Liefhebbers van klassieke muziek kunnen de komende week hun hart weer ophalen. Want van 13 tot en met 17 oktober 2025 zendt NPO Klassiek de Klassieke Top 400 uit. Meestal staat de Matthäus-Passion van Johann Sebastian Bach op nummer 1. En dat is in 2025 niet anders. We spreken radio-dj Sander Zwiep over deze klassieke lijst.
Waarom is de Matthäus-Passion van Johann Sebastian Bach zo populair?
De Klassieke Top 400 wordt samengesteld door luisteraars. Die hebben eerder al hun stem uitgebracht. De Matthäus-Passion is ongekend populair. MAX-dj Sander Zwiep noemt het eerder al de Bohemian Rhapsody van de klassieke muziek. Waarom is het stuk van Bach zo populair? “Het is een combinatie van factoren”, legt Sander uit. “Het is een soort cultureel antropologisch dingetje. Want in het buitenland is het helemaal niet zo populair. Maar in Nederland heeft het zo’n enorme traditie te pakken. Met diepe wortels in steden die het stuk uitvoeren.”
“Als Bach-fan wil ik ook niets afdoen aan de kwaliteit van het stuk. Het is vrij uniek dat je 3 uur lang zoveel gouden melodieën voorbij hoort komen”, vervolgt Sander. “Het is bijna progrock-achtig. Het verhaal raakt ieders leven, elk thema komt voorbij. Liefde, hoop, wanhoop, verraad, woede, verlies, rouw, verrassing en overrompeling. Ik vind het niet gek dat je dan iets op 1 ziet wat het hele leven nabootst.” Op de website van NPO Klassiek is uitgebreider te lezen waar de Matthäus-Passion precies over gaat.
Blijven leren van de luisteraar
De luisteraars bepalen de nummers in de lijst. “Het is elk jaar grappig om te zien wat onze luisteraars als favoriete muziek kiezen. Deels zijn het stukken die de hele wereld kent, zoals De Vijfde Symfonie of Für Elise van Beethoven. Maar er zitten ook stukken tussen die wij niet kennen. Zo blijven we leren van onze luisteraar.” In de week van de Klassieke Top 400 horen de radio-dj’s regelmatig stukken waarvan ze denken: waarom draaien we die niet vaker. “Het is soms een aha erlebnis.”
Wereldwijde spanningen en oorlogen spelen mee in de lijst
De lijst wordt elk jaar opnieuw samengesteld, maar overlapt wel met voorgaande jaren. Al merken Sander en de andere radio-dj’s wel dat de wereldwijde spanningen, oorlogen en politieke crises meespelen. “Dat er meer muziek in staat die richting vrede gaat. Maar ook verstillende muziek. Zo kun je je eigen gedachten op een rijtje zetten. Dat is een mooie kwaliteit van klassieke muziek. Je krijgt meer ruimte om adem te halen. En dat merk je tijdens de Klassieke Top 400 ook. Alsof je elke keer een nieuw hoofdgerecht krijgt.”
Nieuwe muziek ontdekken, verrijkt het leven
Dat is ook de reden waarom iedereen volgens Sander naar de Klassieke Top 400 moet luisteren. “Het is net als het genot van een geweldig restaurant, waar je nog nooit eerder bent geweest. Het is een avond die je bijblijft. Zo is het ook om nieuwe muziek te ontdekken, die je leven kan verrijken. Het kan je leven in een ander licht zetten, iets verwerken of laten herinneren. Het is een ontdekkingsreis. Dat is ook de reden waarom mensen bijvoorbeeld naar een pretpark gaan. Het prikkelt je zintuigen, dat is van grote waarde.”
Componisten uit de Klassieke Top 400, gemaakt door NPO Klassiek met AI.
Welke componisten horen volgens Sander echt in de lijst thuis?
Sander heeft zelf natuurlijk ook favorieten, die hij graag terug in de lijst ziet. Zijn vaste waarden zijn Gustav Mahler, Anton Bruckner en Richard Strauss. Verder is het voor hem per jaar verschillend wat er favoriet is. “Mijn huidige muzieksmaak hangt af van waar je in je leven staat.” Maar deze 3 heren kunnen volgens hem altijd. “Die symfonieën luisteren als filmmuziek, het is zo beeldend. Je hoeft je ogen maar dicht te doen en het is alsof je met een helikopter over de alpen vliegt of door het heelal met je geliefde. Het zet aan tot je eigen inzichten.”
Op grote hoogte praten over klassieke muziek
In de stemweek is Sander Zwiep in het vliegtuig gestapt bij pianist Ralph van Raat. Want naast dat hij pianist is, heeft hij ook zijn vliegbrevet. Op grote hoogte hebben Sander en Ralph het over de overeenkomsten tussen vliegen en muziek maken. Het gesprek en de beelden ervan kunt u hier terugzien.
De Klassieke Top 400 is te horen van maandag 13 tot en met vrijdag 17 oktober 2025 op NPO Klassiek. Dinsdag 14 oktober 2025 is Sander Zwiep te gast in Tijd voor MAX om te praten over de muzieklijst.
(Hoofdfoto: Shutterstock. Foto Sander Zwiep: NPO Klassiek/Nikki van Toorn)