Acteur en schrijver Margôt Ros kreeg lezen bepaald niet met de paplepel ingegoten. Toch ontdekte ze de magie van het lezen – via luisterboeken. Dit zijn haar vijf favorieten.

Bij acteur en schrijver Margôt Ros werd vroeger thuis niet gelezen. “Als ik weleens op de bank zat met een boek, kreeg ik de vraag of ik niet iets nuttigs kon gaan doen. Lezen zit dus niet in mijn DNA.” Vroeger schaamde ze zich soms omdat ze zo weinig las. “Want iedereen om me heen deed het wel. Ik had wel boeken in de kast staan, veelal cadeau gekregen, maar als ik ze probeerde te lezen, legde ik ze meestal na een paar bladzijden weg. Ik begreep het ook nooit als mensen vertelden dat ze moeite hadden om aan een nieuw boek te beginnen als ze iets heel moois net uit hadden. Hoe dan? Gingen ze echt zo emotioneel in die boeken op?” Lezen werd ook nog eens fysiek lastig, door het hersenletsel dat ze in 2017 opliep, bij een ongeluk achter de schermen in het theater. Maar hoera: toen kwam het toch nog goed. “Ik ontdekte dat dat je ook naar boeken kunt luisteren. Nu ik beter ben, doe ik dat nog steeds heel graag.”

Een man – Oriana Fallaci

“Ik was achttien en zat net op de Kleinkunstacademie in Amsterdam. Ik paste op bij mensen op een woonboot, verveelde me en trok Een man uit de kast. Tot die tijd had ik nog nooit een boek gelezen dat me greep. Maar dit boek… Het speelt tijdens het kolonelsregime in Griekenland in de jaren zeventig. De man in kwestie zit als politiek activist in eenzame opsluiting in de gevangenis. Je kruipt helemaal in zijn hoofd. Wat me ook is bijgebleven: hoe langer hij opgesloten zat, hoe strijdvaardiger hij werd. Dat kon ik me goed voorstellen. Ik kan ergens heel erg overtuigd van zijn en hoe meer mensen er tegenin gaan, hoe meer ik me erin vastbijt. Opeens begreep ik ook dat het moeilijk was om afscheid te nemen van een boek. Die man en ik hadden best veel tijd samen doorgebracht. Ik miste hem toen het boek uit was.”

Mottenballen voor de ziel – James Worthy

“James Worthy kende ik in eerste instantie als columnist van Het Parool. Ik kan met een licht hart iets van hem lezen, bijna dansend door zijn tekst heengaan, en dan ineens, totaal onverwacht, vol in de emotie schieten. Deze schrijver kan mij recht in mijn ziel raken. Mottenballen voor de ziel is een verzameling van zijn columns; hij heeft ook een roman geschreven, Liverpool, over zijn vader en voetbal. Voetbal zegt me weinig, maar dat boek ontroerde me ook zo. Worthy kan je met een zin in de lucht gooien en je daarna opvangen en troosten door iets te laten zien dat heel mooi en zacht is. In die zin is hij uniek.”

Ach, deze leegte, deze verschrikkelijke leegte – Joachim Meyerhoff

“Joachim Meyerhoff is een Duitse acteur en schrijver. In deze autobiografische roman beschrijft hij zijn tijd op de toneelschool in München. Hij woonde toen bij zijn opa en oma in huis. Dit is zo’n grappig boek. Die titel alleen al! Zijn stijl is spitsvondig en humoristisch; heel eigen ook. En wat hij beschrijft was voor mij ook herkenbaar natuurlijk. Zo’n opleiding is een vat vol goede verhalen.

‘In al zijn grappigheid kan Meyerhoff ook ontroeren, dat vind ik het ultieme’

Misschien moet ik daar zelf ooit ook iets mee. Maar in al zijn grappigheid kan Meyerhoff ook ontroeren. Dat vind ik het ultieme, iets waarnaar ik ook altijd zoek in mijn eigen werk, of dat nu op het podium, op televisie of in een roman is: het punt waarop humor en tragedie elkaar raken.”

