Wat verandert er precies?
Windows is wereldwijd het meestgebruikte besturingssysteem van computers. Vanaf 14 oktober krijgt Windows versie nummer 10 niet meer automatisch nieuwe beveiligingsupdates. Ook stopt de technische ondersteuning en blijven nieuwe functies uit.
Op 14 oktober beëindigt Microsoft de gratis ondersteuning voor Windows 10, waardoor miljoenen pc’s vroegtijdig verouderd raken en onnodig elektronisch afval genereren. beeld Right to Repair Europe
De gebruiker merkt op het eerste gezicht weinig van de verandering, behalve misschien terugkerende waarschuwingen van Microsoft dat Windows 10 verouderd is. De computer blijft in ieder geval gewoon draaien.
De veranderingen op de achtergrond zijn echter cruciaal. Als hackers een nieuw lek vinden in het oude besturingssysteem, dan repareert techbedrijf Microsoft dat niet meer automatisch gratis.
Kantoor van Microsoft. beeld ANP, Lex van Lieshout
Ook hulp voor Office 2016 en 2019 stopt half oktober, meldt Microsoft. Deze softwarepakketten –met oudere versies van Word, Excel en PowerPoint– raken uit de gratie ten gunste van Microsoft 365 of Office 365.
Hoe groot zijn de risico’s bij het gebruik van een computer die op Windows 10 draait?
Het hoeft niet zo te zijn dat de pc van de ene op de andere dag gehackt wordt. Zeker niet als je goede antivirussoftware hebt.
Toch worden cyberaanvallen wel waarschijnlijker. Tot op heden repareerde Microsoft gemiddeld zo’n honderd kwetsbaarheden per maand. Dat gebeurt dus niet meer.
„Mensen snappen dat ze hun huis op slot moeten doen voor dieven, maar over Windows 10 zijn ze laconiek”
Sergio Schaart, IT-expert
Naarmate de tijd vordert, is het oude systeem dus onveiliger. Criminelen kunnen wachtwoorden buitmaken. Of er gaan bestanden verloren door malware of ransomware (gijzelsoftware). Tot slot kan nieuwe software niet altijd goed draaien op een verouderd systeem.
Sergio Schaart van het Amsterdamse computerhulpbedrijf PC Support aan Huis stelde in het Algemeen Dagblad dat veel Nederlanders te makkelijk over de risico’s denken. „Mensen snappen wel dat ze hun huis goed op slot moeten doen voor dieven, maar over Windows 10 zijn ze laconiek.”
Begin dit jaar draaide nog ongeveer de helft van de pc’s in Nederland op Windows 10. Het zou gaan om vele miljoenen Nederlanders.
Heb ik Windows 10?
Weet je niet of je pc op Windows 10 draait? Check dat eerst. De snelste manier is door op de Windowstoets + R te drukken. Typ in het venster dat zich opent ”winver” en druk daarna op enter. Nu krijg je details te zien over de Windowsversie.
Microsoft Windows 10 is op zijn retour. Foto: het nieuwere Windows 11 op een laptop. beeld iStockHelp, ik heb Windows 10. Wat nu?
Microsoft adviseert Windows 10-gebruikers over te stappen op Windows 11. Deze upgrade is gratis.
Het probleem is alleen dat lang niet alle computers Windows 11 aankunnen. Dit nieuwe besturingssysteem heeft namelijk hoge hardware-eisen. Zo moeten er vrij nieuwe, snelle chips in zitten. Pc’s die ouder zijn dan 2017 kunnen Windows 11 waarschijnlijk niet aan.
Als de computer niet geschikt is, zijn de opties beperkt. Als je toch wilt overstappen op Windows 11 kun je de oude pc laten upgraden door een professional. Een andere mogelijkheid is een nieuwe, snellere laptop kopen.
Als je Windows 10 wilt blijven gebruiken kun je nog een jaar tegen betaling beveiligingsupdates krijgen. Voor particulieren kost dat ongeveer 30 euro per apparaat.
Een laatste optie is om over te stappen op een ander besturingssysteem, zoals Linux. Maar dat is minder gebruiksvriendelijk dan Windows.
Wat zijn de tips als je blijft werken met Windows 10?
Allereerst is het verstandig om regelmatig van alle belangrijke bestanden –zoals documenten en familiefoto’s– een kopie te maken op een externe harde schijf of in een opslagservice op het internet. Mocht er dan iets misgaan, dan staan de data nog op een andere plek.
Webbrowsers zijn vaak het achterdeurtje waardoor computervirussen binnenkomen. Overweeg daarom een extra veilige internetbrowser, zoals Mozilla Firefox. Zorg er verder voor dat je goede antivirussoftware hebt.
Het is de verwachting dat phishing –een vorm van internetfraude waarbij geld afhandig wordt gemaakt– vaker gaat voorkomen nu Windows 10 is verouderd. Extra waakzaamheid kan dan ook geen kwaad. Wees extra alert op verdachte e-mails en klik niet zomaar op weblinkjes.
Op 14 oktober beëindigt Microsoft de gratis ondersteuning voor Windows 10. beeld Right to Repair Europe