Elles van GelderHet Rwandese vrouwenteam van ploegbaas Pascal Ndizeye

NOS Nieuws•vandaag, 18:44

  • Elles van Gelder

    correspondent Afrika

  • Elles van Gelder

    correspondent Afrika

De WK wielrennen is in volle gang in fietsland Rwanda. Het toernooi is omstreden vanwege mensenrechtenschendingen, maar motiveert tegelijkertijd jonge Rwandese talenten om het ook internationaal te gaan maken.

“Go, go, go”, roept ploegbaas Pascal Ndizeye vanuit zijn auto. Terwijl in hoofdstad Kigali de WK wielrennen gehouden worden, traint een Rwandees vrouwenteam twee uur rijden verderop op het platteland hard door.

Zes vrouwen in wielerkleding zoeven voor de ploegbaas uit, heuvel op, heuvel af, langs koffie- en rijstvelden. Ndizeye is overtuigd. “Dit zijn de toekomstige kampioenen, de nieuwe generatie die je straks op WK’s ziet rijden.”

Veel talent

Ndizeye heeft ervaring, hij is ploegbaas van de Rwandese profclub Java-Inovotec. Vijf van zijn mannelijke renners doen dit WK mee met het nationale team van Rwanda. “Maar ik wil me meer op vrouwelijke wielersport gaan richten. Er is veel talent. Bovendien hoeven die het leger niet in, daarom komt er geen plotseling gat in hun ontwikkeling.”

Het talent vond hij in zijn geboortedorp Ngarama, ten noorden van Kigali, de hoofdstad waar de ingenieur een bedrijf runt dat goed loopt, mede door overheidscontracten. Hij wil iets teruggeven aan zijn gemeenschap, en heeft een liefde voor wielrennen.

“Fietsen hoort bij het leven hier”, vertelt hij terwijl zijn auto de ene na de andere fietstaxi passeert. “Ieder jaar hebben we ook onze eigen koers, de Tour du Rwanda.”

Het Rwandese vrouwenteam van Pascal Ndizeye:

  • Elles van Gelder
  • Elles van Gelder
  • Elles van Gelder
  • Elles van Gelder

Vorige slide

Volgende slide

Toch wordt er van de huidige Rwandese renners weinig verwacht dit WK. Al jarenlang rommelt het in de Rwandese wielerbond. Er zijn beschuldigingen van corruptie en zelfs misbruik van vrouwelijke wielrensters. “Het leidde tot wisselingen in het management en zorgde niet voor een stabiele organisatie, gericht op het ontwikkelen en steunen van talent”, zegt de Amerikaanse Kimberley Coats, die lange tijd een wielerprogramma in Rwanda runde. “De renners zijn de dupe: we hebben een verloren Rwandese generatie.”

Ploegbaas Ndizeye wil dat weer opbouwen. “De tijd voor Afrika is aangebroken. Kijk naar Biniam Girmay uit Eritrea die de groene trui won in de Tour de France. En dat we nu hier de WK hebben betekent dat ze ons internationaal serieus nemen. Dit is de tijd om Afrikaans talent naar voren te duwen.”

Hoop

Zijn grootste talenten in dit team zijn Donata Akimana van 16 en Denise Irakoze van 20. Twee verlegen jonge vrouwen die onder moeilijke omstandigheden opgroeien. Akimana’s moeder stierf een paar jaar geleden en haar vader liet haar in de steek. Irakoze’s ouders zijn boer, maar er is vaak te weinig te eten.

De WK geeft hun hoop. “We gaan kijken in Kigali naar onze grote broers en zussen”, zegt Irakoze. “We willen net zo leren klimmen en dalen als zij.”

Omstreden toernooi

Ondanks de inspiratie die het deze jonge renners geeft, is de WK omstreden. Rwanda wordt beschuldigd van grove mensenrechtenschendingen in het land en van een inval in buurland Democratische Republiek Congo. Bovendien is dit geen WK van het Rwandese volk, zegt mensenrechtenexpert Mohammed Keita van de Human Rights Foundation in New York.

“Rwanda steekt er veel geld in en hoopt dat er in de toekomst ook geld uitkomt omdat mensen Rwanda nu zien op de tv, en er wellicht naartoe gaan als toerist of investeerder. Maar dat geld vloeit terug naar de elite. Nog steeds leeft een groot deel van het land in armoede.”

In het huisje van Irakoze hangen glimmende medailles op een muur gemaakt van modder. Het huis is op wat houten bankjes na zo goed als leeg. Haar gezin heeft bijna niets. “We moeten meer gaan winnen”, zegt Irakoze terwijl ze een medaille van de muur haalt.” Want prijzen en dan vooral het prijzengeld, kan hun leven veranderen.

“Hou hen in de gaten”, zegt ploegbaas Ndizeye. Ooit zie je meer Afrikaanse vrouwen in Le Tour de France Femmes. Daarvoor gaan we alles geven.”

In deze video meer over hoe Rwanda het WK wielrennen gebruikt om zijn imago op te poetsen:

Hoe Rwanda mensenrechtenschendingen wegpoetst met sport