NOS / Jeroen van EijndhovenOok voor studenten werd het leven duurder

NOS Nieuws•vandaag, 06:38

Voor het tweede jaar op rij daalt het aantal mensen met een studieschuld, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Zo’n 460.000 studenten die nu studeren, hebben dit jaar een studieschuld. Dat zijn er 150.000 minder dan in 2023, toen de basisbeurs opnieuw werd ingevoerd.

Dat minder studenten nu een lening aanvragen, komt door die heringevoerde basisbeurs. Studenten krijgen daardoor sinds twee jaar weer studiefinanciering bijgeschreven op hun rekening. De hoogte ervan is afhankelijk van de woonsituatie en soms van het inkomen van ouders.

In tegenstelling tot de schuldenberg van de huidige studenten, groeit de schuld van ruim 1,1 miljoen oud-studenten met een studieschuld de afgelopen jaren nog altijd gestaag door, stelt het CBS.

Een ton of meer

Het aantal mensen met een studieschuld van 50.000 euro of meer komt dit jaar uit op 146.000. Dat zijn er bijna 10.000 meer dan in 2024 en 113.000 meer dan tien jaar geleden. Ruim 3000 mensen hebben een studieschuld van een ton of meer.

Bij de meeste mensen ligt de studieschuld onder de 10.000 euro. 4 procent heeft minder dan 500 euro schuld.

Doordat de bedragen die worden geleend groter worden, stijgt ook de gemiddelde studieschuld. Die nam sinds 2015 toe van 5800 euro naar 18.200 euro in 2025.

Inflatie

Dat minder mensen een studieschuld hebben, is een duidelijk effect van het afschaffen van het leenstelsel, aldus CBS-hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen. “Want dat leenstelsel zorgde lange tijd voor groei van de studieschuld.”

Dat meer studenten nu een schuld van 50.000 euro of hoger hebben, komt volgens hem deels doordat het leven duurder is geworden, zoals de huren van studentenkamers. Maar vooral omdat er een groep is die tijdens het leenstelsel al studeerde en nu nog niet klaar is. “Die hebben dus deels nog voor hun studie en studentenleven moeten lenen.”

Volgens de CBS-hoofdeconoom speelt ook de toegenomen rente op de studieschuld mee. Die steeg in 2024 van zo’n 0,5 procent naar 2,5 procent. “Als je dan niet genoeg aflost, kan dat er ook voor zorgen dat je studieschuld groeit, zelfs als je niet meer studeert.”

De nieuwe basisbeurs is een prestatiebeurs: het gaat om een lening die wordt omgezet in een gift als het diploma binnen tien jaar wordt behaald.

Leenstelsel

Met de herintroductie van de basisbeurs kwam er een einde aan het leenstelsel dat in 2015 werd ingevoerd, waarbij studenten tegen een gereduceerd tarief geld konden lenen. Idee hierachter was dat studenten met welgestelde ouders zo geen bijdrage van de overheid nodig hadden, zodat dat geld kon worden ingezet om het onderwijs te verbeteren.

Al snel kwam er kritiek op het leenstelsel omdat studenten hoge schulden opbouwden. In 2021 besloot het kabinet daarom de basisbeurs te herintroduceren. Studenten die in de tussentijd gestudeerd hadden, ook wel de pechgeneratie genoemd, konden een tegemoetkoming tot 1400 euro krijgen.