitsland en Midden Europa:
“Dat miljardair en voormalig premier Babis deze verkiezingen gaat winnen is nu zo goed als zeker. Als het aan hem ligt zal Tsjechië veranderen van een pro-actieve ondersteuner van Oekraïne, in een zakelijke partner die bij alle internationale betrekkingen vooral kijkt naar eigen belangen. Die belangen zijn vooralsnog om binnen de EU en de NAVO te blijven, maar niet alle Tsjechen zijn daar helemaal gerust op.
Hoezeer de steun voor Oekraïne en het verzet tegen Poetin zal worden teruggeschroefd, hangt namelijk ook af van de partijen waarmee Babis zal moeten regeren. Nu het erop lijkt dat de uiterst linkse communisten de kiesdrempel niet zullen halen, kan hij aangewezen zijn op de uiterst rechtse SPD. Dat is een partij die weg wil van de EU en de NAVO.
Daarnaast zouden ook de ‘Motoristen’ een rol kunnen spelen. Dat is een wat gematigder partij, die wel de invloed vanuit Brussel wil verkleinen. Wat deze mogelijke coalitiepartners zullen eisen in ruil voor hun steun aan de partij van Babis zal de koers van de nieuwe regering mede bepalen.”