ESAWubbo Ockels tijdens een medisch experiment aan boord van spaceshuttle Challenger

NOS Nieuws•vandaag, 13:45

In de ruimte gedragen kleding, oorkondes, tal van krantenartikelen, foto’s en dvd’s. Wubbo Ockels maakte op 30 oktober 1985 een ruimtereis, als eerste astronaut met een Nederlands paspoort. Vandaag, een dag na het 40-jarig jubileum, opent in Space Expo in Noordwijk een expositie met spullen van de astronaut.

Ockels overleed in 2014 aan de gevolgen van kanker. Zijn echtgenote Joos Ockels heeft de stukken aan het museum gedoneerd.

Ze herinnert zich de lancering in 1985 nog goed. “Voor mij was die vlucht heel spannend, de lancering was heel indrukwekkend”, zegt ze. Maar veel zorgen maakte ze zich op dat moment niet. “Het was de 22ste lancering van een spaceshuttle, en er was nog nooit wat gebeurd.”

Het besef wat zich had kunnen afspelen kwam drie maanden later, toen de Challenger, dezelfde shuttle waarmee Wubbo zijn ruimtereis had gemaakt, op zijn volgende vlucht bij de lancering explodeerde. Zeven astronauten kwamen om het leven. “Toen heb ik me pas gerealiseerd wat er fout kon gaan”, vertelt Joos Ockels nu. “Toen heb ik wel echt een week trillend op de bank gezeten, van: mijn God, dat had dus ook kunnen gebeuren.”

Ockels keerde na zeven dagen terug op aarde als de eerste Nederlander in de ruimte. De Zeeuw Lodewijk van den Berg was hem weliswaar enkele maanden eerder voorgegaan, maar die was op dat moment al genaturaliseerd tot Amerikaan.

  • Lianda SchreinerDe expositie over Wubbo Ockels op de Space Expo in Noordwijk
  • Lianda SchreinerEen flightsuit die Ockels tijdens zijn ruimtevlucht droeg
  • Lianda SchreinerDocumenten en objecten uit Ockels verzameling
  • Lianda SchreinerObjecten en documenten uit Ockels verzameling

Vorige slide

Volgende slide

Ockels was na zijn ruimtevlucht voorgoed veranderd. Hij was zich veel bewuster van de ecologische bedreigingen voor de aarde nadat hij die van buitenaf had gezien. “Hij had de aarde vanuit dat andere perspectief gezien en was zo onder de indruk geraakt van die kwetsbaarheid”, zegt zijn vrouw, “dat hij na die ruimtevlucht al zijn creativiteit en inzet heeft gebruikt om dat in Nederland duidelijk te maken, met name aan jonge mensen. Hou een beetje van deze aarde, zei hij, en zorg er een beetje goed voor.” Een boodschap die hij tot op zijn sterfbed zou blijven uitdragen, zoals blijkt uit in de documentaire Ockels’ Erfenis uit 2019.

De projecten met studenten leidden tot bijzondere ontwerpen en prototypes, zoals een elektrische ‘superbus’ die 250 kilometer moest kunnen rijden, de energievlieger, een concept waarmee nu opnieuw wordt geëxperimenteerd, en het duurzame zeilschip Ecolution.

Terugblik op de ruimtevlucht van Ockels en zijn uitvindingen:

Terugblik: ruimtevlucht Wubbo Ockels

Op de Space Expo zijn ook voorbeelden van Ockels’ uitvindingen te zien, zoals een model van de superbus. Joos had er geen moeite mee afscheid te nemen van de spullen. “Ik wilde dat het verhaal van Wubbo zou blijven bestaan, dat heeft hij me gevraagd en daar doe ik mijn best voor. Dit is de beste plek. Wat Wubbo heeft ervaren en wilde uitdragen kan op die plek langer invloed hebben dan bij mij thuis.”

De tentoonstelling over Wubbo Ockels is te bezoeken tot en met december 2026. De objecten en documenten uit deze tijdelijke expositie gaan daarna naar het depot. Sommige memorabilia rond de vlucht van Ockels blijven nog wel te zien in de vaste collectie, zoals voor deze tentoonstelling ook al het geval was.