NOS | Jeroen van Eijndhoven

NOS Nieuws•vandaag, 11:50

Na jarenlange tekorten staan kamers in verpleeghuizen steeds vaker leeg. Precieze cijfers zijn er nog niet, maar de wachtlijsten voor een plek in het verpleeghuis nemen af. Het RIVM en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport doen aanvullend onderzoek naar de stijgende leegstand.

Anneke Westerlaken van de brancheorganisatie voor de ouderenzorg ActiZ zegt tegen de NOS dat ouderen steeds vaker voor meer zorg thuis kiezen dan voor een kamer in het verpleeghuis.

Daarnaast is er tegenwoordig een snellere doorstroming in verpleeghuizen. Mensen komen er pas terecht als hun zorgbehoefte heel hoog is. Zij overlijden sneller en wonen niet lang in het verpleeghuis, waardoor kamers sneller vrijkomen.

Voorkeur voor verpleeghuis

De leegstand komt in meerdere verpleeghuizen voor, ondanks dat er nog altijd wachtlijsten zijn. Volgens de laatste cijfers wachten er zo’n 18.000 ouderen op een plekje tegenover 22.000 in 2023.

De meesten van hen hebben geen acute zorg nodig. Mensen laten zich uit voorzorg al op de wachtlijst zetten in de hoop dat er plek is op het moment dat hun zorgbehoefte groter wordt. Anderen vinden het belangrijk dat ze een kamer krijgen in een specifiek verpleeghuis, bijvoorbeeld in hun eigen woonplaats. Ze wachten tot daar een plek vrijkomt.

Initiatieven tegen eenzaamheid

In verpleeghuizen kan iemand alleen terecht met een indicatie. Dat betekent dat de zorgbehoefte dan zo groot is dat thuis blijven wonen geen optie meer is. Ouderen die dat nog kunnen, blijven liever thuis wonen, weet Westerlaken. Volgens haar zit niet iedereen te wachten op een plek in een verpleeghuis en kiezen ouderen liever voor hulp van hun eigen netwerk gecombineerd met zorg thuis.

Om dat mogelijk te maken, moeten er volgens haar wel voldoende woonvormen voor ouderen beschikbaar zijn. Westerlaken doelt op gelijkvloerse woningen, maar ook geschikte plekken om bijvoorbeeld een tillift aan het plafond te kunnen hangen.

Daarnaast pleit ze voor meer steun voor buurthuizen en voor zorgzame wijken, waarin bewoners, vrijwilligers en zorgprofessionals samenwerken. Daar zijn initiatieven tegen eenzaamheid, maar kunnen ouderen ook lessen in valpreventie volgen.

Steeds meer ouderen

Westerlaken hoopt dat de politieke partijen de komende jaren niet op verpleeghuizen zullen besparen. “Het aantal 80-plussers zal de komende jaren verdubbelen.”

Ze doelt op CBS-cijfers waaruit blijkt dat het aantal ouderen toeneemt van 900.000 vorig jaar naar 1,8 miljoen in 2045. Ook het aantal mensen met dementie stijgt van 310.000 mensen nu naar meer dan een half miljoen in 2040.

Westerlaken hoopt dat de partijen die informatie in het achterhoofd houden. “We weten niet hoe de zorgvraag zich zal ontwikkelen, maar we weten wel dat verpleeghuizen niet snel worden bijgebouwd.”