“Onderzoeken laten zien dat zo’n 10 procent van de gebruikers goed is voor ongeveer 92 procent van alle content”, vertelt cyberexpert Dave Maasland. Volgens Maasland is dat ook niet zo gek. “Platformen belonen mensen die veel posten. Hoe meer je plaatst, hoe meer likes en reacties je krijgt. En mensen willen een platform gebruiken waar iets gebeurt. Zo krijg je vanzelf een kleine groep die enorm actief is.”

Verschillen per platform

Dit systeem zien we op alle platformen. Wel zijn er verschillen, legt social media-expert Joey Scheufler uit. “Snapchat is bijvoorbeeld veel meer gericht op dat je zelf als gebruiker iets maakt dan bijvoorbeeld het platform X.”

“Als je de app van Snapchat opent, open je op een scherm waarop je een foto kan maken, als je de X-app opent zie je je tijdlijn.” Mede daardoor heeft X volgens Maasland een ‘hogere drempel’ om wat te plaatsen. “Dat veroorzaakt een nog kleinere en luidere groep gebruikers.”

Vooral entertainment wat de klok slaat

Op het moment is de verkiezingscampagne volop bezig en proberen politici jouw aandacht te krijgen. Toch is het aandeel politieke content niet heel veel, vertelt Maasland.

“Politieke content is wel zichtbaar, maar het is echt een steen in de vijver. Hoe groot die steen is, hangt af van wat jij zelf volgt. Als je vooral politiek nieuws kijkt, lijkt het veel groter en is het voor jou een rotsblok en kan je tijdlijn zomaar veranderen in een politiek dagblad.”

Politieke platformen

Scheufler ziet nog wel verschil per platform. “Op TikTok, Instagram en Snapchat wordt relatief nauwelijks politieke content gemaakt”, vertelt hij.

“X is daarop een uitzondering, omdat daar veel politici en journalisten actief zijn, dus dat is politieker, maar op de meeste platforms is entertainment het grootst. Dat politici deze kanalen opzoeken in de campagne is dan ook strategisch niet verrassend.”

Strijd om de scroller

Scheufler ziet naast het bezoeken van online (entertainment) kanalen nog een mogelijkheid in de strijd voor zoveel mogelijk online scrollers. “Het is eigenlijk onbegrijpelijk dat iemand als Rob Jetten met zijn eigen kanaal niet veel actiever is op TikTok of Instagram. Dat zijn precies de plekken waar jonge kiezers zitten. Hij zou het juist goed kunnen doen, als hij iets meer van zichzelf laat zien.”

Bijvoorbeeld in zijn consistentie is nog veel te winnen, zegt de social media-expert. “Je kunt niet één keer per week iets posten en denken dat mensen je zien. Zeker niet tijdens een campagne. Je moet dagelijks zichtbaar zijn, authentiek en een beetje uitgesproken. Dat doen partijen als de FVD en de PVV beter en dat zie je terug in hun bereik.”

Luidste stemmen

Dat deze partijen een groter bereik halen is niet vreemd, volgens Scheufler. “Algoritmes belonen extreme standpunten”, legt hij uit. “Als jij lang naar een bericht kijkt, ook al ben je het oneens, dan denkt het systeem: ‘dit vinden mensen interessant’. Daardoor wordt dat bericht vaker verspreid. Zo blijven gebruikers langer hangen, en dat is precies wat de platforms willen.”

Bij de effectiviteit van het digitaal campagne voeren, zet Maasland wel enkele vraagtekens. “Het versterkt de bestaande overtuigingen. Tijdens verkiezingstijd zie je dat mensen niet per se van mening veranderen door wat ze online zien, maar wel bevestigd worden in wat ze al vinden.” Het gaat dus eerder om het activeren van je kiezers dan het overtuigen van mensen buiten je bubbel.

AI-content

In het maken van content is er wel een ontwikkeling die alles kan doen veranderen, ziet Maasland: AI. “We gaan zien dat steeds meer content door AI wordt gemaakt”, zegt hij.

“Dat gaat de hoeveelheid content enorm vergroten. Het wordt zo veel makkelijker om content te maken, zowel echt als nep. We zien het in beperkte mate nu ook al in de politieke arena waarin Wilders op X plaatjes met AI deelt.”

Verwarring

Of het invloed gaat hebben op de verhouding actieve en passieve gebruikers, weet Maasland nog niet. “Het wordt makkelijker voor iedereen om content te maken met AI en daarmee dus te plaatsen, maar het kan ook zijn dat een kleine groep nog veel meer content maakt waardoor die verhouding juist zo scheef blijft of nog schever wordt.”

Eén ding staat wel vast, volgens Maasland. “Het gebruik van AI gaat creativiteit stimuleren, maar ook voor een hoop verwarring zorgen op het punt van desinformatie. Dus wat mij betreft: stoelriemen vast!”