EPA

NOS Nieuws•vandaag, 21:02

  • Rudy Bouma

    correspondent Verenigde Staten

  • Rudy Bouma

    correspondent Verenigde Staten

“Hoor je dat geluid?”, vroeg president Trump gisteren aan senatoren over “het mooie geluid van bouwwerkzaamheden”. “Het klinkt als muziek in mijn oren.”

Trump ontving zijn Republikeinse partijgenoten in de beroemde Rozentuin van het Witte Huis, die hij deze zomer liet betegelen. Dat gold toen als controversieel, maar nu haalt Trump hele delen van het Witte Huis neer.

De Amerikaanse president wordt vaak als een sloopkogel gezien, maar dat hij ook letterlijk bulldozers inzet in de residentie, verrast velen. Deze week begon hij met de afbraak van een deel van de zogeheten east wing, om plaats te maken voor zijn nieuwe balzaal. Die wordt groter dan een voetbalveld en biedt ruimte aan zo’n duizend gasten. Nog deze zomer had Trump gezegd dat het huidige gebouw “volledig gerespecteerd” zou worden.

Weinig zicht op wat er gebeurt

Het zicht op de werkzaamheden wordt geblokkeerd door schermen, maar vanuit het naastgelegen, hoge ministerie van Financiën is te zien hoe het historische gebouw deels in puin ligt. Ambtenaren kregen instructies geen beelden te delen, maar foto’s lekten uit naar The Washington Post. De geheimzinnigheid versterkt de zorgen over het gebrek aan transparantie.

“De hele oostvleugel wordt afgebroken”, zegt een Witte Huis-bewaker tegen de NOS. Of dat klopt, blijft onduidelijk, want Trump legt aan niemand verantwoording af. Deze zomer benoemde hij een loyalist, Will Scharf, als voorzitter van de commissie die over renovaties gaat. Volgens Scharf hoeft zijn commissie geen goedkeuring te geven voor sloop of nieuwbouwvoorbereidingen. De rest van de commissie is naar huis gestuurd vanwege de shutdown.

EPAPersfotografen hebben toch meerdere foto’s kunnen maken van de sloopwerkzaamheden

“Schokkend”, noemt Edward Lengel de beelden van de ravage. “Het maakt me erg ongemakkelijk.” De geschiedkundige was jarenlang hoofd van de historische vereniging van het Witte Huis. Hij hekelt de passiviteit van het huidige bestuur. “Ze zijn muisstil, alsof ze bang zijn. Dat is veelzeggend, maar schandelijk.”

Een andere organisatie voor historisch behoud stuurde gisteren een brief waarin wordt gewaarschuwd dat de balzaal het Witte Huis zal overvleugelen; de oppervlakte van de aanbouw wordt groter dan het hoofdgebouw.

Het Witte Huis noemt de ophef “gefabriceerde verontwaardiging van gestoorde linkse mensen en hun nepnieuws-bondgenoten”. Volgens een woordvoerder is de bouw van de balzaal “een noodzakelijke modernisering” en zijn renovaties gebruikelijk.

‘Trump wil een paleis’

Historicus Lengel erkent dat het Witte Huis altijd is veranderd: Franklin D. Roosevelt (president van 1933 tot 1945) bouwde er een binnenzwembad voor hydrotherapie, Jackie Kennedy (first lady van 1961 tot 1963) richtte de Rozentuin in en Richard Nixon (1969-1974) legde een bowlingbaan aan in de kelder.

Er was altijd behoefte aan grotere ontvangstruimtes, maar eerdere presidenten werkten daar volgens Lengel omheen. Trumps balzaal zou volgens hem echter een gruwel zijn voor de grondleggers van de VS. De historicus geldt als expert op het gebied van de founding fathers. “Trump wil een paleis van het Witte Huis maken: het is niet langer het Huis van het Volk.” De plannen druisen volgens hem in tegen de ideeën van George Washington en Thomas Jefferson. Lengel is overtuigd: “Ze zouden dit vreselijk hebben gevonden.”

De bouwkosten van 250 miljoen dollar komen van donateurs, veelal grote bedrijven. Google droeg 20 miljoen bij en ook YouTube, Amazon, Apple en Lockheed Martin deden mee.

‘Arc de Trump’

Volgens Trump is er zelfs geld over voor een triomfboog aan de rand van Washington. Trump toonde modellen in drie groottes en lijkt voor het grootste te gaan, dat forser is dan de Arc de Triomphe in Parijs. De boog wordt al de ‘Arc de Trump’ genoemd.

AFPTrump met een schaalmodel van ‘zijn’ nieuwe triomfboog

“Een grote fout”, vindt universitair docent architectuur Eric Jenkins. Hij toont de beoogde plek van de triomfboog, op een rotonde bij een brug die Washington verbindt met de staat Virginia. “Het is een symbolische verbinding tussen het Lincoln Memorial en de militaire begraafplaats Arlington in Virginia”, weet de stedelijk planner. “Een enorm bouwwerk hier blokkeert die heilige as.”

De brug symboliseert ook de verzoening tussen yankees en geconfedereerden uit de burgeroorlog. Jenkins keurt nieuwbouw op de rotonde niet per se af, maar benadrukt dat de as naar Arlington behouden moet blijven.

“Ik hou van dingen bouwen”, zei Trump vorige week. De voormalige vastgoedondernemer verkneukelt zich dat hij als president geen rekening hoeft te houden met stadsbesturen of inspraakorganen. “Voor wie is de Arc eigenlijk?”, vroeg een journalist toen hij de maquette van de triomfboog als eerste opmerkte. Trump antwoordde: “Voor mij.”

AFPDe boog, op de achtergrond te zien, moet komen in het verlengde van het beroemde Lincoln Memorial in Washington