door Peter van den Boom

DEVENTER – Op een herfstdag rende Heleen Bosma door het bos, en zag voor haar op de grond een knalrood blad liggen. Maar, was dat nou van een esdoorn? “Ik vond het vreemd dat ik dat niet zeker wist. Hoeveel bomensoorten moet je eigenlijk kennen om dat wel zeker te weten? Na overleg met de Deventer Bomenstichting kwamen we uit op 25 soorten. Daarmee was het idee voor een bomenboek geboren.”

Niet schrijven maar tekenen
Heleen is schrijfcoach en runt een digitaal platform met schrijfinspiratiepakketten: Schrijven met Heleen. Maar voor dit boek wilde ze juist de illustraties gaan doen, een vaardigheid die ze nog nooit professioneel had beoefend. “Ik vond het wel heel spannend. Maar ik had geen idee wie anders deze tekeningen zou willen maken, terwijl ik zo graag wilde dat het boek er kwam. Gelukkig kreeg ik veel aanmoediging uit mijn nabije omgeving om toch zelf het potlood op te pakken. Mensen vertelden me dat ze echt dachten dat ik het zou kunnen, lang voor ik dat zelf geloofde. Daarbij had ik direct in gedachten dat het een boek voor kinderen én volwassenen moest worden. Want ik kwam er al heel snel achter dat de meeste volwassenen tijdens onze verkennende gesprekjes ontdekten dat ze eigenlijk veel minder boomsoorten kenden dan ze zouden willen.”

Samenwerking
Voor de bijbehorende teksten nam Heleen contact op met dichteres Wilma Sass uit Renkum, die zij een tijdje had gecoacht. Wilma: “Toen Heleen mij benaderde met het idee voor een bomenboek was ik, als echt buitenmens, direct enthousiast. Zij had mij eerder geadviseerd om kindergedichten op rijm te gaan schrijven. Ik ben direct aan een paar proefgedichten begonnen.” Heleen: “Het moesten vooral geen educatieve teksten worden, het moest bovenal leuk zijn. Maar ik vond de teksten meteen al fantastisch. Daardoor raakte ik geïnspireerd en ben ik direct gaan tekenen.”

Fotograferen
Om de bladeren van de bomen en de bijbehorende boombast tot in detail te kunnen laten zien, moest elk exemplaar eerst uitgebreid gefotografeerd worden. Die klus nam Wilma op haar, hoewel ze dat nog nooit had gedaan. “Je gaat voor een stam staan en maakt een foto met je smartphone, hoe moeilijk kan het zijn?” Maar de eerste foto’s bleken allemaal niet scherp en gedetailleerd genoeg. Er moest een professionelere camera aan te pas komen. “Ik ben me gaan verdiepen in zaken als diafragma en belichting. Uiteindelijk ben ik met een toestel van Heleen en een statief op pad gegaan. Ik heb tijdens mijn talrijke fietstochten door de wijde omgeving op zoek naar de juiste bomen regelmatig bij onbekende mensen aangebeld. Heb in vreemde tuinen gestaan, half in de sloot en op mijn buik in het gras gelegen om maar het juiste plaatje van de juiste boom op het goede moment te kunnen schieten. Daarna was het vaak nog eindeloos pionieren met de juiste belichting om bijvoorbeeld elke bladnerf goed te laten uitkomen. Uiteindelijk is dat gelukt. Gelukkig kwamen de gedichten er een stuk sneller uit, zeker ook omdat het werken met een vast rijmschema mij voldoende structuur en houvast bood.”

Beleef de verschillen
“Dit is geen educatief of technisch boek geworden over bloeiwijzen of vruchtensoorten, daar zijn al veel prachtige en goede boeken over geschreven”, verduidelijkt Heleen. “Wat we met dit boek wilden was dat je, al lezend en bladerend, het besef krijgt dat alle stammen en blaadjes van die bomen verschillend zijn. Ik hoor dat het ook dat effect heeft op mensen die het boek inmiddels hebben gelezen. Tijdens het proces heb ik na de eerste bladzijden een paar kinderen uitgenodigd om hun eerste reacties te peilen. Die waren heel enthousiast over onze mengeling van gedichten en illustraties. Maar ook volwassenen en natuurliefhebbers reageerden erg positief. Dat was natuurlijk prettig, want het voelde heel erg aan dat we op de goede weg waren.” Wilma: “En ook onze samenwerking verliep aldoor heel fijn; we zaten voortdurend op dezelfde lijn, alsof we dit al jaren deden.”

Ontroerend kleurenspektakel
Nu is het boek na een jaar hard werken eindelijk af. Het is een aantrekkelijk en kleurrijk spektakel geworden van 25 eigenwijze portretten van de meest voorkomende boomsoorten in ons land. De gedichten van Wilma zijn zonder uitzondering raak en ontroeren, de illustraties van Heleen dompelen elke pagina in telkens weer een andere, fraaie sfeer en laten de bomen zien in de verschillende jaargetijden: lente, zomer of de herfst.

Een boek ook voor alle leeftijden. Om lekker op de bank te lezen, voor te lezen aan (klein)kinderen of om mee het bos in te nemen. Heleen: “Op elke bladzijde staat ook nog ergens een muisje ingetekend, daar reageren hele jonge kinderen juist weer op.”

Het blije bomenboek wordt in eigen beheer uitgegeven en is te bestellen via de website www.schrijvenmetheleen.nl. Het boek kost 25 euro, en wie het snel bestelt betaalt tijdelijk geen verzendkosten.

Foto:

Heleen Bosma (links) en Wilma Sass zijn zichtbaar in hun sas met hun blije bomenboek. (Foto: Almar Otten)