ANPKlaver, Timmermans en Moorman

NOS Nieuws•vandaag, 13:55

  • Nina Jansen

    redacteur Binnenland

  • Nina Jansen

    redacteur Binnenland

Bij het opstappen van GroenLinks-PvdA-partijleider Frans Timmermans zei hij dat hij de leiding wil “overgeven aan een nieuwe generatie”. Maandag wordt een nieuwe fractievoorzitter gekozen. Maar wie moet die leider volgens de nieuwe generatie dan zijn?

Het is vrijdagavond. De leden van de GroenLinks-jongerenpartij Dwars en die van de Jonge Socialisten (PvdA) maken zich klaar voor een Halloween-feestje in het partijkantoor van de PvdA in Amsterdam. Het feestje is gezamenlijk, maar de twee partijen hebben ieder nog een eigen jongerenorganisatie, met een onafhankelijk bestuur.

“Dat heeft een puur praktische reden”, zegt Jonge Socialisten-voorzitter Boyd Angenent. “Zodra de fusie van GroenLinks en de PvdA volgend jaar rond is, gaan wij ook fuseren. Dan krijgen we een nieuwe naam en een nieuw bestuur.”

Want ver uit elkaar liggen de standpunten van de jonge leden van GroenLinks en PvdA niet meer, zegt Angenent. Beide jongerenafdelingen zijn volgens hem wat activistischer dan de moederpartijen. “We vinden dat je alleen moet regeren als je je idealen kunt behouden. En die idealen zijn bij ons eigenlijk bijna altijd dezelfde als bij Dwars.”

Oproep

De twee jongerenpartijen kwamen deze week dan ook met een gezamenlijk statement naar de moederpartij: “Stap niet in een rechts kabinet”.

“Het kan dat GroenLinks-PvdA alsnog mee gaat regeren. Maar als de partij enige geloofwaardigheid over wil houden, zitten daar heel harde voorwaarden aan vast”, schrijven de twee jongerenorganisaties. Ze roepen de moederpartij op alleen mee te doen als de klimaatdoelen gehaald kunnen worden, er wordt geïnvesteerd in sociale volkshuisvesting en Palestina erkend wordt als staat.

De nieuwe leider moet wat ons betreft uitgesproken progressieve idealen hebben.

Dwars-voorzitter Gijs Broere

“We willen dan ook een echt linkse leider”, zegt Gijs Broere, voorzitter van Dwars. Het verlies van vijf zetels ligt volgens hem aan het gebrek aan een duidelijk links verhaal. “De nieuwe leider moet wat ons betreft uitgesproken progressieve idealen hebben. Iemand die opkomt voor natuur, klimaat, dieren, maar ook voor mensen in Palestina en arme mensen die geen dak boven het hoofd hebben.”

Een naam wil Broere niet noemen. “Maar het moet vooral iemand zijn die hier allemaal trots op is, en niet meegaat in rechtse framing”, concludeert hij.

Dat beaamt Angenent. “Frans was bestuurlijk heel vaardig en een perfecte premier. Maar dat bestuurlijke imago zorgt ook voor weinig connectie met de kiezer”, zegt hij. “De volgende moet de activistische kant meer opzoeken.”

Of het iemand wordt met een rode (PvdA) of groene (GL) jas, maakt de twee voorzitters niets uit, zeggen ze. “Ik zie de kleuren bijna niet meer. Toen ik lid werd, was de fusie al bekend”, zegt Angenent daarover. “Je merkt bij ons jongeren echt geen verschil meer. Ik zie het als een generatiedingetje.”

‘Teruggaan naar roots’

Volgens journalist Coen van de Ven, die de fusie vier jaar volgde en daar een boek over schreef, speelt die tweedeling ook bij de oudere leden van de partij steeds minder. “Je merkt dat de meesten echt achter de fusie staan. Ik zeg altijd: GroenLinks is een ideeënpartij op zoek naar macht en PvdA is een machtspartij op zoek naar ideeën. Ze leren van elkaar.”

Toch zijn er enkele voormalig PvdA’ers die zich in de media regelmatig tegen de fusie uitspreken. Oud-PvdA-leider Ad Melkert zei donderdagavond nog in Pauw & de Wit dat hij liever wil dat de PvdA gaat onderzoeken waarom zetelsucces uitblijft.

Beide partijen kunnen beter teruggaan naar hun roots, zei Melkert. “Je moet het niet over allemaal dingen tegelijk hebben, je moet het over dat ene hebben waar mensen zich echt mee bezig houden.”

Klaver of Moorman

Volgens Van de Ven delen mensen binnen de partij de visie van Melkert niet. Hij wijst erop dat het historisch gezien niet zo gek is dat een gefuseerde partij eerst wat zetels verliest. “Dat zag je bijvoorbeeld ook bij de ChristenUnie en het CDA. Partijen hebben tijd nodig om hun gezamenlijke verhaal helder te krijgen”, aldus Van de Ven.

Dat er twee verkiezingen kort na elkaar kwamen, noemt hij “een enorme uitdaging” voor een net samengegane partij. Volgens hem kan er pas over vijf tot tien jaar worden geconcludeerd of de fusie tussen de twee partijen is gelukt.

Twijfel over welke nieuwe generatie Timmermans in zijn speech bedoelde, is er bij Van de Ven niet. “Dat wordt Jesse Klaver of Marjolein Moorman, de enige twee namen die ik hoor rondgaan”, zegt hij. “En ik ben er vrij zeker van dat het Klaver wordt.”