Door het oog van de naald – Ken Follett

“Jaren geleden was ik lang op reis. Op een gegeven moment hadden mijn toenmalige vriend en ik al onze boeken uit, zoals dat gaat, en toen troffen we zo’n ruilboekenkastje. Er stond maar één boek in: Door het oog van de naald, een spionagethriller van Ken Follett. Ik heb het in de nachtbus van Bangkok naar Chiang Mai in één ruk uitgelezen, ik kon gewoon niet stoppen. Sindsdien heb ik het nog wel een keer of zes herlezen. Dat ik het plot al kende, maakte niet uit: ik was verslaafd aan hoe het was opgebouwd. Vroeger las ik regelmatig thrillers, maar dat lukt na mijn ongeluk helaas niet meer. Als er te veel onverwachte spannende dingen gebeuren – wat natuurlijk de bedoeling is in dat soort boeken – kost me dat te veel energie. Tijdens mijn ziekte zocht ik feelgoodboeken die niet per se over liefde of cupcake-winkeltjes gingen, maar die bleken er nauwelijks te zijn. Daarom zijn mijn partner Jeroen Kleijne en ik ze zelf gaan schrijven: romans waar je blij van wordt. Inmiddels zijn we met het derde deel bezig van onze serie over Agaath.”

Jouw adem, jouw medicijn – Nikki van der Velden

“Tijdens mijn ziekzijn heb ik me verdiept in meditatie, ademwerk en wat dat voor mij kon betekenen. Onlangs luisterde ik naar het boek van Nikki van der Velden over dit onderwerp en alhoewel ik haast alles wat ze beschrijft al wist, is dit toch een van de zeldzame boeken die deze materie heel helder en niet zweverig uitlegt. Zelf had ik tijdens mijn ziekte veel aan de boeken over het brein van Norman Doidge, een Canadese psychiater. Daaruit leerde ik dat het brein neuroplastisch is. Dat betekent dat je het opnieuw kunt vormen. Dat is niet alleen goed nieuws voor mensen met een hersenziekte, maar voor iedereen die aan zichzelf wil werken: je kunt je brein aanpassen aan wat jij wilt zijn in het leven. De gedachte dat alles aan te pakken is, vind ik zo hoopgevend. Maar de boeken van Doidge zijn er niet in luistervorm. Dat is jammer, want mensen met hersenletsel hebben vaak problemen met lezen. Dus daarom noem ik het boek van Nikki van der Velden.”

Meer favorieten van Margôt

  • Nu op het nachtkastje? “Wanneer je lichaam nee zegt van Gabor Maté: niet eenvoudig, maar de materie is fascinerend. Daarnaast lees ik het debuut van mijn redacteur Willemijn Tillmans: Wonderkind. Ik ben trots op haar, het is heel goed.”
  • Favoriete leesplek? “In bed in het donker met een koptelefoon op.”
  • Hardop gelachen om? “Van je familie moet je het hebben van David Sedaris. Zijn verhalen zijn zo witty. Voordat ik zelf ga schrijven lees ik er weleens eentje, als een soort warming-up om in de juiste stemming te komen.”
  • Gehuild om? “Kom hier dat ik u kus van Griet Op de Beeck. De manier waarop ze beschrijft hoe haar hoofdpersoon wanhopig probeert goed te leven, raakt me.”
  • Guilty pleasure? “Ik word rustig van het bladeren in een kookboek. Het is alsof er dan in mijn hoofd ruimte wordt gemaakt voor iets creatiefs dat niet met werk te maken heeft. Boeken van Jamie Oliver zijn favoriet.”
  • Gestrand in? “O, zo veel. I.M. van Connie Palmen om een voorbeeld te noemen. Ik ben er ooit aan begonnen, destijds móést je het gelezen hebben, maar het stond uiteindelijk jarenlang te branden in de kast. Bij de laatste verhuizing heb ik het naar de kringloop gebracht. Een opluchting: nu kan het tenminste door iemand anders worden gelezen.”

Meer lezen

Fotografie Danique van Kesteren