Meer dan een kwart van de bewoners werd vermoord of ontvoerd. De 86-jarige Ditza Heiman werd ook ontvoerd. “Ik werd 53 dagen gegijzeld in Gaza”, vertelt ze te midden van het puin.

‘Ik heb hoop maar ben ook bang’

“Het is niet makkelijk om terug te zijn, maar dit is mijn thuis. Ik heb hier 68 jaar gewoond.” Ondertussen geeft ze haar achtergebleven kat een blikje kattenvoer. “Ik heb hoop”, zegt ze. “Maar ik ben ook bang.” De vredesonderhandelingen, die al zo vaak spaak liepen, maken haar wantrouwend.

Samen met andere voormalige kibboetsbewoners, vrienden en kennissen keerde Ditza gisteren terug naar de kibboets Nir Oz. Terwijl een grote herdenkingsceremonie plaatsvond, klonken op de achtergrond bommen uit Gaza, maar een paar kilometer verderop.

‘Geen manier om dit te vergeven’

Julian Cohen (78) was thuis toen Hamas Nir Oz binnenviel. Hij overleefde de aanval, maar verloor zijn hele familie. “Ze doodden mijn partner, haar zoon, zijn vrouw en hun 3 kinderen; de jongste was 2 jaar oud,” vertelt hij zichtbaar geëmotioneerd.

“We hebben geprobeerd samen te leven met onze buren, we dachten dat het kon. Maar wat hier gebeurde, was onmenselijk. Er is geen manier om dit te vergeven”, vervolgt hij. “Er is geen manier dat we ooit vrede kunnen hebben met de Palestijnen. Wat ze roepen ‘from the river to the sea’, betekent onze vernietiging, de vernietiging van Israël.”

Alles wat nu telt, is dat onze mensen thuiskomen

Julian Cohen over de Israëlische gijzelaarsGeen vertrouwen meer in politiek

Voor Julian is het onbegrijpelijk dat er met Hamas over vrede wordt gesproken. “De Hamas-terroristen hebben in Nir Oz dingen gedaan die alleen monsters doen”, zegt hij met een brok in zijn keel. “Als je dat hebt meegemaakt, hoe kun je dan nog met zulke mensen aan tafel gaan zitten?”

Hij heeft geen enkel vertrouwen meer in de politiek. “Netanyahu is een corrupte politicus die alles zal doen om aan de macht te blijven.” Zijn stem trilt als hij dit zegt. “Alles wat nu telt, is dat onze mensen thuiskomen. Als dat betekent dat Gaza met de grond gelijk moet worden gemaakt, dan is dat zo.”

‘We zijn niet mensen die wraak zoeken’

We treffen ook Efrat Machikawa. Haar ouders behoorden tot de pioniers die Nir Oz ooit stichtten. Tijdens de aanval werden 6 familieleden van haar ontvoerd, één van hen werd onderweg vermoord, de anderen keerden uiteindelijk terug.

“Wij zijn mensen die het leven omarmen, niet mensen die wraak zoeken,” zegt Efrat. “We hebben een tragedie meegemaakt, maar die definieert ons niet. Wat ons definieert, zijn onze menselijkheid en onze waarden.”

Onnodig leed

Ze gelooft niet dat Israël in Gaza een genocide pleegt, iets waar ze normaal niet op reageert. “Een genocide is iets wat je bewust doet”, legt ze uit. Wel erkent ze dat deze oorlog veel te lang heeft geduurd. “Er is zoveel onnodig leed geleden. De gijzelaars hadden allang thuis kunnen zijn. Het is tijd voor leven, voor iedereen.”

Ze benadrukt dat Israël er alles aan doet om een einde te maken aan de oorlog. “Voor onze mensen, onze buren, onze regio en de hele wereld”, zegt ze. “Ik hoop dat niemand het vredesakkoord zal saboteren.”

‘We haten Netanyahu, maar houden van ons land’

Een ouder echtpaar dat jarenlang lesgaf in de buurt van de kibboets, probeert woorden te vinden voor hun verlies. “Veel van de mensen die zijn vermoord of ontvoerd, waren onze leerlingen,” zegt man Udi Levy. “De pijn verdwijnt niet. We herinneren ze elke dag.”

Jarenlang geloofden ze in vrede en samenwerking met hun Arabische buren. Arbeiders uit naburige dorpen kwamen dagelijks naar de kibboets, er was onderling vertrouwen. “Maar wat hier op 7 oktober gebeurde, was barbaars,” zegt hij. “We geloven nog steeds in vrede, maar we zijn sceptisch geworden.” Zijn vrouw knikt. “We haten Netanyahu, maar houden van ons land.”

Terugkeren te pijnlijk

Niet iedereen kon het opbrengen om de herdenkingsceremonie in Nir Oz bij te wonen. Voor Dalia Cusnir, die tot 2 jaar geleden in de kibboets woonde, is terugkeren te pijnlijk. We spraken haar tijdens een grote demonstratie in Tel Aviv.

Dalia draagt een rood shirt met een grote foto van haar zwager Eitan, die nog altijd wordt vastgehouden in Gaza. “Ik sta hier vandaag voor Eitan en voor de 48 andere gijzelaars die nog niet thuis zijn”, zegt ze.

‘Deze keer voelt anders’

Ze gelooft in het nieuwe vredesplan. “Deze keer voelt anders”, zegt ze. “Meer dan 80 procent van Israël wil dat de oorlog stopt. En er is internationale druk: Netanyahu heeft geen keuze. President Trump heeft dat heel duidelijk gemaakt.”

Volgens Dalia is het voor het eerst dat zoveel landen samenwerken aan een echte oplossing. “Ze zitten eindelijk samen aan tafel en praten over een duurzaam plan voor de toekomst van de regio.”

2 jaar na ‘7 oktober’ hebben deze slachtoffers in Israël weinig hoop op vrede