Een compleet skelet van een tyrannosaurus heeft zojuist een einde gemaakt aan een van de langstlopende debatten in de paleontologie: of de Nanotyrannus een aparte soort is of een jonge versie van de Tyrannosaurus rex.

Het fossiel, onderdeel van het exemplaar Dueling Dinosaurs uit Montana, bevat twee dinosauriërs die verwikkeld zijn in een prehistorisch gevecht. Het fossiel laat twee verstrengelde dino’s zien, een Triceratops en een kleine tyrannosaurus. Deze tyrannosaurus blijkt nu een volgroeide Nanotyrannus lancensis te zijn, geen tiener T. rex, zoals veel wetenschappers ooit dachten.

“Dit fossiel beëindigt niet alleen het debat”, vertelt Lindsay Zanno, medeauteur van de studie gepubliceerd in Nature. “Het zet decennialang onderzoek naar T. rex op zijn kop”

Hoe de onderzoekers te werk gingen

Met behulp van groeiringen, gegevens over de wervelkolom en ontwikkelingsanatomie toonden de onderzoekers aan dat het exemplaar ongeveer twintig jaar oud (en daarmee fysiek volwassen) was toen het stierf. De skeletkenmerken, waaronder grotere voorpoten, meer tanden, minder staartwervels en duidelijke schedelzenuwpatronen, zijn allemaal kenmerken die al vroeg in de ontwikkeling ontstaan en biologisch onverenigbaar zijn met die van de T. rex.

“Zou Nanotyrannus een jonge T. rex zijn, dan zou hij alles wat we weten over de groei van gewervelde dieren tarten”, vertelt onderzoeker James Napoli. “Het is niet alleen onwaarschijnlijk, het is onmogelijk.”

Jarenlang verkeerd gebruikt

Jarenlang gebruikten paleontologen fossielen van de Nannotyrannus om de groei en het gedrag van de T. rex in kaart te brengen. Dit nieuwe bewijs onthult daarmee dat die studies gebaseerd zijn op twee totaal verschillende dieren. Ook laat het onderzoek zien dat meerdere tyrannosaurussoorten in dezelfde ecosystemen leefden in de laatste miljoen jaar voor de asteroïde-inslag.

Als onderdeel van het onderzoek onderzochten Zanno en Napoli meer dan 200 fossielen van tyrannosaurussen. Ze ontdekten dat een skelet, waarvan voorheen ook werd gedacht dat het een jonge T. rex was, iets afweek van de Nanotyrannus lancensis van de Dueling Dinosaurs. Ze noemden dit fossiel een nieuwe soort Nanotyrannus, genaamd N. lethaus. De naam verwijst naar de rivier de Lethe uit de Griekse mythologie, een knipoog naar hoe deze soort tientallen jaren verborgen en vergeten bleef.

Rivier de Lethe?
In de Griekse mythologie was Lethe de godin van de vergetelheid en een van de vijf rivieren in de onderwereld of het dodenrijk, waaruit de doden drinken om hun aardse leven te vergeten.

Wat betekent deze ontdekking

De bevestiging van het bestaan van Nanotyrannus betekent dat de diversiteit aan roofdieren in de laatste miljoen jaar van het Krijt veel groter was dan eerder werd gedacht. Ook kan het zijn dat andere kleine soorten dinosauriërs eveneens slachtoffer zijn geworden van een verkeerde identificatie.

“Deze ontdekking schetst een rijker, competitiever beeld van de laatste dagen van de dinosauriërs”, zegt Zanno. “Met zijn enorme omvang, krachtige bijtkracht en stereoscopisch zicht was de T. rex een geduchte roofdier, maar hij heerste niet onbetwist. Naast hem stond Nanotyrannus, een slankere, snellere en wendbaardere jager.”