ANP

NOS Nieuws•vandaag, 06:16

Met het tweede grote televisiedebat in aantocht, vanavond op RTL 4, is de ‘hete fase’ van de verkiezingscampagne aangebroken. Slechts 17 procent van de kiezers weet volgens Ipsos I&O zeker wat ze gaan stemmen en dat betekent dat er in de laatste anderhalve week nog grote verschuivingen kunnen plaatsvinden.

Zo is het de vraag of PVV-leider Wilders zetels kan terugwinnen door de komende dagen weer vaker zijn gezicht op televisie te laten zien. Vorige week legde hij zijn campagne stil, nadat hij had gehoord dat hij mogelijk doelwit was geweest van een Belgische terreurcel.

Eergisteren was hij weer voor het eerst ergens te gast, bij het televisieprogramma Vandaag Inside. Vandaag is hij op de redactie van De Telegraaf om met andere lijsttrekkers de verkiezingskrant te maken en de komende dagen zal hij ook te zien zijn bij onder meer het debat van SBS en het NOS Jeugdjournaal.

Wel blijft Wilders zijn mediaoptredens nauwkeurig uitkiezen. Op de uitnodiging van het debat van vanavond, bij RTL Tonight, is hij bijvoorbeeld niet ingegaan. SP-lijsttrekker Dijk neemt zijn plaats in. Wilders blijft ervoor kiezen om zich vooral via andere kanalen, zoals X, af te zetten tegen de rest en zich als enige echte rechtse partij neer te zetten.

Het grote ‘uitsluitspel’

De VVD wil dat beeld ontkrachten en neemt ook steeds meer afstand van links. De partij tilde afgelopen dagen het ‘uitsluitspel’ naar een hoger niveau door niet alleen elke samenwerking met de PVV, maar ook die met GroenLinks-PvdA na de verkiezingen te blokkeren.

VVD-lijsttrekker Yesilgöz hoopt met waarschuwingen tegen een links kabinet met CDA, D66 en GroenLinks-PvdA de rechtse kiezer terug te winnen. Daarmee neemt de partij een gok, die ervoor kan zorgen dat na de verkiezingen het vormen van een coalitie bijna onmogelijk wordt. Desondanks zegt Yesilgöz de oppositiebanken niet te vrezen.

ANPVVD-leider Yesilgöz op campagne in Oosterhout

Van alle partijen is het CDA in de peilingen het dichtst bij de PVV in de buurt gekomen. Hoewel de druk op CDA-lijsttrekker Bontenbal toeneemt om zich uit te spreken over zijn favoriete coalitie, blijft hij alle opties openhouden.

“Het helpt niet om van tevoren partijen uit te sluiten, of breekpunten en rode lijnen te formuleren”, zo vindt Bontenbal, al sloot hij wel eerder de PVV uit. Ook gaf hij deze week toe dat hij als hij “met pistool op de borst” moet kiezen een voorkeur heeft voor een coalitie met de VVD.

ANPCDA-lijsttrekker Bontenbal op campagne in Rotterdam

Ook D66 en JA21 ruiken kansen. Beide partijen hebben de afgelopen weken een opmars gemaakt in de peilingen en staan nu ongeveer op gelijke hoogte met de VVD. “Er kan nog veel veranderen de komende dagen”, weet JA21-lijsttrekker Eerdmans. “En het kan nog ten gunste van ons vallen.”

D66 deed goede zaken doordat het optreden van Jetten in het vorige RTL-debat bij veel kiezers in de smaak viel. De partij wil doorpakken door zich zo veel mogelijk als potentiële winnaar van de verkiezingen neer te zetten. “Ik wil Wilders verslaan”, zei D66-lijsttrekker Jetten gisteren op een campagnebijeenkomst.

Het is dan ook een grote tegenvaller voor de partij dat Jetten niet mag aanschuiven bij het SBS6-debat van komende donderdag, omdat D66 eerder deze maand net niet bij de grootste vier partijen in de peilingen zat.

ANPD66-lijsttrekker bij zijn campagnerally in Leiden

Wel had D66 de afgelopen weken nog een troef in het vuur waarnaar andere partijen met jaloezie zullen hebben gekeken. Jetten was heel wat dagen te zien in het goedbekeken tv-programma De Slimste Mens, waarin hij uitgebreid over zichzelf kon vertellen. In de laatste aflevering, die gisteravond werd uitgezonden, eindigde hij als derde.

De opmars van Jetten in de peilingen kan weleens slecht nieuws voor GroenLinks-PvdA betekenen. Die partij hoopt met het internationale imago van lijsttrekker Frans Timmermans een duidelijke premierskandidaat te leveren. Maar met de opkomst van Jetten hebben ze er een geduchte concurrent bij: uit kiezersonderzoeken blijkt dat D66 vooral kiezers kan wegtrekken bij GroenLinks-PvdA.