De Amerikaanse president Trump is amper terug uit het Midden-Oosten als hij het alweer over de oorlog in Oekraïne heeft. “Het kenmerkt de korte aandachtsspanne van de president”, zegt oud-diplomaat en toponderhandelaar Maarten van Rossum.
Volgende vredesdeal
Maar hij snapt wel dat Trump dit moment wil gebruiken om de volgende vredesdeal te sluiten. Al is de oorlog in Oekraïne een compleet andere situatie dan met Israel en Hamas, benadrukt hij. “Op Israël kan Trump veel druk zetten, want dat land is compleet afhankelijk van de VS.” Maar dat geldt niet voor Rusland.
“Je kan pas onderhandelen als er een balans zit in de pijn”, legt Van Rossum uit. Beide partijen moeten overtuigd zijn wat op te moeten geven. Trump maakte volgens de onderhandelaar een basisfout bij Poetin: “Hij hanteert de tactiek: Eerst ik, dan jij. Maar dat moet andersom.”
Geen stroom
Rusland heeft de afgelopen weken de aanvallen op Oekraïne opgevoerd, met name die op de energiesector. Zo werd gisteren de tweede stad Charkiv getroffen en zaten 30.000 huishoudens zonder stroom. Ook werd een ziekenhuis geraakt, waarbij meerdere gewonden vielen. De hoofdstad Kyiv is geregeld doelwit.
Leo de Lange, die in de stad woont, zat afgelopen week een tijd zonder stroom. “Ik had van half zeven s’ochtends tot drie uur de volgende nacht geen elektriciteit en ook geen warm water.” Hij maakt zich veel zorgen, vooral om de winter. “Je krijgt op een gegeven moment je huis gewoon niet meer warm als het minus vijftien buiten is. Vandaar dat ik dan nu ook voor de zekerheid een goede petroleumkachel heb gekocht.” Hoop dat er binnenkort een einde komt aan de oorlog heeft hij niet.
In beweging krijgen
“Als deze oorlog niet snel wordt opgelost, dan stuur ik Tomahawks naar ze”, zei Donald Trump dit weekend toen hem werd gevraagd naar de oorlog in Oekraïne. Hij overweegt langeafstandsraketten aan Oekraïne te leveren.
Het is een manier om Rusland in beweging te krijgen, vertelt Van Rossum. “Die raketten zouden de Russische infrastructuur kunnen raken. Met zo’n dreigement kun je de Russen interesseren om aan de onderhandelingstafel te komen.”
Investeringspakketten
Trump kan het volgens van Rossum ook anders aanpakken, bijvoorbeeld transactioneel. “Amerika kan investeringspakketten aankondigen voor Rusland, daar heeft Trump politiek wel de ruimte voor.”
Maar dan moet Rusland dus wel eerst over de brug komen. Komende vrijdag bezoekt president Zelensky van Oekraïne het Witte Huis en daar zal het gaan over steun en wapens.
‘Steviger antwoord’
De Lange heeft weinig vertrouwen in de aanpak van Europa en de VS richting Rusland. “De Russen geven iemand een klap. En als ze dan geen klap terugkrijgen, denken ze: die ander is zwak, dan geven we hem nog een klap.”
De Lange vindt dat er een steviger antwoord moet komen vanuit de westerse wereld. “Of je moet Oekraïne gewoon de wapens geven, zodat zij zelf die klap terug kunnen geven.”