ANPEen verkiezingsbord van de PVV

De helft van de PVV-achterban (49 procent) vindt dat de PVV leden moet gaan toelaten. Dat blijkt uit een peiling van Ipsos I&O in opdracht van Nieuwsuur. De PVV heeft nu slechts één lid: Geert Wilders.

Sinds de oprichting in 2006 staat Wilders als leider onbetwist aan het roer van de PVV. De 36 PVV-Kamerleden werken onder zijn strakke regie. De partij heeft geen wetenschappelijk bureau, geen jongerenbeweging en organiseert geen congressen.

In 2007 leek het erop dat Wilders zijn partij democratischer wilde maken. Hij zei toen tegen de Groene Amsterdammer: “Het is echt niet zo dat ik de Kim Il Sung wil uithangen.” Maar na 18 jaar is van die democratisering nog niets terechtgekomen.

De uitkomst van de peiling van Ipsos I&O:

NieuwsuurPeiling door Ipsos I&O

Politicoloog Matthijs Rooduijn doet onderzoek naar uiterst rechtse partijen en in het bijzonder naar populisme. Ook doet hij onderzoek naar kiezers in het ‘Nationaal Kiezersonderzoek’. Hij ziet dat er twee groepen PVV-kiezers bestaan. “De groep die angst heeft voor de islam en een daadkrachtige leider wil en een minder radicale groep. Bij de vorige verkiezingen wist Wilders beide groepen aan zich te binden. Maar bij deze verkiezingen zou die laatste groep wellicht wel eens kunnen overstappen.”

De PVV schrijft in het verkiezingsprogramma dat de partij is opgericht “om Nederland te beschermen tegen de islamisering. De islam is zonder uitzondering de grootste existentiële bedreiging voor onze vrijheid.” Daarmee is de partij een zogenaamde ‘getuigenispartij’.

Arjan Noorlander over een getuigenispartij

“Een getuigenispartij is een partij die voor alles de eigen idealen op een rechtlijnige wijze wil uitdragen, zonder bereid te zijn water in de wijn te doen om via een compromis mee te kunnen doen aan een regering, zo omschrijft het Politiek woordenboek het. En al stuurde Geert Wilders wel PVV-ministers het kabinet in, zelf bleef hij er in feite buiten staan. Op het onderwerp immigratie wilde Wilders duidelijk geen compromissen sluiten; hij brak met het kabinet toen de druk op dit onderwerp opliep. Daardoor is de PVV nu weer op de plek terechtgekomen waar het voorheen altijd stond: vol in de aanval en uitgesloten door de meeste andere partijen.”

Wilders krijgt volgens Ipsos I&O van Nederlandse kiezers een lage waardering: een 4,2. Maar zijn eigen kiezers geven hem een 8,7. Daarmee hoort hij bij de best gewaardeerde leiders onder de eigen achterban. Zijn kiezers blijven hem mede trouw omdat ze geloven dat de PVV weer de grootste kan worden, zodat andere partijen niet om de partij heen kunnen. Als dat geloof wegsijpelt, is het volgens Ipsos I&O onzeker of PVV-kiezers überhaupt naar de stembus zullen gaan.

Bij de laatste kabinetsval was het de vraag wie daarvoor de rekening zou betalen. Rooduijn: “Wilders positioneerde zichzelf als iemand die werd tegengewerkt en daarom opstapte. Dat slaat aan bij de achterban. Die vindt stabiel bestuur of specifieke beslissingen minder belangrijk. Het gaat ze om: voel ik me gehoord en gerepresenteerd. En Wilders zegt: ik verwoord jullie onvrede, ik sta voor wat jullie willen.”

Dat beaamt PVV-stemmer Ronnie de Jonge. Wilders krijgt volgende week opnieuw zijn stem. “Er werd een spelletje gespeeld om hem uit te sluiten. HIj werd alleen maar gedoogd. Waar is dan onze democratie? Waarom zet je ons als kiezers buitenspel?” De Jonge is duidelijk: “Ik vind dat 2,5 miljoen mensen gehoord moeten worden.”

Hoe deed de PVV het als het gaat om het politieke handwerk: wetten maken? En dan vooral op het speerpunt asiel/migratie:

  • Nieuwsuur
  • Nieuwsuur
  • Nieuwsuur

Vorige slide

Volgende slide

Andere politieke partijen worden door kiezers vaak afgerekend op wat ze wel of niet voor elkaar hebben gekregen. Niet Wilders, kiezers blijven hem waarderen: volgens Ipsos I&O zegt ruim vijftig procent van zijn kiezers dat Wilders begrijpt wat er leeft onder gewone mensen.

‘Strengste asielbeleid ooit’

Nadat Wilders in 2012 zijn gedoogsteun voor het kabinet-Rutte I introk, kreeg hij na jaren oppositie twee jaar geleden opnieuw de kans voor deelname aan het landsbestuur. De PVV beloofde “het strengste asielbeleid ooit”, het intrekken van de spreidingswet, grenscontroles en het afschaffen van de voorrang van statushouders op een sociale huurwoning.

Verder beloofde Wilders dat het kabinet zou “knokken” voor een opt-out in Europa, waarmee Nederland een uitzondering wilde krijgen voor bepaalde Europese migratie-regels. Ook wilde de PVV verblijfsvergunningen voor onbepaalde tijd afschaffen.

Maar de ingevoerde grenscontroles stuitten op problemen: aangehouden vreemdelingen mochten volgens de rechtbank niet worden weggestuurd. De grenscontroles leiden bovendien niet tot minder migratie, bleek uit een onderzoek van de Rekenkamer dat gepubliceerd werd op de dag dat het kabinet viel.

Ook is de spreidingswet (nog) niet ingetrokken. De PVV liet het kabinet vallen op asiel, maar het was op initiatief van de VVD dat de twee asielwetten van PVV-minister Marjolein Faber werden behandeld. Beide wetten werden aangenomen. Voor de beloofde opt-out in Brussel is nog geen eerste stap gezet. Over het afschaffen van voorrang voor statushouders heeft de Raad van State een kritisch advies naar de Kamer gestuurd. Die daar naar verwachting na de verkiezingen over zal beslissen.