Mediha is een van de Yezidi-meisjes die tussen 2014 en 2017 door Islamitische Staat mee werd genomen uit Noord-Irak om te dienen als (seks)slaaf. Twee van haar broertjes werden ook ontvoerd, zij werden getraind om kindsoldaat te worden, een derde broertje woont nu waarschijnlijk in Turkije. Van haar vader is sindsdien niets meer vernomen, haar moeder is ook vermist. Toch is er hoop dat zij nog leeft en in Syrië verblijft, in het beruchte Al Hol-kamp in Mosul. Daar zitten ongeveer 300 Yezidi-vrouwen die kinderen van IS-soldaten kregen. Het probleem is dat Irak die vrouwen niet terug wil, in dat land is een verbod van kracht op kinderen die uit de verkrachting door IS-leden zijn geboren. In totaal zijn er nog steeds zo’n 3000 Yezidi’s vermist, speciale reddingswerkers zijn naar ze op zoek. In de naar Mediha vernoemde documentaire zoekt zo’n reddingswerker Mediha’s jongste broertje, die vermoedelijk aan een kinderloos echtpaar is verkocht.
Documentaire
Mediha
Regie: Hasan Oswald. Lengte: 90 min.
De nu 15-jarige Mediha was tussen haar tiende en dertiende de seksslaaf van vier opeenvolgende mannen. Wat (seks)slaaf zijn precies inhield, is iets waar zij niet over kan en wil praten. De Yezidi’s, een onderdrukte religieuze minderheid, cultiveren een zwijgcultuur: over dat soort dingen heb je het simpelweg niet. Dat Mediha niet over haar ervaringen kan spreken, wordt niet echt gerespecteerd door maker Hasan Oswald. In een ongemakkelijke scène blijft hij maar door filmen, terwijl Mediha huilt en spreekt over haar pijn.
PTSS
Eigenlijk wil zij wel over haar trauma’s praten, om zo de schaamte te doorbreken, maar het lukt simpelweg niet. Vanwege haar paniekaanvallen bezoekt Mediha een psychiater die PTSS constateert. De psychiater heeft sowieso nog veel werk te verrichten: in een terloopse scène zien we Mediha’s broertjes lachend een onthoofding naspelen. Hoewel de documentaire er niet over gaat, worden Yezidi-meisjes en vrouwen flink achtergesteld. Zo mag Mediha niet zwemmen, ze moet toekijken hoe haar broertjes plezier hebben in het water. Van de oom die voor haar zorgt, mag ze geen bril; ook mag ze niet zingen en dansen.
Hasan Oswalds documentaire is een beetje wijdlopig, met de verhalen van de reddingswerkers, Mediha’s eigen (vaak onscherpe) videodagboek en door hemzelf gedraaide scènes, zoals het bezoek van Mediha en haar broertjes aan Sinjar, waar ze vroeger woonden. Allemaal relevante en aangrijpende zaken, maar nogal lukraak door elkaar gemonteerd. Mediha’s verhaal is hartverscheurend, alleen al de korrelige videobeelden van een IS-slavenmarkt spreken boekdelen, de film wat rommelig. Het vergelijkbare Daughters of the Sun (2023) is filmisch boeiender.
Geef cadeau
Deel
Mail de redactie
NIEUW: Geef dit artikel cadeau
Als NRC-abonnee kun je elke maand 10 artikelen cadeau geven aan iemand zonder NRC-abonnement. De ontvanger kan het artikel direct lezen, zonder betaalmuur.